ჯანსაღი საკვების არჩევას უკვე ფსიქიურ გადახრას უწოდებენ.

ადამიანის მოღვაწეობის ნებისმიერ სფეროში "ფსიქიური გადახრების" უსასრულო ძიებაში ფსიქიატრია დღეს სულ უფრო და უფრო სულელურ დაავადებებს იგონებს, აი ერთ-ერთი მათგანი: ჯანსაღი საკვებისადმი მიდრეკილება (ფსიქიატრიის ენაზე: ჯანსაღი საკვები ქცევის დარღვევა).

და ეს ხუმრობა როდია: მთელს ყურადღებას კვების ჯანსაღ პროდუქტებზე თუ გაამახვილებთ, თქვენ გახდებით "ფსიქიურად დაავადებულნი", და, სავარაუდოდ, დაგჭირდებათ გარკვეული ქიმიური დამუშავება ძლიერი ფსიქოტროპული პრეპარატებით.

გაზეთი "გარდიანი" წერს, რომ ჯანსაღი კვების ფიქსაცია შეიძლება სერიოზული ფსიქიკური დარღვევის ნიშანი გახდეს და ამ "დაავადებას" ახლა უკვე ნევროზის ორთოტექსიას ("orthorexia") უწოდებენ, რაც ლათინურად "სწორად კვების წუხილს" ნიშნავს.

მაგრამ მათ არ შეუძლიათ ამას პირდაპირ "ჯანსაღი საკვების ქცევის დარღვევა" უწოდონ, რადგან ამით საკუთარ თავს გამოააშკარავებდნენ, ამიტომაც სახელწოდება გადააქვთ ლათინურ ენაზე, სადაც ეს ტერმინი უფრო "ჭკვიანურად" ჟღერს (თუმცა ეს ასე არ არის). თანამედროვე მედიცინაში სნეულებათა უმეტესობას სწორედ ასე იგონებენ.

ამ ახლადგამოგონილ დაავადებასთან, ანუ "orthorexia"-სთან დაკავშირებით "გარდიანი" აქვეყნებს მოხსენებას, სადაც ნათქვამია, რომ Orthorexics-ით "დაავადებულები" საჭმლის რაციონში გარკვეულ სიმკაცრეს მისდევენ. ეს არის უარის თქმა შაქრის მიღებაზე, მარილზე, კოფეინზე, ალკოჰოლზე, გენმოდიფიცირებულ ხორბალზე, საფუარზე, სოიოზე, გენმოდიფიცირებულ სიმინდზე და რძის პროდუქტებზე - ეს მათი (ანუ ჯანსაღი კვების მომხრეთა - რედ.) შეზღუდული დიეტის მხოლოდ დასაწყისია. ნებისმიერი პროდუქტი, რომელიც კონტაქტში შედის პესტიციდებთან, ჰერბიციდებთან და შეიცავს ხელოვნურ დანამატს ასევე უვარგისია (ჯანსაღი კვების მომხრეთა თვალსაზრისით - რედ.)"

მაშ, რა გამოდის? - თუ ადამიანი გაურბის ქიმიკატებს, სოიოს (რომელიც უკვე მთლიანად გენმოდიფიცირებულია - რედ.) და შაქარს ის ფსიქიურად დაავადებულად უნდა შეირაცხოს? დიახ, - ამბობენ ექსპერტები. თუ თქვენ სიფრთხილეს იჩენთ პროდუქტების არჩევისას და გაურბიხართ პესტიციდებს, ჰერბიციდებს და გენეტიკურად მოდიფიცირებულ ინგრედიენტებს, როგორიცაა სოიოს სოუსი და შაქარი, რაღაც გჭირთ და სამკურნალო ბრძანდებით.

მაგრამ, თუ შენიშნეთ არაჯანსაღი საკვების გამოყენება "ნორმალურად" რომ არის მიჩნეული? თუ თქვენ ღებულობთ არასასურველი ნივთიერებებით დამუშავებულ პროდუქტს, რომელიც გაჟღენთილია სინთეთიკური ქიმიით, ამაში საშიში არაფერია, "ფსიქიური გადახრები" ხომ იმათა აქვთ, ვინც საკვებად ორგანულ და ნატურალურ პროდუქტს ირჩევს...

წყარო: http://pandoraopen.ru/2010-07-02/vybor-zdorovoj-pishhi-teper-nazyvaetsya-psixicheskim-rasstrojstvom/

ჯვარცმა

ჯვარცმა — სიკვდილით დასჯის უძველესი მეთოდი, რომლის დროსაც დასასჯელს აბამენ ან ლურსმავენ ხის განიერ ჯვარზე და ტოვებენ მასზე ჩამოკიდებულს გარდაცვალებამდე. ეს მეთოდი რომის იმპერიაში სიკვდილით დასჯის საკმაოდ გავრცელებული და განსაკუთრებით დამამცირებელი ფორმა იყო, თუმცა მსგავსი მეთოდები სხვა უძველეს კულტურებშიც არსებობდა. ჯვარცმას განსაკუთრებული მნიშვნელობა აქვს ქრისტიანობისთვის, რომლის მიხედვით, იესო ქრისტე ჯვარცმულ იქნა, თუმცა მოგვიანებით მკვდრეთით აღსდგა. ამის გამო ჯვარი ან ჯვარცმა ქრისტიანობის უმთავრესი სიმბოლო გახდა.

ჯვარცმას რომაელები სასჯელის მეთოდად 313 წლამდე იყენებდნენ, როცა ქრისტიანობა დომინირებული სარწმუნოება გახდა რომში, თუმცა სასჯელის ეს ფორმა მოგვიანებითაც გამოიყენებოდა სხვადასხვა ადგილას.
wikipedia.

ბრბო და ბარაბა.

იღვრება სისხლი, თან, იუდას ისმის ხარხარი,
შემოვკრათ ზარი, გზას გვინათებს მაცხოვრის ჯვარი.
ფარისევლები თვალში ისევ ნაცარს გვაყრიან…
აქვთ ვაი-ვიში, მასკარადი, დავიდარაბა.
პილატე ისევ ხელებს იბანს ბილწი ღიმილით,
წუთისოფლად კი ერთად ვლიან ბრბო და ბარაბა.
ჯვარცმაზე მეტი არ არსებობს ჭეშმარიტება,
გვწამდეს სიკვდილი სიკვდილითვე დაითრგუნება.


ვალერიან ვეკუა.

ადამიანთა ურთიერთობები.

 “ჯანსაღი ურთიერთობა ჯანსაღ ადამიანებს შეუძლიათ…” 

ადამიანები ერთმანეთისგან განსხვავდებიან, აქვთ განსხვავებული შეხედულებები სხვადასხვა ფაქტებისა თუ მოვლენების მიმართ. შესაბამისად, სხვა ადამიანთან კომუნიკაციისას ხშირად ვაწყდებით აზრთა შეუთავსებლობას. ურთიერთობა ზოგჯერ გაღიზიანებაში გადადის და დისკომფორტი გვექმნება. ამგვარი ურთიერთობა შეიძლება ჩამოგვიყალიბდეს ნებისმიერ ადამიანთან, განსაკუთრებით ჩვენთვის საყვარელ პიროვნებებთან… როგორ, რა ფორმით დავამყაროთ ადამიანებთან ურთიერთობა, რომ კონტაქტი სასიამოვნო იყოს? ადამიანთა ურთიერთობების შესახებ „ამბიონს“ ფსიქოლოგი ნათია ფანჯიკიძე ესაუბრა:

„სანამ გარე სამყაროსა და სხვა ადამიანებზე გადავიდოდეთ, პირველ რიგში, ალბათ, ჯობს აღვიქვათ, საკუთარ შინაგან სამყაროსთან რამდენად ვართ სრულ ჰარმონიაში. საკუთარი შინაგანი სისტემაც კი არ გვემორჩილება ყოველთვის და მუდამ. რამდენჯერ ყოფილა, გინდოდათ სხვებთან ერთად გემხიარულათ და არ გამოგყოლიათ თქვენივე ურჩი განწყობა, რამდენჯერ გინდოდათ თავაზიანი ყოფილიყავით და უხეშად მოქცეულხართ, რამდენჯერ, პირიქით, მკაცრი და გადამჭრელი პასუხი იყო თითქოს გასაცემი და ეს პასუხი მხოლოდ სახლში მისულს ჩამოგყალიბებიათ? რამდენჯერ ყოფილხართ უკმაყოფილო საკუთარი თავის გამო? მაშინ რა წვრილმანებს ვედავებით სხვა ადამიანებს, თუნდაც ძალიან ახლობლებს?


ადამიანები, ცხადია, განსხვავდებიან ერთმანეთისგან, მაგრამ ბევრად მეტი აქვთ საერთო და მსგავსი. მაშინაც კი მეტი აქვთ საერთო, ვიდრე განსხვავებული, როცა სხვადასხვა რელიგიურ, რასობრივ, კულტუროლოგიურ სივრცეში არსებობენ. ალბათ, ძალიან ძირითად რამეს ვგულისხმობ, იმას, რაც ღმერთმა, ბუნებამ ადამიანებს, როგორც სახეობას, ერთნაირად გვიბოძა. ცხადია, ქრისტიანული ცივილიზაციის სივრცეში სხვაგვარი დამოკიდებულებები გაჩნდა ფასეულობებისა და სიკვდილ-სიცოხლის ფილოსოფიის მხრივაც და სხვა რელიგიურ სივრცეში აღზრდილ ადამიანებს სხვაგვარი ხედვა და დამოკიდებულება ჩამოუყალიბდათ, მაგრამ რაღაც ძალიან მნიშვნელოვანი ყოველთვის არის საერთო. ადამიანებს ერთნაირად სტკივათ, სცივათ, აქვთ ცოდნა სიკეთესა და ბოროტებაზე, მორალსა და უღირსობაზე. უმეტეს შემთხვევაში, ერთნაირი ჟესტიკულაციითა და მიმიკით მეტყველებს ნებისმიერი ეროვნებისა და რჯულის ადამიანის სახე და სხეული… ვერ ვიტყოდი, რომ უცხოტომელშიც კი არ შეგვიძლია რაღაც დოზით საკუთარი თავის პოვნა და აღმოჩენა და მით უმეტეს, საკუთარ სოციუმში არ უნდა იყოს ეს ძალიან ძნელი.

რა თქმა უნდა, ბევრად მარტივია ცხოველთან ურთიერთობა, დავუშვათ ძაღლთან, რომელსაც ვაჭმევთ, ვეფერებით და მას ვუყვარვართ, – გაცემისა და მიღების ყოველგვარი ლოგიკური ნორმა დაცულია. საფრთხეც რომ იყოს მოსალოდნელი ცხოველისგან, ეს საფრთხეც წინასწარ ცნობილია, გასაგებია, თავისი მარტივი ლოგიკა აქვს. ადამიანი კი სულ სხვაა, პლანეტის ყველაზე სრულყოფილად მოაზროვნე ბინადარი სწორედ მისი განვითარებულობის გამო არის მრავალწახნაგოვანი, რთული, გაუთვალისწინებელიც ერთგვარად – შეიძლება თან ვყვებოდეთ, სიკეთის მეტი არაფერი გავუკეთოთ და ვძულდეთ, თქვენს მეტი რომ დამხმარე არავინ ჰყავდეს, იმაზეც შეუძლია გაბრაზდეს, რომ დახმარების უნარი გაქვთ, ან პირიქით, ყოველგვარი მიზეზის გარეშე ვუყვარდეთ და იყოს ჩვენი ქომაგი. მიუხედავად ამისა, სწორედ ამიტომ ადამიანთან ურთიერთობა ყველაზე საინტერესო და მომხიბლავი რამაა, ისევე, როგორც რთული ტექნოლოგია შესაძლოა იოლად გახდეს საფრთხის შემცველი ჩვენთვისვე, მაგრამ მაინც გვიზიდავს იმ შესაძლებლობების გამო, რაც მას გააჩნია.“

ძირითადად როგორ ადამიანებს და რატომ უჭირთ სხვა ადამიანებთან ჯანსაღი ურთიერთობის ჩამოყალიბება?

სწორი კომუნიკაციისა და ურთიერთობის უნარის შეძენა სრულფასოვანი, ადეკვატური ადამიანისთვის დაუძლეველი სირთულე არაა. მთავარი, ალბათ, იმ ძირითადი მოთხოვნების სწორ პრიორიტეტებად დახარისხებაა, რასაც საზოგადოებას, ან კონკრეტულ პირს ვუყენებთ საიმისოდ, რომ შეგვეწყოს და შევეწყოთ.

პრობლემა ჩნდება ჩვენი წინასწარი დაყენებების დროს, რომელიც მარტივად გამოიხატება სიტყვებით – “ასე უნდა” ან “ასე არ უნდა”. მაგალითად ის, რომ ადამიანი კაციჭამია არ უნდა იყოს, ამ საკითხში საზოგადოებისგან ან კონკრეტული პიროვნებისგან თანხმობა, პრაქტიკულად, გარანტირებულია, მაგრამ თუკი ჩვენი აზროვნების წყობა ელემენტარულ ყოფით ურთიერთობებსა და საკითხებშიც “უნდა-არ უნდას” წინასწარი დაყენების პრინციპზეა განმტკიცებული, აქ უკვე აუცილებლად შეგვექმნება პრობლემები. ამიტომ ჯობს კარგად დავიმახსოვროთ, რომ ამქვეყნად არაფერი და არავინ არ “უნდა” იყოს ისე, როგორც ჩვენ მოგვწონს, არამედ ყველაფერი ურთიერთპატივისცემაზე, დათმობასა და კეთილ ნებაზეა დამოკიდებული. ამას თუ გავიაზრებთ, ნაკლებს ვიბრაზებთ და უფრო ხშირად ვიქნებით სხვისი მადლიერი.

ჯანსაღი ურთიერთობა ჯანსაღ ადამიანებს შეუძლიათ, რომელთაც ადეკვატური რეაქცია აქვთ სიკეთესა და სიყვარულზე და გააჩნიათ კარგად განვითარებული ეგო (“მე”).

სწორად განვითარებულმა პიროვნებამ იცის, რამდენი მოითხოვოს სხვისგან, რა მოლოდინი წაუყენოს ახლობელს და გარეშე პირს, რა გასცეს და რა მიიღოს. შესაბამისად, ის არასდროს არ არის წვრილმანების გამო გულში დაჭრილი და ზედმეტად იმედგაცრუებული. სამყარო მთლიანად და იოლად ემსხვრევა მას, ვისი “მე” არ განვითარდა, ვერ ადაპტირდა, ვერ გადაიბარა პასუხისმგებლობა და საკმარისად ვერ შეიძინა “თვითკმარობა”, ვინც ფსიქოლოგიურად ვერ დააღწია თავი ბავშვობის ასაკს, როცა მის ცნობიერებაში სამყარო მარტივი და მთლიანი იყო, ან სამწუხარო რეალობის გამო, “სამყარო” ბავშვობაშივე დაიმსხვრა და “აწყობა” ვეღარ მოახერხა. განსხვავებული შეხედულებები ორ ადამიანს შორის მხოლოდ მაშინაა დაუძლეველი დაბრკოლება, როცა ეს ძირითად, ფუნდამენტურ ღირებულებებსა და ფასეულობებს ეხება და კონტრასტშია ჩვენს ყველაზე მთავარ რწმენებთან. სხვა დანარჩენ შემთხვევაში უნდა გვესმოდეს, რომ როგორც სარკეში იმეორებს ჩვენი ანარეკლი ჩვენს მოძრაობებს, ასეთ სინქრონულ თანხვედრას სხვა ადამიანისგან ვერასდროს ვერ მივიღებთ და არცაა საჭირო. მცირე და ნაკლებად მცირე განსხვავებებსაც ბრაზით კი არა, ინტერესითა და მეტი სიმპათიით უნდა ვუყუროთ. საბედნიეროდ, ღმერთმა ცხოველებისგან განსხვავებით ერთ-ერთი საუკეთესო უნარი – იუმორის გრძნობაც მოგვცა, რომელიც უამრავი გამაღიზიანებელი ფაქტორის დადებითად გადამუშავებაში გვეხმარება. მეტად უნდა ავამუშაოთ თავდაცვის ეს იარაღი, იმისათვის, რომ ჩვენც გადავრჩეთ და სხვაც გადავარჩინოთ ჩვენს რისხვას სრულიად უბრალო წვრილმანებზე.

ბოლოს და ბოლოს, მივიღებთ სხვებს ისეთებს, როგორიც არიან, თუ არ მივიღებთ და გავღიზიანდებით, სამყაროსადმი ჩვენი დამოკიდებულებებისა და აღქმის არჩევანია.

თქვენი აზრით, თანამედროვე ადამიანები რამდენად ახერხებენ პიროვნებებთან ურთიერთობის დამყარებას და რამდენად მნიშვნელოვანია ხალხთან ურთიერთობა?

არაფერია ცის ქვეშ ახალი… თუ არ ჩავთვლით ინფორმაციისა და ცოდნის მეცნიერულ სიახლეებს. ადამიანები ურთიერთობდნენ და ურთიერთობენ, ომობდნენ და ომობენ, კლავდნენ და კლავენ, ამთელებდნენ, კურნავდნენ და ამთელებენ დღესაც, პრობლემებს თავად იგონებდნენ და ქმნიდნენ და თავადვე ჭრიდნენ და ასე გრძელდება კვლავაც, ასე იქნება მუდამ. ყველაფრის გაფორმება იცვლება მხოლოდ, როგორც კინოში ძველი ფილმი სხვა ტემპში, სხვა შეფერილობისაა, სხვა გამომსახველობითი ფორმა აქვს, თემატიკა კი მარადიულია და უცვლელი. დღეს ადამიანები ურთიერთობების დამყარებას, რა თქმა უნდა, ახერხებენ.

ხალხთან ურთიერთობა, ცხადია, მნიშვნელოვანია… ცხოველებიც კი ჯოგებად, ხროვებად და ოჯახებად ერთიანდებიან. თუმცა მარტოც შეიძლება იყოს ადამიანი, თუ ეს მისი არჩევანია და არც ესაა პრობლემა. თუკი პიროვნება თავის თავს ყოფნის, მაშინ მისი განმარტოება ტრაგედიად არ მიმაჩნია.

როგორი ურთიერთობა და დამოკიდებულება უნდა გვქონდეს შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირებთან?

იმისათვის, რომ ადამიანმა თავი სრულყოფილ პიროვნებად იგრძნოს ჩვენ გვერდით, უნდა ვიყოთ ჩვეულებრივები, როგორებიც ვართ. არც განსაკუთრებული გამომეტყველებითა და აცრემლებული თვალებით უნდა ვეურთიერთოთ და არც ხელოვნურად გათამაშებული გამამხნევებელი რიტორიკა შევიძინოთ. ისევ და ისევ, უნდა შევძლოთ ერთი წამით გავიაზროთ საკუთარი თავი მის მდგომარეობაში და ყველაფერი ბუნებრივად თავის ადგილზე დადგება. თუმცა ჩვეულებრივ ქცევაში ვგულისხმობ პიროვნულ დამოკიდებულებასა და პატივისცემას, თორემ ის, რომ ინვალიდის ეტლში თუ ზის ადამიანი, საკოცნელად ჩვენ უნდა დავიხაროთ, სწავლებას არ საჭიროებს.

არასოდეს არ დამავიწყდება ამერიკელი პროფესორის, დოქტორ გორდონის სიტყვები, რომელიც მეორადი ფსიქიკური დარღვევების მქონე ბავშვებთან მუშაობდა. ბავშვებს, რომლებსაც ხელი, ფეხი აკლდათ, თავის ტვინის სიმსივნის ამოკვეთის შედეგად ფსიქიკური აშლილობა განუვითარდათ და ა.შ., – თვალი რომ გადავავლე, დავითრგუნე-მეთქი, – ვუთხარი და მიპასუხა: “ეს ყველაფერი უმნიშვნელო დეტალებია, მალე ისწავლი მხოლოდ სულის დანახვას”.

არა მხოლოდ შეზღუდული შესაძლებლობის ადამიანს, ნებისმიერ შემთხვევაში ადამიანს დახმარების ხელი ისე უნდა გავუწოდოთ, რომ ზედმეტი უხერხულობა არ შევუქმნათ და ისე არ გადავაჭარბოთ, რომ პირიქით, შევაწუხოთ და ვიმოქმედოთ მის ღირსებაზე. ყოველთვის უნდა გვახსოვდეს, რომ სუფთა სახით ალტრუიზმი არ არსებობს და გაჭირვებაში ჩავარდნილი ადამიანები ჩვენ უფრო გვეხმარებიან, რომ თავი ხანდახან მაინც ვიგრძნოთ კეთილ და კარგ პიროვნებებად და დამაკმაყოფილებელი თვითშეფასება შევიძინოთ. ასე რომ, სიკეთის კეთების შინაგან მექანიზმს კარგად თუ დავუკვირდებით, მადლობა ხშირად იქით გვაქვს სათქმელი.

როგორ შევძლოთ ადამიანებთან ურთიერთობის გაუმჯობესება და ხალხში პატივისცემის შენარჩუნება?

ადამიანებს შორის ურთიერთობა ინტერესთა თანხვედრაზე იგება, მაგრამ განსხვავებულობის მიმართ პოზიტიური დამოკიდებულებით ნარჩუნდება.

ღრმა ურთიერთობა ინტერესთა და ქცევის ნორმათა ღრმა თანხვედრაზეა. არათუ ადამიანი, წიგნი, ფილმი, მუსიკა, მოვლენა მაშინ მიგვაჩნია საინტერესოდ, როცა ჩვენს ინტერესთა არჩევანს ემთხვევა და მეტი არაფერი. ამიტომ უნდა გვესმოდეს, რომ ის, რაც ჩვენ არ გვაინტერესებს, ნაკლებ საინტერესო კი არაა, უბრალოდ ჩვენ არ გვაინტერესებს და ამდენად, ჩვენი და ჩვენი ინტერესთა სივიწროვის პრობლემა უფროა, ვიდრე ადამიანის, სხვა შინაარსის წიგნის, სხვა ჟანრის ფილმის, ან სხვა კატეგორიის მოვლენის.

თუ ადამიანების მიმართ პატივისცემით, თანაგრძნობითა და ინტერესით განვეწყობით, თუ იოლად ვაღიარებთ მათ კარგ თვისებებს და მიზანმიმართულად არ ვეცდებით უარყოფითის აღმოჩენასა და აქცენტირებას, თუ საკუთარი თავის სრულყოფას მეტ დროს მოვახმართ, ვიდრე სხვების კრიტიკას, აუცილებლად მივიღებთ უკან იმდენ სამაგიეროს, რაც ჩვენ ამქვეყნად სიამოვნებით არსებობისთვის გვეყოფა.

ერთი სიტყვით, ხსნა სიყვარულშია, რაც თუმცა ასე მარტივად ჟღერს, სინამდვილეში ყველაზე რთულია, რადგან სიყვარული ნიჭია, ნიჭი ლიმიტირებულია და მაინც, თუ შევეცდებით და გვეყვარება ადამიანი თავისი არსით, წვრილმანებს აღარ მიენიჭება იმდენი მნიშვნელობა, რომ მთელი ურთიერთობა გააფუჭოს და გარესამყაროს რწმენაც კი დააზიანოს.

“ჯანსაღი ურთიერთობა ჯანსაღ ადამიანებს შეუძლიათ…”
ავტორი: თეონა ნოზაძე

http://www.ambioni.ge/adamianta-urtiertobebi

ვნების კვირა.

  აღდგომის ბრწყინვალე დღესასწაულს წინ ვნების კვირა უსწრებს. სწორედ ეს კვირა ეძღვნება მაცხოვრის ამქვეყნიური ცხოვრების უკანასკნელი დღეების გახსენებას, საიდუმლო სერობას, უფლის გაცემას, პილატეს სამსჯავროს, ჯვარზე ვნებას, მაცხოვრის სიკვდილსა და საფლავად დადებას. ქრიასტიანი ადამიანი ამ კვირას განსაკუთრებული თავმდაბლობით, სინანულითა და მორჩილებით უნდა ხვდებოდეს.

ვნების შვიდეულის ორშაბათს, სამშაბათსა და ოთხშაბათს ტაძარში ღვთისმსახურებისას ოთხივე სახარება თავიდან ბოლომდე იკითხება. ამავე კვირის “დიდ ხუთშაბათს” ტაძარში სადღესასწაულო წირვა ტარდება, ამ დღეს მოიწვია იესომ საიდუმლო სერობა და დაწესდა ევქარასტიის საიდუმლო. “წითელი პარასკევი” კი ყველაზე მძიმე დღეა წლის განმავლობაში. სწორედ ამ დღეს მოხდა მაცხოვრის ხორციელი სიკვდილი. მორწმუნემ ამ დღეს ცოდვების ჩადენას განსაკუთრებულად უნდა ერიდოს. ტაძარში ამ დღეს სრულდება “გარდამოხსნის გადმოსვენება”. “დიდ შაბათს” დილით ადრე სრულდება ეკლესიის გარშემო გარდამოხსნის შემოტარება, რომელსაც შემდეგ შუა ტაძარში დაასვენებენ. წირვის ჩატარების შემდეგ კი მართლმადიდებლური სამყარო აღდგომის ბრწყინვალე დღესასწაულის შესახვედრად ემზადება.

ამ კვირაში პირველი კვირის მსგავსად, მოძღვრის კურთხევის შესაბამისად ვმარხულობთ.


მამა ვახტანგ კვიჟინაძე (სამების საკათედრო ტაძრის მღვდელმსახური): “ეკლესიაში მარხვა იმისათვის არის დადგენილი, რომ ადამიანმა მარხვით დაინახოს თავისი ყოფიერება. თუ მას მორჩილება არ გააჩნია, სიმდაბლითა და მორჩილებით არ აღასრულებს თავის ცხოვრებას მისი მარხვა უნაყოფო იქნება. მორწმუნე მოძღვარმა უნდა დამოძღვროს, როგორ მოიქცეს ქრისტიანული ცხოვრების ამა თუ იმ დროს. ქრისტიანული ცხოვრება სამარადჟამოა, სწორედ ეს უნდა უძღოდეს ადამიანის ცნობიერებას, რომ მან სულიერი წინსვლა მოიპოვოს მარხვის დროს.

ქრისტიანი ადამიანები ვნების შვიდეულს სინანულით ხვდებიან, აქვთ განცდა იმ ტკივილის, სასჯელის, რომელიც მაცხოვარმა ჩვენთვის დაითმინა. ჩვენ ყველანი მაცხოვრის ნაწილი ვართ. როდესაც ქრისტიანი აცნობიერებს, რომ ის ღმერთის ნაწილია, მისგან არის შექმნილი, მისი შექმნილები ულმობლად მოექცნენ, დაამცირეს მაცხოვარი, მიაგეს სასჯელი, ეს ბოროტი კი დღემდე ზეიმობს დედამიწაზე, ქრისტიანი შინაგანად, სულიერად უნდა განიცდიდეს ამ ტკივილს. მართლმადიდებელი უნდა აცნობიერებდეს, რომ ის ცოდვებში ვარდება, უშვებს შეცდომებს, ბევრი რამ ეშლება. ამ ცოდვების შეცნობით, ტკივილით უნდა ემზადებოდეს ვნების შვიდეულში მაცხოვართან აღდგომის შესახვედრად. ვნების შვიდეულს აღდგომის კვირა მოჰყვება, რომელსაც თითოეული მართლმადიდებელი ზეიმობს.

ვნების კვირის ოთხშაბათს, მწუხრიდან აღარ იკითხება ეფრემ ასურის ლოცვა. ოთხშაბათ დღეს გასცა იუდამ მაცხოვარი. ამ დღიდან აღარ შეიძლება მეტანიების აღსრულება თომას კვირამდე, რაც არ ნიშნავს მაცხოვართან მუხლმოდრეკის აკრძალვას (ეს აზრი ხალხშია გავრცელებული).

“დიდი ხუთშაბათი” არის საიდუმლი სერობის დღესასწაული, ამ დღეს იკითხება თორმეტი სახარება და ხდება ფეხთბანვა. ფეხთბანვის წესი მაცხოვარმა დაადგინა, მან თორმეტივე მოციქულს ფეხები დაბანა, იმისათვის, რათა ეჩვენებინა მოწაფეთათვის, როგორც ის იმდაბლებდა თავს, ესე ეპატრონათ ერთმანეთისთვის. ანუ ვინც გემსახურება ის არის შენზე უპირატესი, თორემ შენ კი არ ხარ უპირატესი, როცა სხვა გემსახურება.

პარასკევი – ეს უკვე ვნების, დამცირებისა და ჯვარცმის დღეა, ამ დღეს სრულდება გარდამოხსნა, ღვთისმსახურებისას იკითხება განსხვავებული ლოცვები. შაბათ საღამოს კი ტარდება სადღესასწაულო ღვთისმსახურება და ვემზადებით ბრწყინვალე აღდგომის დღესასწაულთან შესახვედრად”.

უფალმა მოგვანიჭოს განცდა სინანულისა, თავმდაბლობისა და მორჩილებისა!


http://www.ambioni.ge/vnebis-kvira

სისხლი ღაღადებს.

(არქიმანდრიტ რაფაელის წერილების მიხედვით)

განსხვავებული ხასიათები აქვთ ადამიანებს, სხვადასხვანაირი გემოვნება, მოთხოვნილებები და შეხედულებები, მაგრამ ერთს ყველა დაეძებს, ერთი - სიყვარული ყველას აკლია, ყველას სჭირდება, მკვლელსაც კი. უცნაური გრძნობაა სიყვარული, საოცრად ათბობს სულს. ღმრთაებრივი სიყვარულის ჩრდილი და ანარეკლი, თუ შეიძლება ითქვას, ქრისტიანულ, სახარებისეულ პრინციპებზე აგებულ ოჯახში იბადება და ღვივდება. ასეთ კერას ცოლ-ქმრის სიყვარული ათბობს, მათ სიყვარულს კი, თავის მხრივ, ცოცხალი ღვთის რწმენა ედება ქვაკუთხედად; ამგვარი ოჯახები ერთგვარ ოაზისებსაც კი წააგავს იმ მკვდარ უდაბნოში, რომელსაც ცივილიზაციის გვალვამ გადაუარა და თუ ეკლესია ცეცხლის სვეტია, ოჯახი პატარა სანთელია, იმ დიდი ცეცხლიდან ანთებული.

წმიდა მოციქულმა პავლემ ოჯახს სახლის ეკლესია უწოდა. ოჯახი არის პირველი სკოლა ქრისტიანი ბავშვებისათვის. სატანა ეკლესიის დანგრევის ცდაშია: იგი მას გარედანაც ებრძვის და შიგნიდანაც. ეშმაკი ქრისტიანების ოჯახებსაც ეომება, ცდილობს მას მასაზრდოებელი სული, სიყვარული, სითბო-სიმყუდროვე ამოართვას და მოშალოს. სამწუხაროდ, ხშირად, ადამის მოდგმის გასამრავლებლად ნაკურთხ ოჯახებში სულ ადვილად ინერგება სატანისეული მეთოდი: „შინაური" პრობლემების, ე.წ. „შობადობის სარეგულირებლად" აუცილებელი ხდება ჩვილთა, უმწეო არსებათა რეგულარული კვლა... ასეთ კერიას, ცხადია, არაფერი აქვს საერთო იმ ოჯახებთან, პავლე მოციქულმა სახლის ეკლესია რომ უწოდა. ჩვილების კვლასთან ერთად ცოლ-ქმრული სიყვარულიც კვდება, ორად იპობა ერთობა და იწყება მათი ზნეობრივი დაცემა, იზრდება თითოეულის ეგოიზმი. მათი ურთიერთობა იქცევა ხოლმე ავხორცობად და შიშველ სექსად. არც ერთი, არც მეორე სითბოს, სიყვარულსა და სიხარულს არ იძლევა - მკვლელებს არ ძალუძთ ერთმანეთის სიყვარული. შეიძლება გიყვარდეთ თქვენი შვილების მკვლელი? სისხლი შლის და ანგრევს ყველანაირ კეთილგანწყობას, აშორებს ადამიანებს ერთმანეთს. ამიტომ არის ასე „სიმეტრიულად" შეფარდებული აბორტებისა და განქორწინებების რიცხვი. მეცნიერებამ უკვე აღიარა ის ფაქტი, რომ შვილებს დედ-მამის არა მარტო ფიზიკური, არამედ სულიერი განწყობილებებიც კი გადაეცემათ და როცა მშობელი კლავს თავის „რომელიღაც" შვილს, „გაუგებრად" ცოცხლად დარჩენილს გენეტიკურ ფონდში მკვლელის განწყობას გადასცემს, რომელიც უსათუოდ გატანჯავს ბავშვის ფსიქიკას. ადრე თუ გვიან, ცნობიერად, თუ გაუცნობიერებლად, შვილები უსათუოდ აღმოაჩენენ მკვლელის პოტენციალს თავის თავში და საკუთარი და-ძმების რეალურ მკვლელს მშობლების სახით, რომელთა ულმობელობასაც თავად მათი სიცოცხლე „გაუგებრად" გადარჩა. იქნებ აქაა ს???ა მშობლებს შორის არსებული მწვავე წინააღმდეგობების, აუხსნელი უნდობლობის, უპატივცემულობისა და ნაკლული სიყვარულის მიზეზი, ჩვენი გაუკუღმართებული ურთიერთობების ძირი.

იმასაც არ ვნაღვლობთ, დედის წიაღში მოკლული არსების განადგურება რომ ნათლობის მადლით განუბანელი სულის მკვლელობაა: ასეთი სული ბრმასავით გადადის მარადიულობაში და თან წინაპართა ცოდვების ბეჭედი მიაქვს.

ბევრი ქარ-ცეცხლი დატრიალებულა ქართულ მიწაზე, მაგრამ იმ შავ დღეებს, თემურ-ლენგმა რომ გაუთენა ერს, ცოტა რამ თუ გაუტლოდება საქართველოს ისტორიაში. შვიდჯერ დალაშქრა მან ქართლ-კახეთი, ცეცხლის ქარბუქი დააყენა ქართულ მიწაზე. გადმოცემაც კი არსებობს საქართველოში თემურ-ლენგის შესახებ: თითქოს მგლის ღრჯოლებითა ჭაღარა თმით დაბადებულა, სისხლს ადენდა დედამისს მკერდიდან, კამეჩის რძეს სვამდა. გახსოვთ, ალბათ, სვიმონ მეფეზე განრისხებულმა თემურ-ლენგმა რა ჩაიდინა თბილისში: ყველა ასაკის ბავშვი ერთად მოაგროვა, ძნის კონებივით შეაკვრევინა, ქვებითა და კეტებით დააჩეჩქვინა თავის ჯალათებს პატარები, სისხლის მდინარეები ადინა... იქვე გვერდზე კარავი გააშლევინა და თავის რჩეულებთან ერთად ლხინი გამართა. იმ ადგილას, სადაც ეს საშინელება მოხდა, ქედისუბნის ეკლესია ააგეს. შემდეგ ეს ეკლესია მიწაში ჩამარხეს და ზემოდან კინოთეატრი „რუსთაველი" დაადგეს (!). მაგრამ ყველაზე საშინელი მაინც ისაა, რომ თემურ-ლენგის საქმე დღესაც არ ჩაბარებია ისტორიას, არ დამთავრებულა. მის „წამოწყებას" ქართველმა დედებმა მისცეს მხარი და განუკითხავად იღვრება უმწეო არსებების სისხლი. ამ „პარალელსა" თუ შედარებას ნუ მიიღებთ შთაბეჭდილების გასაძლიერებლად შექმნილ ხელოვნურ პასაჟად, აქ არაფერია ჰიპერბოლიზებული, რაც სინამდვილეში ხდება, ის მართლაც მეტია ნათქვამზე; ან კი რა უნდა თქვა მეტი: გრძელდება ჩვილების მეთოდური კვლა, მიმდინარეობს ნამდვილი გენოციდი „ოჯახის დაგეგმარებისათვის", გრძელდება ომი მშობლებსა და შვილებს შორის იმ სასაკლაოზე, რომელიც დღეს ჩვილთა სისხლით ირწყვება და რომელსაც დღემდე არ ჰქვია თავისი ნამდვილი სახელი. ამ ბოროტმოქმედებას რაღაც ბუნდოვანი, უნამუსოდ შენიღბული ტერმინი - აბორტი მოუძებნეს. ეს სიტყვა კი თავისი შინაარსით ჩვილის მკვლელობაა, ეგოიზმის ნაცარტუტა, სისასტიკე, სიმხდალე, თვალთმაქცობა გახლავთ. ხოლო იმ სამშობიარო სახლებში, რომლებიც ახალშობილთა ხმებითა და მელოგინე დედების სიხარულით უნდა იყოს სავსე, საგანგებო ოთახებია გამოყოფილი უმწეო არსებების, ბავშვების პროფესიონალური კვლევისა და განადგურებისათვის. სამშობიაროში ამ ოთახებს შავ დაფებზე აწერია: „სააბორტო". და ეს ამბავი ჩვეულებრივია, რადგან ჩვენი, „ცივილიზებული" საზოგადოების ცივი „სამართალი", დღეს-დღეობით, კნინი და სასტიკია. ჩვენი დაბეჩავებული ზნეობის ნორმებით კი მისაღებია უმწეო, გონიერ არსებათა კვლა, არა მარტო სამშობიაროში, არამედ ამ ბოროტმოქმედებისათვის „შესაფერის" ნებისმიერ ალაგას.

სამედიცინო დაწესებულებებში 7-8 მილიონი აბორტია რეგისტრირებული. მალულ-ფარული აბორტების რაოდენობისა კი ვინ რა გაიგოს?! საგულისხმო ფაქტია: ხომ უამრავი სიცოცხლე წაიღო მეორე მსოფლიო ომმა, მაგრამ იმავე პერიოდში აბორტების საშუალო რაოდენობამ ფრონტზე დაღუპულთა რიცხვს გადააჭარბა - გამაოგნებელი დაუნდობლობაა.

ყველანაირი ცოდვა პირველად ადამიანის შიგნით მზადდება. დედამ რომ შვილის მოკვლა შესძლოს, ჯერ ის ბუნებრივი სიყვარული უნდა გაანადგუროს თავის თავში, რომელიც მას საკუთარ ჩვილთან, მისდაუნებურად, აკავშირებს. ასეთ მომენტში იგი უკვე უარს ამბობს ქრისტეზე, ცოდავს, რადგან: „სიყვარული ღმრთისაგან არს და ყოველი, რომელსა უყუარდეს, ღმრთისაგან შობილ არს და იცის ღმერთი. რომელსა არა უყუარდეს, მან არა იცის ღმერთი, რამეთუ ღმერთი სიყუარული არს" (I იოანე 4, 7-8). შემდეგ იგი ცდილობს მთლიანად დათრგუნოს დედობრივი ინსტიქტი, მხეცზე საშინელ არსებად იქცეს (თუმცა, ცხოველი ხშირად თავის შვილის სიცოცხელს ეწირება კიდეც). მერე ნელ-ნელა გაუცხოვდება შვილის მიმართ, შემდეგ შინაგან, კატეგორიულ უარს იტყვის მის აღიარებაზე და არაბუნებრივს დაიჩემებს: იმას, ვინაც მის წიაღში მისივე სისხლით იკვებება, უცხო სხეულად, სიმსივნედ გამოაცხადებს, რომლის არმოკვეთასაც დაუშვებლად მიიჩნევს. ყოველივე ამის მერე ადვილად ჩაიხშობს სინდისის ხმას, სატანის სულს ეზიარება და შვილის ფიზიკური განადგურებისათვის, შიგნით, ყველაფერი მზად ექნება: საკუთარი პირმშო გულიდან, ფიქრიდან და აზრიდან სრულიად ამოგდებული ეყოლება. ამ ყველაფერს კი თურმე გრძნობს დედის წიაღში მოქცეული პატარა, რომელიც ორგანულადაა დაკავშირებული დედასთან, გრძნობს ინსტიქტურად, რადგან იგი ხორცის ნაგლეჯი როდია, როგორც ზოგიერთს ჰგონია, არამედ გონიერი არსებაა, ტკივილის გრძნობაც გააჩნია და სიცოცხლის სურვილიც. მისი არასრულყოფილების მიზეზი ისაა, რომ მას არ აცლიან ჩამოყალიბებასა და ადამიანად ქცევას. აკი ექსპერიმენტებმაც ცხადყო, რომ ნაყოფს ურთულესი რეაქციების უნარი შესწევს, ასე რომ, ფიზიკურ სიკვდილამდე და წამებამდე მშობლის წიაღში მოქცეული ჩვილი უკვე განიცდის დედის განაჩენის ულმობელობას, სიკვდილის საშინელებას.

დედა ოჯახისა და გაჩენილი შვილების „საკეთილდღეოდ" ჰკლავს მომავალ შვილს თავისავე წიაღში - სატანის სულს ეზიარება... თავის დროზე ჟანა დ’არკის უახლოესი მეგობარი და თანამებრძოლი, ჰერცოგი ჟიულ დერეც მიეყიდა ეშმაკს, მასაც თავისი „გამართლება" ჰქონდა: ბრწყინვალე ოჯახის შვილსა და ჩინებული განათლების, ზღაპრული სიმდიდრის პატრონს, რომლის კარ-მიდამო, არნახული სასახლეები და აგარაკები ღია იყო საფრანგეთის უსაჩინოესი საზოგადოებისთვის, სადაც ლხინსა და წვეულებებს ზღვარი არ ჰქონდა, დრო მოვიდა და დაუდნა ქონება, შემოაკლდა ფული. მიჩვეულ სიამეებზე ვერ თქვა უარი; მალე ჯადოქარ ალქიმიკოსს გადაეყარა, რომელმაც გამდიდრება აღუთქვა: ადამიანის სისხლით ოქროს მიღების საიდუმლო ვიცი და გაგიმხელო, დაპირდა, მაგრამ პირობა წაუყენა: ეშმაკს უნდა მიჰყიდო სული, სხვანაირად არ იქნება, ოქროს ისე ვერ მივიღებთო. დაყაბულდა დერე: ათი წლის ბავშვი მოიტაცეს უახლოეს სოფელში, მარჯვენა ხელი მოსჭრეს, დასთხარეს თვალები, მფეთქავი გული ამოგლიჯეს მკერდიდან. იმ გულის სისხლით პირობა დაუწერა სატანას: სულს გაძლევო. მერე ჯადოქართან ერთად ჰიმნი უმღერა ეშმაკს. ცოლ-შვილი მოიძულა, გადაკარგა სასახლიდან და მაგიურ ჩვევებს ჩაუღრმავდა. ახლომახლო სოფლებში ჯერ ერთი ბავშვი დაიკარგა, მერე ორი, თანდათან გახშირდა ბავშვების უგზო-უკვლოდ გაქრობის შემთხვევები. აწრიალდნენ სოფლელები, დედების ინტუიციას არაფერი დაემალა: ეჭვი ჰერცოგის გაუკაცრიელებულ კოშკზე მიიტანეს... ეპისკოპოსმა თავისთან იხმო ჰერცოგი, დერე არ მივიდა... მერე მეფის ჯარმა ბრძოლით აიღო სასახლე. შეიპყრეს ჰერცოგი და ჯადოქარიც. ამ საქმეს საგანგებოდ იძიებდა სასამართლო, გაირკვა: ჰერცოგისა და მისი ალქიმიკოსის „ცდებს" 700-800 ბავშვის სიცოცხლე შეეწირა! ამ საქმესთან დაკავშირებული მრავალი საბუთი და ოქმი დღემდე ინახება საფრანგეთის არქივებში.

ჟიულ დერეს ამბავი მითი და ლეგენდა როდია, ჩვენდა საუბედუროდ, არამედ ნამდვილი, ისტორიულად არსებული ფაქტია, მხილებაა ჩვენი ულმობელობისა, რომელმაც მომავალში თავისი გაგრძელება ჰპოვა, „დაიხვეწა" აბორტების სახით: ჩვილთა კვლა დღეს ჩვეულებად, ნორმადაა გამოცხადებული, აღარაა დანაშაული. ის ამბავი XV საუკუნეში ხდებოდა, ეს ამბავი დღეს, XX-ში ხდება. იქ ჰერცოგი სხვის შვილებს იპარავდა და ჰკლავდა, ჩვენ საკუთარ შვილებს ვხოცავთ, ღმერთს ვართმევთ მათ სულებს. ბოროტმოქმედებას კი, მაშინაც და ახლაც ერთი, მიწიერი კეთილდღეობის მიზნით ჩადიოდნენ და ჩადიან. ჰერცოგს კოცონზე დაწვა მიუსაჯეს. სიკვდილის წინ, აგიზგიზებული ცეცხლის პირას მდგარი დერე, მთელი გულით, ცრემლით ევედრებოდა იმ დედებს, შვილები რომ მოუკლა - პატიებას, შენდობას... მიხვდა თავისი დანაშაულის სიღრმესა და სიმძიმეს. ალქიმიკოსი კი დასცინოდა მონანულ ჰერცოგს, სიკვდილს ღმრთისაგან მოკვეთილი შეხვდა. დღეს, დედების ნაწილი მაინც ალბათ დარდობს თავის გადაგვარებას, ნამოქმედარის საშინელებას, ჟიულ დერეს დარად, მაგრამ უამრავი, იმ ალქიმიკოსივით გულგამეხებული და გაკერპებული, მოუნანიებელი უხვდება სიკვდილს, ესაა უბედურება.

ადრე, როგორც მსოფლიო ლიტერატურა და ძველი გადმოცემა გვამცნობს, საშინლად იტანჯებოდნენ თურმე მკვლელები, სინდისის ქენჯნა იყო მათი სასჯელი. ახლა იქნებ ასეთი ემოციური ძალით აღარ განიცდიდნენ მკვლელობას, მაგრამ სისხლი ძველებურად ითხოვს შურისძიებას. ჩვენი დროის მკვლელები პირველ რიგში საკუთარ სულს წირავენ, ღუპავენ და ამიტომაცაა, სულიერ სიცარიელესა და სიცივეში რომ ითოშებიან. და რაღა გვიკვირს აბორტების, ფსიქიური დაავადებების და დანგრეული ოჯახების რიცხვი ასე რომ „შეუთავსდა" ერთმანეთს.

უწინ ჯალათს კაცად არავინ თვლიდა, ან სალამს ვინ მისცემდა, ან პურს ვინ გატეხდა მასთან?! ჩვენი დროის ჯალათებს, საკუთარი შვილების მკვლელებსა და თეთრ ხალათებში გამოწყობილ განგსტერებს კი ვინ შეკადრებს აუგს?

სასიხარულოა ის ფაქტი, თანამედროვე მედიცინის ყველაზე უფრო ზნეობრივად გამართულმა ნაწილმა რომ აბორტი საშინელ ბოროტმოქმედებად აღიარა. მაგრამ საზოგადოების დიდი ნაწილისათვის უცნობი და გაუგებარი ისაა, რომ ეკლესია არა მარტო აბორტის, არამედ ყველანაირი კონტრაცეფტული საშუალების წინააღმდეგია და აი რატომ: სიყვარული, ოჯახის მაცოცხლებელი ძალა, დღეს-დღეობით, სამწუხაროდ, სულ სხვა რამესთან - ვნებასთანაა გაიგივებული. არადა, ქრისტიანობამ თვით სიყვარულშიაც უამრავი ასპექტი განასხვავა ერთმანებისაგან. ორი ადამიანის სულიერ კავშირს, სიყვარულს, განაპირობებს ერთნაირი მსოფლმხედველობა, ერთი და იგივე რელიგიური მრწამსი და ურთიერთშეწყობის სურვილი ზნეობრივი სრულყოფილების გზაზე. მშვინვიერი სიყვარულისათვის საკმარისია გემოვნების, კულტურული მოთხოვნილებების, სოციალური პირობების, პროფესიული ინტერესების თანხვედრა. ბავშვი ახალი, მომავალი ცხოვრების საიდუმლოა, ადამიანი კი იმის ცდაშია, რომ ეს საიდუმლო და ღმრთისაგან ბოძებული გამრავლების უნარი ვნებებისა და გულისთქმების დასაჯერებელ საშუალებად აქციოს. ამ ფაქტს არ ურიგდება წმიდა ეკლესია, რადგან სწორედ აქედან იწყება პიროვნების ძლიერი ზნეობრივი დაცემა. თავად ცოლ-ქმრის ურთიერთობაც, როდესაც მეუღლეები ხელოვნურად, წინასწარვე იცავენ თავს ბავშვის გაჩენისაგან, გადაიქცევა ხოლმე უსულგულო ონანიზმად. ჩასახვის საწინააღმდეგო საშუალებებით გართული ადამიანი ალბათ საქმის გაიოლების მიზნით, საკუთარ პარტნიორსაც ადვილად გაცვლის რეზინის სათამაშოში; ასე მოშლის სექსი სიყვარულს, გამოაცლის მას მისტიურ დანიშნულებას და ბავშვის გაჩენის „საშიშროების" აცილება უკვე იმის ნიშანი იქნება, რომ ჩვენ მსახურებად ვექეცით სექსს, კერპად დავადგინეთ იგი. „ოჯახის სარეგულირებლად" გაწეული ყველა მცდელობის შინაარსი მრუშობის წარმატებით წარმართვის სურვილია, მაგრამ თუ ეს მცდელობა უშედეგო აღმოჩნდა, დედები საკუთარ შვილებს, ყველას რომ ერგება, იმ საფარველს - მიწასაც არ მიაყრიან, საკანალიზაციო მილებს გაატანენ.

წმინდა ეკლესიამ თავის უზენაეს ადგილობრივ და მსოფლიო საეკლესიო კრებებზე განიხილა ეს საკითხი და ჩვილთა კვლა კაცის კვლის დანაშაულს გაუტოლა (ანკირიის კრება, კანონი 21; მეექვსე მსოფლიო კრება, კანონი 91). ხოლო ბასილი დიდის კანონში ვკითხულობთ: „წინასწარი განზრახვით მუცელში შვილის მომკვლელს კაცისკვლის სასჯელი ედება... აქ გამოიძიება და დასასჯელი იქნება არა მხოლოდ დამნაშავე დასაბადებელის მოსპობისათვის, არამედ მისი მშობელიც, რომელმაც თავის თავზე აღმართა ხელი... ამას უერთდება გახრწნა ნაყოფისა, როგორც სხვა სახე კაცის კვლისა. ვინც ამის წინასწარი განზრახვით გაკეთებას გაბედავს, მკვლელია, მაგრამ მისი სინანული არ უნდა გაგრძელდეს სიკვდილამდე, არამედ მისი შეწყნარება შეიძლება ათი წლის შემდეგ". ბიბლიაში, დაბადების წიგნში, ერთი საყურადღებო ადგილია. აქ ლაპარაკია ონანზე, რომელიც, გარკვეული მიზნით, წინასწარ იცავდა თავს შვილის გაჩენისაგან. ამ საქციელის გამო იყო სწორედ რომ „...არ მოეწონა უფალს მისი საქციელი და ისიც მოაკვდინა". ასეა შეფასებული წმიდა ეკლესიის კანონებში მშობლების მიერ ჩვილთა კვლის ფაქტი და რაოდენ სამწუხაროა და დასაფიქრებელიც, ეს საკითხი რომ არა და არ განიხილა და შეფასდა საერო კანონებში.

სანამ ჩვილთა კვლა არ აიკრძალება კანონით, სანამ ამ საშინელ ბოროტმოქმედებას დუმილით დაუჭერს მხარს საზოგადოება, მანამ ყველა ზნეობრივი და იურიდიული კოდექსი ძმობის, სამართლიანობისა და სიყვარულის შესახებ მხოლოდ თვალთმაქცობა და ტყუილი იქნება! და თუკი კანონი თავად ადგენს აღმაშფოთებელ უსამართლობას უმწეოთათვის სიცოცხლის წაგლეჯისას, სულ ამაოა სულის მშვიდობაზე ფიქრი, მისი ძიება. რატომ არ უნდა იყოს დაცული დედის წიაღში მყოფი ჩვილის სიცოცხლე? რატომ არ უნდა იკრძალებოდეს მისი განადგურების ყველანაირი ფორმა? ან რატომაა გასაგები და გამართლებული შვილების მკვლელი მშობლების დაუსჯელობა? რატომ არ ცხადდება მთელი ერის, კაცორიობის მტრად ყველა ექიმი, რომელიც ხელს აღმართავს აბორტის გასაკეთებლად? ჩვილთა კვლა დანაშაულია ღმერთის, ადამიანის უფლებების, ოჯახის, ბუნების, ერის, კაცობრიობის წინაშე!!! ურიგო არ იქნება, აქვე განიხსენოთ ამ ბოლო დროს ჩვენს პრესაში „გაბრწყინებული" ერთი სიახლეთაგანი, რომელსაც პროგრესული მეცნიერების მიერ შექმნილი ტექნიკა გვთავაზობს. თანამედროვე აპარატურის წყალობით უკვე დედის წიაღშივე შესაძლებელია იმის დადგენა, თუ რამდენად ჯანმრთელია ბავშვი, რა სნეულება დაჰყვება მას და ა.შ. ერთ-ერთი ასეთი სტატიის ავტორი გულმოდგინეს ცდილობს მომავალი დედების დარწმუნებას, რჩევას აძლევს, რომ მშობლებმა საშოშივე მოკლან ჰემოფილიით დაავადებული ბავშვები, რადგან მათი მკურნალობისათვის, თურმე ნუ იტყვით და, კოლოსალური თანხა ყოფილა საჭირო. სტატიის ავტორს ბევრი შრომა დაუხარჯავს და გამოუთვლია, რომ ასეთი ბავშვის მკურნალობა დაახლოებით ისეთ ასტრონომიულ თანხას გაუტოლდება, როგორითაც იზომება ხოლმე მანძილი მიწასა და სხვა პლანეტებს შორის. ამ ფაქტით შეძრწუნებული „ჰუმანური" ექიმის გონებამ, რომელიც, რა დასამალია და, სნეულთა განსაკურნებლად უნდა იყოს მხოლოდ ანთებული, მოგვაწოდა ერთი რაციონალური წინადადება: ლაკონურად და „გასაგებად" განაცხადა, რომ მსგავს შემთხვევაში თურმე უსათუოდ უნდა „შეწყდეს ორსულობა".

საოცარი ფაქტია, ექიმი მომავალ დედას ურჩევს: მოკალი შენი სნეული შვილი! განა სიცოცხლის უფლება მხოლოდ ჯანმრთელებს აქვთ, ნუთუ ქალი, უკაცრავად გამოთქმაზე და, პირუტყვია სანაშენე, რომელსაც მხოლოდ მუხლმაგარი შთამომავლობის გაჩენის უფლება აქვს?! თუკი ასეა, რატომ არ დავერევით ყველა ასაკის ჰემოფილიით დაავადებულს ან საერთოდ ყველა ასაკის სნეულს? და თუ ხსენებული სნეულების მკურნალობა ასე ვნებს საზოგადოების ჯიბეს, რომლის გაფრთხილებაც თურმე ჩვილთა სიცოცხლის ფასად გვმართებს, ნურც ჰიტლერსა და ნაცისტებს გაამტყუნებს ვინმე. ისინიც ამ მიზნით ხოცავდნენ ფსიქიატრიულ საავადმყოფოებში მოთავსებულ სულით ავადმყოფებს, მოსულა ჰიტლერის გამართლების დრო, რაღას ვუცდით? ოღონდ ერთი ნუ დაგვავიწყდება, რომ ხშირად სნეულებით გატანჯული ხალხი საოცრად გონიერი აღმოჩნდება ხოლმე. სწორედ ეს დაავადება ხდება მიზეზი იმისა, რომ ისინი მთლიანად ახერხებენ საკუთარი ტალანტის, მონაცემების გაშლას. გაიხსენეთ ჰომეროსი, მილტონი...

მინდა ეკლესიასტეს წიგნი მოგაგონოთ: კაცობრიობის ისტორია გარკვეულად მსგავს ციკლებს გადის და მოვლენები, რომლებიც დღეს მიმდინარეობს და ხვალაცაა მოსალოდნელი, ერთგვარად ჰგავს იმას, რაც გუშინ, წარსულში იყო. რა თქმა უნდა, აქ არ იგულისხმება ის სრული მსგავსება-გამეორება ანუ მითოლოგიური აზროვნებისათვის ერთობ დამახასიათებელი ჩაკეტილი წრეები, სადაც მომავალი სრულიად დაკარგულია, რადგან იგი გაგებულია, როგორც დაბრუნება წარსულთან. სხვა რამის თქმა გვსურს: ის ელემენტები დღევანდელისა და ხვალინდელსაც რომ ახლავს, შესაძლოა წარსულშიც იყო, იქნებ სხვანაირი კომბინაციით, მაგრამ იყო მაინც. აკი უფალი სახარებაში ბრძანებს, რომ კაცობრიობის სულიერი ყოფა წარღვნამდე და ამ სოფლის დასასრულს ერთმანეთს ემგვანებაო. კაცობრიობის ისტორიის ალიონზე საშინელი რამ მოხდა: კაენმა თავისი ძმა, აბელი მოჰკლა.

ამქვეყნის აღსასრულის ჟამს კი ყოველგვარ ზღვარს გადაცდება უღმერთოება, ძმათაკვლა, გამეფდება ულმობელობა, სისასტიკე და სიცრუე, სინანული არავის მოაგონდება.

ქრისტეს შობამ კაცობრიობის ისტორიაში, ახალი ერა მოიტანა თან. სახარებისეულ მოვლენებში რომ, როგორც გენეტიკურ კოდში, ისეა ჩადებული სულიერი მომავალი კაცობრიობისა, ეს ცნობილია. ახლა ისიც მოიგონეთ, თუ ვინ აირჩია მცხოვარმა პირველმოწამეებად? 14000 ყრმა ბეთლემიდან - ნუთუ არაა ეს ნიშანდობლივი! რამ ააცახცახა, თუ გახსოვთ, ჰეროდე, რომმა, თავისი რკინის ქუსლით იერუსალიმს გასრესას რომ უქადდა, თუ არაბებმა, ქარიშხალივით რომ შემოიჭრნენ მათ მიწაზე? არა, სისხლისმსმელი ტირანი ბავშვების გახსენებაზე ილეოდა შიშით, ამიტომ იყო, ჯარი შეუსია ბეთლემს. და ის მეომრები, რომლებმაც კერია, საძვალე და საკუთარი მიწა-წყალი არ უნდა მისცენ მტერს საჯიჯგნად, ჯალათებად, მკვლელებად იქცნენ. თავიანთი ტირანის ბრძანებით მახვილი სამშობლოს შიგ გულში უნდა სცენ: ყველა ყრმა უნდა ამოწყვიტონ ბეთლემსა და მის გარშემო. ჩვილთა კვლისას განსაკუთრებული ულმობელობით გამოირჩეოდნენ მეომრები, იოტისოდენი შებრალებაც კი უსათუოდ მისწვდებოდა ჰეროდეს ყურს, რომელსაც, ყველა ტირანის მსგავსად, უდიდეს დანაშაულად მიაჩნდა სიბრალული, მოწყალება. ნუთუ არ ჰგავს ბეთლემში მოწყვეტილი ყრმების ისტორია დღევანდელ დღეს, რასაკვირველია, რამდენადმე, რადგან ის, რაც ჩვენს თვალწინ, ჩვეულებრივი დანაშაულებრივი დუმილისა და აუღელვებლობის ფონზე ხდება, ცხადია, გაცილებით დიდი დანაშაულია, მეტი საშინელებაა. ბეთლემში დედები მკერდს უხვედრებდნენ მახვილს, სიცოცხლის ფასად ცდილობდნენ ჩვილების გადარჩენას. დღეს კი ამაზრზენი ზრდილობიანობისა და ფამილარობის ატმოსფეროში მიმდინარეობს თათბირი მშობლებსა და მათი შვილის მკვლელს შორის. დედ-მამა მზადაა ნებისმიერი თანხა გაიღოს, ოღონდ აიცილოს „საფრთხე" და აღარ შვას „გაუთვალისწინებელი" შვილი... ასეთი საშინელი სახეცვლილებით მეორდება დღეს კაცობრიობის ისტორიაში ჩვილთა ხოცვის „სიუჟეტი".

ხომ ბევრი ეკლესია გაიხსნა ამ ბოლო დროს, ახლებიც შენდება, ძველებიც განახლდა, იმატა მრევლმა. და მიუხედავად ამისა, აბოტრების სტატისტიკური მრუდი არ ეცემა. პარადოქსია? იქნებ მოქმედი ეკლესიების რიცხვი და მრევლის რაოდენობა მხოლოდ მშრალი მონაცემები, გარეგნული ორიენტირია და არსებითზე და მანუგეშებელზე არ მეტყველებს. დაიხიეს ბნელეთის ძალებმა, აღარ ებრძვიან ქრისტიანობას? იქნებ დაიხიეს კიდეც, მაგრამ მხოლოდ იმიტომ, რომ სტრატეგიულად მომგებიან პოზიციებზე გამაგრდნენ.

ეკლესია ის გარემოა, სადაც კაცმა ღმერთთან კავშირი უნდა ეძებოს და იპოვოს. და როცა ეკლესიას ეცლება ეს შინაარსი, უთვალავიც რომ იყოს მათი რიცხვი - საფლავის ქვებისაგან თითოეულ მათგანს არაფერი განასხვავებს. კი, იხსნება ეკლესიები, მაგრამ უფრო მეტი ინტენსიურობითა და ენერგიულობით იბეჭდება სექსუალური ლიტერატურა, სამარცხვინო პორნოგრაფიული ჟურნალ-გაზეთები, ვრცელდება უხამსი კინო და ვიდეოფილმები, ნაირნაირი სულიერი შხამით იწამლება მომავალი თაობები: ბავშვები იმ მოხუცებს გვანან, გახრწნილების ყველა სახე რომ იგემეს, მოხუცები კი ყმაწვილებად იქცნენ, დაავიწყეს ასაკი.

ადამიანების ცინიზმისა და უზნეობის ისეთ ატმოსფეროში ცხოვრობენ, სადაც უბიწობა ატავიზმადაა გამოცხადებული. უხამსობა ზეიმობს მაღაზიების ვიტრინებსა და რეკლამებში, ჟურნალ-გაზეთების პირველ გვერდებზე. უზნეობისა და სექსის შხამით დაგესლილი ადამიანი ცოცხალ-მკვდარი მოდის ეკლესიაში. ვერაგია უხამსობის მიკრობი, წლების სინანული და ბრძოლაა საჭირო, რომ თავი დააღწიოს მას, შეძლოს ღმერთთან მისვლა. უზნეობის, ცინიზმისა და ნატიფი უხამსობის ჭაობში მოქცეული ადამიანების სულ მცირე ნაწილს თუ ეგულება ეკლესია სულის მოსათქმელ, სამკურნალო ალაგად.

სატანა შემთხვევით როდი ხრწნიდა კაცის შინაგან ტაძარს, იცოდა თავისი საქმე, ადამიანისთვის მთავარი - სინანული - უნდა წაერთმია.

ჩვენი სულიერი ყოფა სულ უფრო და უფრო ემსგავსება კაცობრიობის სულიერ მდგომარეობას წარღვნამდე. ვინ იცის, იქნებ ის, რაც ჩვენს თავს ხდება, არაა შემთხვევითი, იქნებ ესაა კაენის სულის, უკიდურესი ულმობლობის, ამა სოფლის დასასრულის მოახლოების ნიშანი. ვინ იცის?!...

ქ. თესალონიკე, 1995 წ.

ადამიანი ბიბლიურ დროში.

ზურაბ კიკნაძე – ადამიანი ბიბლიურ დროში.


დრო ბიბლიის მდუმარე პერსონაჟია, რომელიც განსაზღვრავს მის ხასიათს. დროის აღქმის თავისებურება განაპირობებს ბიბლიური ნარატივის თავისებურებას. ნ. ბერდიაევი ერთგან წერს, ბერძნები და ებრაელები ცხოვრობდნენ არა სხვადასხვა დროს, არამედ განსხვავებულ დროშიო. ჩვენ დავუმატებდით: არა მხოლოდ ბერძნები და ებრაელები, არამედ ებრაელები და მისი მონათესავე და მეზობელი ხალხებიც განსხვავებულ დროში ანუ დროის განსხვავებული განცდით ცხოვრობდნენ. ნამდვილად დროის აღქმა ფუნდამენტურად განასხვავებს ერთმანეთისგან რელიგიებს და კულტურებს.

ბიბლიის (ძველი და ახალი აღთქმის) მკითხველისთვის აშკარაა, რომ ამ ერთიან წიგნში განსაკუთრებულად ძლიერია დროის განცდა. ეს თითქოს ნიშნავს დროული განზომილების უპირატესობას სივრცული განზომილების მიმართ. ბიბლია აღწერს ადამიანს მის მოძრაობაში, მოქმედებაში, მიმოსვლაში. მას არ იზიდავს ბუნება, სივრცეში განფენილი რეალობა. ლანდშაფტის აღწერის სიძუნწე, თუკი სადმე ვხვდებით აღწერას, ბიბლიური თხრობის სტილისტიკის სფეროს არ ეკუთვნის. ეს კონცეპტუალური ნიშანია.


ბიბლიურ თხრობას იზიდავს ადამიანი, რომელიც მიმოდის ქვეყანაში, გაივლის მას, მაგრამ არა თავისთავად ქვეყანას. იგი არ აღწერს ეგვიპტეს, არამედ იმას, თუ რა “ადგილი» უჭირავს ეგვიპტეში ყოფნას, ანუ ეგვიპტურ დროს ხალხის ისტორიაში; არ აღწერს უდაბნოს, მის ლანდშაფტს, არამედ გზას უდაბნოში, დრტვინვას, მოსმენას, რითაც ივსება უდაბნოში გატარებული დრო, უდაბნოს დრო. ეგვიპტე და უდაბნო ის ჭურჭლებია, რომლებშიც მიედინება ხალხის ჩამოყალიბებისთვის აუცილებელი დრო, რომელიც მიმართულია დასასრულისკენ. ეგვიპტის ან უდაბნოს გახსენებისას, ითქმის არა სადაც, არამედ როდესაც (“როცა ყრმა იყო ისრაელი და მიყვარდა იგი», ოსია 11:1). ბერძნული კოსმოსისგან განსხვავებით, ბიბლიური სამყარო უფრო დროში არსებობს, ვიდრე სივრცეში. კოსმოსი, სადაც ბერძენი ცხოვრობს, დასრულებულია; მაგრამ სოფელი, სადაც ძველი აღთქმის ადამიანი მოძრაობს, ჯერ კიდევ არ დასრულებულა, ის განაგრძობს ქმნადობას, ანუ ის პროცესშია, ის გარდაქმნას ელის. ბიბლია უპირატესობას ანიჭებს დროში თავისუფლად მოძრავ აბელს სივრცის ტყვეობაში მოქცეული, ქალაქთა მშენებელი კაენის წინაშე. აბელი, დროჟამის შვილი, ბუნებრივად, როგორც თევზი დაცურავს დროში, კაენი კი, შიშით და ძრწოლით დაძრწის (დაბ. 4:14) დროში და საბოლოოდ სივრცეში მკვიდრდება. და სახელი იმ ადგილისა, რომელსაც ის სამკვიდრდოდ აირჩევს, მის სულიერ მდგომარეობას გამოხატავს _ ნოდ “ძრწოლა», «წრიალი» (დაბ. 4:16).


თუ დავაკვირდებით აბრაამის ცხოვრებას (და ის პირველია ძველი აღთქმის ადამიანთა შორის, ვისი კონკრეტული ნაბიჯები ვიცით), დავინახავთ, რომ ის მუდმივად გზაშია, არსად სივრცეში მას მუდმივი სამკვიდრო არა აქვს. გზის არსებითი მახასიათებელი კი დროა. დროჟამის განმავლობა თავის კვალს ტოვებს სივრცეზე და სივრცის ყოველი მონაკვეთი ამ დატოვებული კვალის მეოხებით არის ღირებული. პირველი პატრიარქების (განსაკუთრებით აბრაამის, იაკობის, იოსების) მსოფლგანცდაში ეს ქვეყანა, რომელიც აღთქმით მიეცა მათ, არ არის განსრულებული, რადგან ის ჟამი, როცა პატრიარქების წიაღიდან გამოსულმა ხალხმა უნდა დაიმკვიდროს იგი, ჯერ არ დამდგარა, მაგრამ ეს ჯერ კიდევ დაუმდგარი დრო ამოძრავებს ისტორიას. ქვეყნის არსებობის მოდუსი დროა და არა სივრცე. ამგვარი მსოფლგანცდის შედეგად პოსტბიბლიურ ხანაში სიტყვა ყოლამ, რომელიც აღნიშნავდა დროის მონაკვეთს, უფრო სწორად, დროის განმავლობას (როგორც წარსულში, ისე მომავალში), “სოფლის» (სამყაროს) მნიშვნელობას იღებს ძველი მნიშვნელობის შენარჩუნებით.

დროის უპირატესობას სივრცის წინაშე იუდაისტი ფილოსოფოსი აბრაჰამ ჰენშელი ამგვარად წარმოიდგენს: “დასაწყისში დრო ერთი იყო, მარადიული. განუყოფელი. მას არავითარი კავშირი არ ჰქონდა სივრცესთან. მაგრამ როცა ერთიანი დრო შვიდ დღედ დანაწილდა, მაშინ იგი მჭიდროდ დაუკავშირდა სივრცის სამყაროს. თითოეულ დღესთან ერთად, გარდა შაბათისა, საგანთა გარკვეული სფერო წარმოიშვა. შაბათი კი, როგორც დღე, განცალკევებულად დგას”. ჰენშელი განაგრძობს იგავით: “იგი, შაბათი, შეგვიძლია მეფეს შევადაროთ, რომელსაც შვიდი ვაჟი ჰყავდა. ექვსთაგან თითოეულს თავისი დოვლათი უანდერძა, უმრწემესს კი მეფობის ღირსება მისცა”. ეს დოვლათი არის ყველაფერი ის, რაც ექვსი დღის განმავლობაში შეიქმნა, ხოლო მეფობის ღირსება არის შაბათი ანუ წმიდა დრო, როცა არაფერი შექმნილა. მაგრამ ამის გამო შაბათი არ არის ცარიელი დრო, ანუ ასეც შეიძლება ვთქვათ: შაბათის სიცარიელე უქმობაა, რომელიც თავისუფლების გამოხატულებაა, შაბათი არ არის დაბმული ნივთიერ სამყაროზე, როგორც სხვა დღეები. მისი თავისუფლება სულშია, რადგან ის სამეუფოა, უფლის დღეა.

რით განსხვავდება შაბათი დანარჩენი ექვსი დღისაგან? ექვსდღიანი წარმავლობა შაბათის სახით მარადისობაში გადადის. შაბათი ექვსეულის განსრულებაა, მასშია მისი მიზანი და საზრისი. დღეს ამ წუთისოფელში, ამ დროჟამულ განზომილებაში, შაბათი ერთადერთი დღეა, რომელიც მარადისობის ხატს ატარებს. შაბათი წინასწარ, ამ წუთისოფელშივე, ამზადებს ადამიანს მარადისობისთვის, როცა უკანასკნელი შაბათი დააგვირგვინებს დღეებს.

ამრიგად, საბოლოოდ, ძველი აღთქმა პატივს დებს არა დროს თავისთავად, როგორც ასეთს, არამედ პატივს დებს მას იმის გამო, რომ მას შაბათი მოჰყავს. ბიბლია პატივს დებს შაბათს, რადგან იგი, როგორც შეწყვეტა (ეს არის შაბათ-სიტყვის მნიშვნელობა), როგორც დროის შეყენება, მარადისობის ხატია. ექვსი დღე შაბათის მოლოდინით არის სავსე. მოლოდინი ელის დღეთა აღვსებას, უკანასკნელ ჟამს, საბოლოო შაბათს, რომელსაც მეორე დღე _ ორშაბათი აღარ მოყვება. შაბათშია იმ ექვსი დღის საზრისი. ბიბლიის ამ განცდამ, სოფლის ხედვამ სუბ სპეციე ტემპორის, დაბადა მესიანისტური მოლოდინი ან, პირუკუ, მესიანისტურმა მოლოდინმა დაბადა სოფლის ამგვარი ხედვა. ეს ორი რამ ერთმანეთს განაპირობებენ. ებრაელთა მონათესავე ხალხები (მოაბი, ამონი, ედომი და სხვანი) არ იყვნენ აღძრულნი მესიანიზმით, რადგან ისინი მხოლოდ უდასასრულო წრეში მბრუნავ დროს იცნობდნენ. მათში არ იყო აბსოლუტური დასასრულის მოლოდინი.


დროსთან მჭიდრო კავშირშია მოლოდინი, რომელიც ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ბიბლიური მსოფლგანცდის კონცეპტუალური კატეგორიაა. ბიბლიური ისტორია მოლოდინით არის სავსე. მოულოდნელობანიც, რომლებიც მრავლად ხდება ბიბლიაში, მოლოდინის ნაწილია. მოლოდინი, შეიძლება ითქვას, კუმშავს დროს, რაც იმას ნიშნავს, რომ შორეული მომავალი აწმყოში აქტუალიზდება. მოლოდინის თვისებაა მოვლენათა დაჩქარება, რაც ქრისტიანობას გადმოყვა ძველი აღთქმიდან. ამის გამოხატულებაა იოანეს “გამოცხადების» (რომელიც სავსეა მოლოდინებით) მოტტო, რომლითაც მთავრდება ტექსტი: “ჰე, მოვალ მალე» (გამოცხ. 22:20). რა თქმა უნდა, ძველ აღთქმაში არსებობდა სიტყვა, მოლოდინის აღსანიშნავი სიტყვა (ახალ), რომელსაც აფერადებს იმედისა და სასოების ნიუანსი, მაინც ახალი აღთქმის ხანაში ბერძნული ენის წიაღიდან ამოტივტივდება სიტყვა, რომელსაც მოიმარჯვებს პავლე მოციქული მის მიერ რეალურად განცდილი განსაკუთრებული სახეობის მოლოდინის გადმოსაცემად. ეს არის აპოკარადიკია (გვხვდება ორგზის: რომ. 8:19; ფილიპ. 1:20) “დაძაბული მოლოდინი», რომელიც პირველად თავს იჩენს აბრაამის გამოცდილებაში. აბრაამის ეგზისტენციალური დრო მოლოდინში გადის, რომელსაც ორი პერსპექტივა აქვს მოცემული აღთქმის ფარგლებში: ერთი, შორეული, რომელიც ეხება მის წიაღში მთვლემარე მოდგმას, მეორე, ახლობელი _ მის აღთქმულ შვილს. ცხადია, აპოკარადოკია იღვიძებს განსაკუთრებულ შემთხვევებში, ძველისა და ახლის ზღვარზე, ამდენად ესქატოლოგიურია. ეს არის ყოფიერის დასრულების ან, რაც იგივეა, ყოფიერის გარდაქმნის მოლოდინი. მაგრამ ამ დაძაბულობას ახლანდელსა და მოსალოდნელს შორის, ისტორიის სარბიელს, არავითარი კავშირი არა აქვს მოუთმენლობასთან. არა მოლოდინი მოუთმენლად, არამედ მოლოდინი მოთმინებით, თმენით, რომელსაც რწმენა ასაზრდოებს. პავლე მოციქულისგან ვიცით, რომ რწმენა, იმედი (სასოება) სიყვარულთან ერთად ერთმანეთთან არის წილნაყარი (1 კორ. 13:13). ამ თეზისს ფესვი ძველ აღთქმაში აქვს გადგმული. აბრაამს რწმენის მამა ეწოდა არა მხოლოდ იმიტომ, რომ უცხო მხარეში დაუეჭვებლად გაჰყვა მოწოდებას, არამედ იმიტომაც, რომ თმენით ელოდა ძეს, რომელშიც ემარხა აღთქმის განხორციელების შესაძლებლობა. თმენით მოლოდინი ბიბლიისთვის ჩვეული მინიშნებით არის გამოხატული. “და გამოეცხადა მას უფალი მამრეს მუხნართან, როცა კარვის კართან იჯდა დღის პაპანაქებაში» (დაბ. 18:1). “დღის პაპანაქება» აქ მეტს ამბობს აბრაამის მოლოდინზე, ვიდრე მთელ პასაჟს შეეძლო ეთქვა. ან ის სამსიტყვიანი წინადადება, რომელიც დაძაბული მოლოდინის, თმენის, საუკეთესო ნიშანს იძლევა: “და მიდიოდნენ ორნი ერთად» (დაბ. 22:8). სხვაგვარად ძნელი წარმოსადგენია დროის დაძაბული განმავლობის, იმ გზის ხანიერების გამოხატვა, რომლის დასასრულს აბრაამს შვილზე დანის აღმართვა მოუხდება.

ბიბლიის თანახმად დროს აქვს დასაბამი. დროის დასაბამობა ჩანს წიგნის პირველივე მუხლიდან _ დასაწყისში ღმერთმა შექმნა… ეს “დასაწყისი” (ბერეშით) უეჭველად აბსოლუტურ დასაწყისზე მიანიშნებს ანუ იგი გვამცნობს დროის დასაწყისს, რასაც არაფერი უძღოდა წინ. მის უკან, მის შემდეგ იწყება დრო, მაგრამ თავად დასაწყისი არ არის დრო. ბასილი დიდი წერს, რომ “როგორც გზის დასაწყისი ჯერ კიდევ არ არის გზა, როგორც სახლის დასაწყისი ჯერ კიდევ არ არის სახლი, ასევე დროის დასაწყისი ჯერ კიდევ არ არის დრო და არც დროის უმცირესი ნაწილი”. დასაწყისი “ნულოვანი საფეხურია”, რომელიც მარადისობის ხატს ატარებს, მისი სიმბოლური ნიშანია. ბიბლიის ავტორის ხილვა-განცდაში არსებობდა ისეთი საწყისი, რომლის ფესვი უდროობაშია. ამ აზრით არის სამყარო ღვთის მიერ არაფრისგან შექმნილი. არაფერში კი არც დრო მოიაზრება და არც სივრცე. მაშასადამე, სამყარო შეიქმნა არა დროსა და სივრცეში, არამედ დროსთან და სივრცესთან ერთად, მათ ერთიანობაში. ანუ ღმერთმა შექმნა ისეთი სამყარო, რომლის არსებობის მოდუსია დრო. მისი არსებობა მხოლოდ დროშია შესაძლებელი და ის შეწყვეტს ამგვარ ყოფას დროსთან ერთად.

ბიბლიის თანახმად, აქტუალურ დროს აქვს როგორც დასაწყისი, ასევე აქვს თავისი დასასრული. ბიბლიის იმ ადგილიდან, სადაც ვკითხულობთ, რომ დასაწყისში ღმერთმა შექმნა ცა და მიწა (დაბ. 1:1), იმ ადგილამდე, სადაც ვკითხულობთ, რომ აღარ იქნება დრო (გამოცხ. 10:6), მოქცეულია კოსმოსისა და ისტორიის მთელი მდინარება, რომელიც მიისწრაფვის დასასრულისაკენ. ეს არის პერიოდი, რომლის დასასრულს იქმნება ახალი კოსმოსი, განახლებული ბუნება (“ვიხილე ახალი ცა და ახალი მიწა, რადგან პირველი ცა და პირველი მიწა გარდახდა», გამოცხ. 21:1), ანუ ისეთი ქმნილება, რომლის არსებობა დროული განზომილებით არ არის განპირობებული. როცა შეწყდება ის წარმავალობა, რომელიც ამ ორ მიჯნას შორის არის მოქცეული, ახალი ქმნილება მარადისობაში აღმოჩნდება.

შეიძლება გვეფიქრა, რომ იოანეს გამოცხადებაში, რომელიც ბიბლიურ წინასწარმეტყველთა გამოცხადებებს ეფუძნება, ლაპარაკია კოსმიურ დროზე, რომელიც არსებითად განსხვავდება ისტორიული დროისაგან, სადაც ადამიანია სუბიექტი. ბოლომდე სწორია თუ არა ნ. ბერდიაევის სიტყვები, რომ კოსმიური მოვლენები სხვა დროში მიმდინარეობენ, ისტორიის მოვლენები _ სხვა დროში და ისინი, მსგავსად პარალელური ხაზებისა, არასოდეს კვეთენ ერთმანეთს? ბიბლია არ ფიქრობს ასე. ბიბლიამ გაარღვია წარმართული თუ პანთეისტური დროის ონტოლოგია, უფრო მეტიც, მან ერთიან დროში წარმოიდგინა კოსმიური და ისტორიული მოვლენები, არა მხოლოდ ისტორიული, არამედ ადამიანურ-ეგზისტენციალურიც. ძველი აღთქმის ისტორიაში ისინი კვეთენ ერთმანეთს, ან კონცენტრიული წრეების მსგავსად ერთმანეთში არიან ჩასმული.

წინასწარმეტყველთა ხილვებში დაძლეულია ჰეტეროგენულობა კოსმიურ დროსა და ისტორიულ დროს შორის. ეს იმის ძალით ხდება, რომ სამყაროს შემოქმედი შემოდის ადამიანურ ისტორიაში. თუ პანთეისტური ღვთაება, სახელად ბაალი (ბაალ “უფალი»), რჩება ბუნების ტყვედ, იცვლება ბუნებასთან ერთად, ჩართულია მის წრებრუნვაში. ბიბლიის ღმერთი კი, როგორც ზებუნებრივი და ზეისტორიული მამოძრავებელი, თავისი ქმნილების ტრანსცენდენტულია. ბაალი გადაჰყვება ბუნებას, ბიბლიის ღმერთი კი რჩება, რათა კვლავ ახალი ცა და მიწა შექმნას. მისთვის კოსმოსიც ისტორიაა, რომელსაც თავისი დასასრული აქვს. მას შეუძლია დაამთხვიოს ერთმანეთს კოსმიური დრო ისტორიულ დროს ანუ კოსმოსის დასასრული _ ისტორიის დასასრულს. ჩადოს ერთი საზრისი ბუნებაში და ისტორიაში. ბუნების მოვლენათა და ადამიანთა, ისტორიის სუბიექტთა, ფერისცვალება ეხმიანება ერთმანეთს. წინასწარმეტყველთა კონცეპტი _ უკანასკნელი დღეები (ჟამი) ან უფლის დღე გულისხმობს არა მხოლოდ ადამის ცოდვისგან შებღალული მიწის პირის განახლებას, მის დაბრუნებას პირველქმნილ მდგომარეობაში, არამედ ადამიანთა განახლებასაც, მათ ინტეგრაციას ბუნებასთან, გაუცხოებული, დაქუცმაცებული კაცთა მოდგმის გაერთიანებას. ტყვეთა დაბრუნება, რომელიც ერთ-ერთი კარდინალურ მოლოდინთაგანია ბიბლიაში, ხდება არა წუთისოფლის განმავლობაში, არამედ მის დასასრულს. დაბრუნება ეხება მთელ კაცობრიობას, ხალხების შეკრებაში მთაზე ყველა ხალხი, აქამდე მტრული და შეურიგებელი, მონაწილეობს. თუ წინასწარმეტყველი მიქა, როდესაც ამბობს, მთლიანად შეგკრებ, იაკობ, თავს მოვუყრი ისრაელის ნატამალს, ერთად დავსხამ, როგორც ცხვარს ფარეხში (მიქა 2:12), ჯერ კიდევ საკუთარ ხალხზე ლაპარაკობს, ესაიას ხილვაში კი უკვე მთელი კაცთა მოდგმა ჩანს. ეს ფარეხი საყოველთაო კოსმიურ-ისტორიულ ფარეხად იქცევა. ყველა ხალხის, არა მხოლოდ ისრაელის, წილხვედრია “ახალი ცა და ახალი მიწა (ესაია 51:16, 65:17), ყველა მოესწრება იმ ჟამს, როცა

«მოილხენს უდაბნო და ხრიოკი, გაიხარებს ტრამალი და შროშანივით აყვავდება… მაშინ აეხილებათ თვალები ბრმებს და ყრუებს სასმენელნი გაეხსნებათ. მაშინ ირემივით იხტუნებს მკელობელი და მუნჯის ენა იგალობებს, რადგან ამოხეთქავს უდაბნოში წყალი და ტრამალზე ნიაღვრები. დასიცხული მიწა ტბორად გადაიქცევა და ხრიოკები _ წყაროსთვალებად… უფლის გამოსყიდულნი დაბრუნდებიან და მხიარული ყიჟინით მივლენ სიონზე, საუკუნო სიხარული იქნება მათ თავზე, შვება და სიხარული ეწევა მათ და ტანჯვა-წუხილი განშორდებათ» (ესაია, 35:1_10).

ეს ადამიანური ზეიმი ბუნების ზეიმიც არის. ისტორიის დღესასწაული, როგორც მისი განსრულება, ბუნების დღესასწაულიც არის. ადამიანის ნეტარება ბუნების ნეტარებაც არის. პირველქმნილი ადამის აღდგენა პირველქმნილი ბუნების სამოთხისეული ყოფის აღდგენაც არის, და ეს წუთისოფლის დასასრულია: უფალი “სამოთხედ გადააქცევს მის უდაბნოს და უფლის ბაღად მის ტრამალს» (ესაია 51:3), “დადგება მგელი ცხვართან ერთად და ვეფხვი დაბინავდება ციკანთან ერთად. ხბო, ლომი და ნასუქალი პირუტყვი ერთად იქნებიან და ჩვილი ბავშვი წარუძღვება მათ» (ესაია 11:16), შეიცვლება დაძველებული ბუნების წესი _ დრო უკუიქცევა ან შეჩერდება, შეწყდება ჩვეული თანამიმდევრობა და ახალ თვისობრიობაში გადავა: “აჰა, დადგება ჟამი, ამბობს უფალი, როცა მხვნელი თავს წაადგება მომკელს, ყურძნის მწურავი – მთესველს» (ამოს 9:13), ანუ დრო სივრცეში განიფინება და ეს იქნება ქვეყნის დასასრული, კოსმიური და ისტორიული პროცესის საერთო ბოლო. ამ დასასრულის მოლოდინით არის სავსე ძველი აღთქმის დრო. მოლოდინი და იმედი აქ ერთი მსოფლგანცდის სახესხვაობანია. ორივენი გულისხმობენ დასასრულს, აღსრულებას და განსრულებას, როგორც კოსმიურ, ისე ისტორიულ პერსპექტივაში. ასევე მომავალიც, რომელიც მიზნად და საზრისად აქვს მოლოდინს და იმედს, სხვაგვარად არ გამოიხატება ლექსიკურად, თუ არა როგორც “დღეთა დასასრული».

თუ შევეცდებით მეტაფორულად წარმოვიდგინოთ ბიბლიური დრო, მისი ერთ-ერთი ხატი იქნება მწიფე ხილით სავსე კალათა, რომელიც წინასწარმეტყველმა ამოსმა იხილა ღვთიურ ხილვაში:

«ასე მახილვინა უფალმა ღმერთმა: აჰა, მოწეული ხილით სავსე კალათა. მითხრა: რას ხედავ, ამოს? ვთქვი, მოწეული ხილით სავსე კალათას-მეთქი. მითხრა უფალმა: მოაწია ჩემი ერის, ისრაელის, ბოლომ» (ამოს 8:1_2).

როგორც მწიფდება ხილი და აქვს ზღვარი მის მწიფობას, ასევე დროსაც აქვს თავისი სიმწიფე, რომელსაც ის აზიარებს დროში არსებულ ყველა საგანს თუ მოვლენას. მაგრამ ყველაზე თვალსაჩინო სიმბოლოდ აღებულია ხილის სიმწიფე. ეს პარალელიზმი ენის ლექსიკამაც ასახა: კაიც _ მწიფე ხილი და კეც _ ბოლო.

რასაც წინასწარმეტყველნი ჭვრეტენ, ეს ისტორიის დასასრულია, როცა წყდება დროის მდინარება და ადამიანის ისტორია და კოსმიური პროცესი ერთ საზრისს ააშკარავებენ. მაგრამ ისტორიის შუაგულშიც, მის პროცესში, რჩეული ერის ცხოვრება არ განარჩევს კოსმიურ დროს ისტორიული დროსაგან. კოსმიური დრო მონაწილეობს მის ისტორიაში. ფუძემდებლური და გარდამტეხი აქტები მის ცხოვრებაში კოსმიური დროის მიჯნებით არის აღნიშნული. სხვაგვარად რომ ვთქვათ, ბუნების პერიოდული თუ განსაკუთრებული მოვლენები ხალხის ისტორიის ორგანული ნაწილი ხდება. ხალხის ცხოვრება ჩართულია კოსმიურ ცხოვრებაში. დღესასწაულები ამ ჩართვის ცხადი დასტურია. ძველი აღთქმის ფუძემდებლური დღესასწაული _ პასექი (ფესახ), რომელიც აღნიშნავს რჩეული ერის ეგვიპტიდან გამოსვლას, მის გათავისუფლებას ეგვიპტის მონობიდან, იმავდროულად გაზაფხულის დღესასწაულიცაა. მაგრამ თუ გაზაფხულის დადგომა მრავალჯერადი მოვლენაა, ეგვიპტიდან გამოსვლა, როგორც ისტორიული მოვლენა ერთჯერადია. ის ერთხელ მოხდა ხალხის ისტორიაში, როგორც უნიკალური ხდომილება, და არასოდეს განმეორდება. ის მეორდება მხოლოდ ვირტუალურად, ხსოვნაში, ყოველი გაზაფხულის დამდეგს, რომელიც მის ხატად აღიქმება. გაზაფხული და გამოსვლა ერთიანი დღესასწაულია, ერთმანეთს ავსებენ და ამდიდრებენ: გაზაფხული პასექს, ამ ისტორიულ მოვლენას, ანიჭებს თვალსაჩინოებას და ბუნებისმიერ ცხოველმყოფელობას; პასექს კი, თავის მხრივ, გაზაფხულში შეაქვს ადამიანური საზრისი, აადამიანურებს მას.

შვიდეულის დღესასწაული (შებუყოთ), რომელიც მოსდევს პასექს, ასევე სინთეზში აქცევს ბუნებრივ და ისტორიულ დროებს: პირველმოწეულ ნაყოფთა დრო ემთხვევა სინაის მთის ძირას რჯულის მიღების დროს. მესამე დიდი დღესასწაული კარვობა აერთიანებს მოსავლის აღების, სამეურნეო წლის დასასრულის (შდრ. “მკა არის საუკუნის აღსასრული», მათ. 8:39) ბუნებრივ პერიოდს უდაბნოში ცხოვრების ისტორიულ-ეგზისტენციალურ გამოცდილებასთან.

თითოეული პერიოდი ამ სამთაგან, თუ პაულ ტილიხის სიტყვებს გავიმეორებთ, რომლებიც ისტორიის შესახებ ითქვა, არის გარდატეხის ის მომენტი, როცა მარადიული განსჯის და გარდაქმნის დროჟამულს.

ამრიგად, გამოსვლა, რომელსაც ბუნებრივ არქეტიპად მიწის პირიდან მცენარის აღმოცენება აქვს (“ქვეყნად ამოსვლა მწვანისა»), ერთხელ მოხდა იქ და მას ჟამს, და აღარ განმეორდება; რჯული ერთხელ იქნა მიღებული იქ და მას ჟამს; უდაბნოს გამოცდილებაც განუმეორებელია, როგორც კონკრეტულ დროსა და სივრცეში მიმდინარე პროცესი, მაგრამ ეს იქ და მას ჟამს შესაბამისი ბუნებრივი მიჯნების დადგომისას მეორდება, ერთგვარად მარადიულდება. ეს არის ძველი აღთქმის დღესასწაულის საზრისი: ისტორიულის გაკოსმიურება, კოსმიურის გაისტორიულება.

განასხვავებენ ისტორიულ დროს და პიროვნულ (ეგზისტენციალურ) დროს. ისტორიული მოვლენები სხვა დროში ხდება, პიროვნული ამბები _ სხვა დროში. ამ ორი კატეგორიის ხდომილებებს სხვადასხვა ნება წარმართავს. მაგრამ როცა ისტორიაში და ადამიანის პირად ცხოვრებაში ღმერთია ჩარეული, აქაც ისევე, როგორც კოსმიურ და ისტორიულ დროთა შემთხვევაში, მათ შორის ზღვარი თითქოს წაშლილია. სხვაგვარად: ისტორიულ დროში იჭრება ადამიანურ-პიროვნული დრო, ასევე განუმეორებელი, მაგრამ უფრო მაღალი ხარისხის უნიკალობით. თუმცა ღმერთი ერთ დროჟამულ მდინარებაში აქცევს თავისი რჩეული ადამიანისა და რჩეული ხალხის თავგადასავალს. მის რჩეულ აბრაამში მისივე რჩეული ხალხის პოტენციაა მოცემული, მთელი ისტორიული მომავალი დრო ზამბარასავით შეკუმშული სახით. მიუხედავად ძლიერი პიროვნული განცდებისა (ისაკის შეწირვა, მელქისედეკთან შეხვედრა, ანგელოზთან საუბარი სოდომის დაქცევაზე და სხვა), რჩეულ აბრაამს ერთი წამითაც არ ტოვებს იმის განცდაც, რომ იგი თავისი ეგზისტენციით ჩართულია ისტორიულ დროში, რომ იგი ატარებს თავის თავში მომავალს. ეს განცდა მას აკისრებს პასუხისმგებლობას საკუთარი თავის მიმართ, რაც, შესაძლოა, უცნაურად მოგვეჩვენოს. ყოველ შემთხვევაში, უცნაურია მისი ყოფით-ზნეობრივი თვალთახედვით არცთუ სანაქებო საქციელი, როცა მან, ეგვიპტეში მდგმურობისას, თავის გადარჩენის მიზნით, უარი თქვა სარას ქმრობაზე. ის მზად იყო დაეთმო სარა, ოღონდ თავად ცოცხალი დარჩენილიყო (დაბ. 12:11_19), რადგან მან იცოდა ერთი უეჭველი რამ: მისი სიცოცხლე დროის ხანიერებასთან ერთად მას არ ეკუთვნოდა. იგი უარყოფდა სარას იმ მომავლის გულისთვის, რომელიც მის წიაღში იყო დაბუდებული, რომელშიც ის სარას მონაწილეობას გამორიცხავდა. მან არ უწყოდა, რომ ამ მომავალში სარას (სხვას არავის) ედო წილი. მან ეს არ უწყოდა, თუმცა დიდი წინასწარმეტყველი იყო. აბრაამი სხვაგვარადაც გამოხატავს პიროვნულ-ისტორიულ დროთა ერთიანობას, მათ ურთიერთგანპირობებულობას: ისტორიული დრო, რომელიც ხალხმა ეგვიპტეში გაატარა, უკვე მოცემული იყო აბრაამის საკუთარ დროში, როცა ის ქანაანურ შიმშილობას გარიდებული ეგვიპტეში მსხემობდა.

ასევე, იოსების კერძო, პიროვნული დრამა, რომელიც მის სუბიექტურ დროშია გაშლილი, ხალხის ისტორიის გენეზისში მონაწილეობს. მის პიროვნულ დროში სიზმრების სახით, რომელთა საზრისს თავად ზეციური იერარქიის მხილველი იაკობიც ვერ წვდებოდა, იჭრება მომავლის სხივი. პარადოქსულია, როცა მომავლიდან სხივი აწმყოზე აფენს ჩრდილს და ეს ჩრდილი იოსების ისტორიაში სიზმრების სახით არის ვერბალიზებული.

და, საბოლოოდ, მოსეს საკუთარი ასოცი (სამი ორმოცი) წელი ხალხის ერთ ერად შექმნის წლებია. ანუ ეს იმას ნიშნავს, რომ მოსეს წლები აღარ არის მხოლოდ მისი საკუთარი წლები, ისინი უკვე მისი ხალხის ისტორიული ქმნადობის წლებია. მოსეში, მოსეს კვერთხის ქვეშ, გაიარა ხალხის პრეისტორიამ მეწამული ზღვიდან იორდანემდე, რომლის გაღმა მისი კვერთხი ვეღარ მისწვდებოდა. სამი რამ _ მოსეს სიცოცხლე (ას ოცი წელი), მისი ამოცანა და ხალხის ქმნადობის პროცესი ერთდროულად დამთავრდა იორდანეს მარცხენა ნაპირზე. აქ ამოიწურა მოსეს წლები და ხალხის ქმნადობის წლები. ამიერიდან, იორდანეს გადალახვით იწყება ერის ისტორიის ახალი პერიოდი.

დროის აღქმა, რომელიც თავის დაღს ასვამს ბიბლიურ ნარატივს, მკაცრად ესქატოლოგიურია _ დასასრულისკენ არის მიმართული. ცხადია, რეალურ გამოცდილებაში ვერ თავსდება აბსოლუტური (საბოლოო) დასასრული, მაგრამ მას ყოველი პერიოდის დამასრულებელი ფაზა აირეკლავს, ეს ანარეკლები თუ ხატები კი ძველი აღთქმის ხალხის ისტორიულ გამოცდილებაში არცთუ იშვიათია. მაგალითისთვის, სურათი, რითაც მთავრდება მეფეთა მეოთხე წიგნი, რომელიც მოასწავებს ძველი აღთქმის პერიოდის დასასრულს და ახლის დასაწყისს, სიმბოლურია: ბაბილონის მეფეს საპყრობილედან გამოჰყავს იუდას მეფე, “დაუდგა ტახტი იმ მეფეთა მაღლა, რომლებიც ბაბილონში ჰყავდა მას. გამოუცვალა საპყრობილის ტანისამოსი და მის წინ ჭამდა იგი პურს მთელი სიცოცხლე. და სამუდამო იყო მისი სარჩო და ეძლეოდა მეფისაგან ყოველდღიურად, მთელი სიცოცხლე» (4 მეფ. 25:28-30). თუ სადმე “პურის ჭამა» გვხვდება ბიბლიაში, ყველგან მას რაღაც პერიოდის დამასრულებელი და საბოლოოდ შემარიგებელი მნიშვნელობა აქვს და ერთგვარად გვიხატავს ესქატოლოგიური ნადიმის სურათს. ბაბილონის ტყვეობა წინასწარმეტყველების თანახმად მთავრდება და ამ დასასრულსაც ესქატოლოგიური შეფერილობა აქვს, რამდენადაც ებრაელთა ტყვეობიდან განთავისუფლება მესიანისტურ ფიგურასთან _ მიდიის მეფე კიროსთან იყო დაკავშირებული, რომელზეც ჯერ კიდევ ესაია წინასწარმეტყველი წერდა (ეს. 44:28; 45:1).

მესიანისტური მოლოდინი, რომელიც ჯერ კიდევ ბაბილონის ტყვეობამდე დაეუფლა ძველი აღთქმის ცნობიერებას, _ რომ მოვა მესია-მხსნელი და ქვეყნისა და ხალხის გამოხსნის აქტით დაასრულებს ისტორიას, ყოველ შემთხვევაში, ისტორიულ პერიოდს ახალ საუკუნეში შესასვლელად, _ თითქმის ყველა წინასწარმეტყველის ძირითადი თემა ხდება. დრო, დროის განმავლობა, გარკვეულად იძენს მიზნობრივ ხასიათს, ესქატოლოგია ანუ დასასრულის მოლოდინი ტელეოლოგიურ საზრისს იძენს: დროის თუ დროული მონაკვეთის დასასრული (ბერძნ. ტელოს), იმავდროულად, აღქმულია ამ მოლოდინში როგორც საბოლოო მიზანი (ტელოს) და, ამრიგად, ისტორია განიცდება არა მხოლოდ სუბ სპეციე ფინიტატის (დასასრულის თვალთახედვით), არამედ საბოლოო მიზნის კუთხითაც. ვინაიდან თუ ისტორიას აქვს საზრისი და მიზანი, იგი დასასრულში უნდა გამოჩნდეს _ ამ კონცეფციით, დაუსრულებელი ისტორია უმიზნო და უსაზრისოა. მაგრამ რა არის ეს მიზანი? ზოგადად ეს არის უფლის დღის დადგომა, როგორც ახალი აღთქმის ხანაში პავლე მოციქულმა გამოჭედა სიტყვებით, რომ “იქნება ღმერთი ყველაფერი ყველაფერში», რაც სრულყოფილად გამოხატავს ძველი აღთქმის ესქატოლოგიურ-ტელეოლოგიურ მოლოდინებს. მაგრამ უფლის დღე, რომლის დადგომა გარდაუვალია, ისე არ დგება როგორც სიამისა და ნეტარების მომტანი გაზაფხული. უფლის დღის ხასიათი დამოკიდებულია იმაზე, თუ როგორია ადამიანთა ცხოვრება ზნეობრივად ისტორიის განმავლობაში, როგორიც არის ადამიანთა ზნეობრივი სახე, ისეთივე სახე ექნება უფლის დღეს ისტორიის დასასრულს. წინასწარმეტყველი ამოსი ამბობს და მის შემდეგ იმეორებენ სხვანიც: “ვაი, უფლის დღის მონატრულთ! რისთვის გინდათ უფლის დღე? ბნელია იგი და არა ნათელი»! (5:18). უფლის დღეს ისეთივე შეფერილობა ექნება, როგორც ადამიანთა შინაგანი სამყაროა შეფერილი. ეს არის ისტორიის ხედვა ზნეობრივი კუთხით, რაც გამსჭვალავს ძველი აღთქმის ისტორიას.

არის, ცხადია, მეორე პერსპექტივაც, ნათელი და ნამდვილად სანატრელი. ეს პერსპექტივა დროის განმავლობას ნეგატიური კუთხით უყურებს: განმავლობა წარმავლობაა. კატასტროფებით და შიშებით, დროის განმავლობით დათრგუნული ადამიანი დროის მდინარებიდან გასვლისკენ მიისწრაფვის. არის მოლოდინი, რომ შორეულ პერსპექტივაში, რომელიც თანდათან ახლოვდება და “აქვე არის», რეალობა დაუბრუნდება იმ მდგომარეობას, როცა ჯერ კიდევ არ იყო შექმნილი დროჟამის აღმნიშვნელი მნათობები (დაბ. 1:14). აი, ასეთია ეს პერსპექტივა ესაია წინასწარმეტყველის ხილვაში:

«დღისით მზე აღარ გექნება მნათობად და არც მთვარის ბრწყინვალება გაგინათებს:

უფალი გეყოლება საუკუნო მნათობად და შენი ღმერთი _ შენს დიდებად;

აღარ ჩაესვენება შენი მზე და შენი მთვარე აღარ დაცხრება,

რადგან უფალი გეყოლება საუკუნო მნათობად და შენი გლოვის დღეები დასრულდება;

შენი ხალხი ერთიანად მართალი იქნება და საუკუნოდ დაიმკვიდრებს ქვეყანას ჩემი დარგული მორჩი, ჩემ ხელთა ქმნილება, რათა იდიდოს» (ესაია, 60:19-21).

საბოლოოდ, დასასრულისთვის, რომ დავასრულოთ დროის შესახებ ჩვენი არასრული საუბარი, უნდა ვაღიაროთ, რომ მიუხედავად ბიბლიის ტექსტის დროისმიერი განმსჭვალულობისა, დრო არ არის თვითმიზანი, მისი მიზანი მარადიული სივრცის მოპოვებაა, იმ სივრცის, სადაც ყველაფერი, რაც იყო, რაც არის და რაც იქნება, ერთჟამობაში მოექცევა. დრო მხოლოდ საშუალებაა ამის მისაღწევად. დრო მწიფდება ამ სივრცისთვის და ამწიფებს ამ სივრცეს. ცხადია, ის იმედიანი, დროჟამის დასასრულის იმედიანი პერსპექტივა, რომელიც ესაიას ხილვაში მოგვეცა, არ ეკუთვნის მხოლოდ ძველი აღთქმის ხალხს, ის მთელი კაცობრიობის ხვედრია.

23 მარტი, 2007 წელი.

წმიდა ქალწულმოწამენი აღაპია, ირინე და ქიონია (+304)

29 აპრილი.
ხსენება ქალწულმოწამეთა: აღაპიასი, ირინესი და ქიონიასი.

წმიდა ქალწულმოწამენი აღაპია, ირინე და ქიონია (+304) დები იყვნენ. ისინი იტალიის ქალაქ აკვილაში ცხოვრობდნენ. სიყრმეშივე დაობლებული გოგონები ღვთისმოსავ ცხოვრებას ეწეოდნენ და სამონაზვნოდ ემზადებოდნენ. მათ სულიერ მოძღვარს, მღვდელ ზენონს ღვთაებრივი გამოცხადებით ეუწყა, რომ მალე აღესრულებოდა, წმიდა ქალწულებს კი აწამებდნენ. ასეთი გამოცხადება ჰქონდა აკვილაში დიდმოწამე ანასტასიას (+304, ხს. 22 დეკემბერს), მან მოინახულა დები და განამტკიცა რწმენაში. მალე წინასწარმეტყველება ახდა: მღვდელი ზენონი გარდაიცვალა, დები კი შეიპყრეს და იმპერატორ დიოკლეტიანეს მიჰგვარეს.

დების სილამაზით მოხიბლულმა დიოკლეტიანემ წმიდანებს ქრისტეს უარყოფა შესთავაზა და დაჰპირდა, რომ თავისი ამალიდან საუკეთესო საქმროებს შეურჩევდა. წმიდა დებმა უპასუხეს, რომ ერთადერთი ზეციური საქმრო ჰყავთ - ქრისტე, რომლისთვისაც მზად არიან ეწამონ და არაფერზე გასცვლიან მას.

დიოკლეტიანე მაკედონიაში წავიდა და წმიდა დები თან წაიყვანა. აქ ისინი სამსჯავროზე გადასცეს ქალაქის მმართველ დულკიციუსს.

წმიდა მოწამეთა სილამაზით აღფრთოვანებული დულკიციუსი უკეთური ვნებით აღივსო. ის დებს თავისუფლების მინიჭებას დაჰპირდა იმ პირობით, თუ მის ველურ ვნებას დაემორჩილებოდნენ. დებმა უპასუხეს, რომ ისინი მზად არიან მოკვდნენ იესო ქრისტესთვის. დულკიციუსმა გადაწყვიტა, სურვილი ძალადობით აღესრულებინა. როცა დები ლოცვად დადგნენ, დულკიციუსი მიიპარა საპყრობილის კართან, მაგრამ უხილავმა ძალამ გონება აურია, გარეთ გაიჭრა და დიდხანს დარბოდა უაზროდ. დულკიციუსმა იფიქრა, დებმა მომაჯადოვესო და გადაწყვიტა, მათთვის სამაგიერო გადაეხადა.

სამსჯავროზე მმართველმა ბრძანა, წმიდა მოწამეები გაეშიშვლებინათ, მაგრამ ტანსაცმელი თითქოს სხეულზე მიეზარდათ, ჯალათებმა ვერაფრით მოაშორეს. დულკიციუსმა კი გონება დაკარგა და აზრზე მხოლოდ სახლში მოვიდა.

ყოველივე ეს შეიტყო დიოკლეტიანემ. ის გაბრაზდა დულკიციუსზე და წმიდა დები განსასჯელად გადასცა სისინს. მან დაკითხვა უმცროსი ირინედან დაიწყო. მაგრამ ვერაფერს გახდა და წმიდა მოწამე ციხეში ჩააგდო. შემდეგ წმიდა ქიონიას და აღათიას გადადრეკას შეეცადა. როცა აქაც ხელი მოეცარა, გამძვინვარებულმა წმიდანების დაწვა ბრძანა. დებმა მოწამეობრივი აღსასრულის მონიჭებისთვის უფალს მადლობა შესწირეს და ლოცვით ავიდნენ კოცონზე.

როცა ცეცხლი ჩაქრა, გამოჩნდა წმიდანთა სრულიად უვნებელი გვამები: ტანსაცმელიც კი არ დამწვარა. მოწამეებს მშვიდი და ბრწყინვალე სახეები ჰქონდათ. მეორე დღეს სისინმა წმიდა ირინეს მოყვანა ბრძანა. ის წმიდანს დების ბედის გაზიარებით აშინებდა, შემდეგ კი დაემუქრა - თუ ქრისტეს არ უარყოფ, საროსკიპოში ჩაგაგდებო. წმიდა მოწამემ უპასუხა: „დაე, ჩემი სხეული ძალადობის მსხვერპლი შეიქმნეს, სული ჩემი არ შეიბილწება ქრისტეს უარყოფით“.

როცა სისინის ჯარისკაცებს წმიდა ირინე საროსკიპოში მიჰყავდათ, მათ ორი ბრწყინვალე მხედარი წამოეწია და უთხრა: „სისინმა გიბრძანათ, მაღალ მთაზე აიყვანოთ ქალწული და იქ დატოვოთ, თქვენ კი მასთან დაბრუნდეთ და აუწყოთ ბრძანების შესრულება“. ჯარისკაცებმა ბრძანება შეასრულეს, მაგრამ როცა ამის შესახებ სისინს აუწყეს, ის სასტიკად განრისხდა, რადგან არავითარი განკარგულება არ ჰქონდა გაცემული. ბრწყინვალე მხედრები იყვნენ უფლის ანგელოზები, რომლებმაც წმიდა ქალწული შეურაცხყოფას გადაარჩინეს. მმართველი ჯარისკაცების რაზმით წავიდა მთისკენ და ნახა მის მწვერვალზე მდგარი ქალწული. მათ დიდხანს ეძებეს მთის წვერისკენ მიმავალი გზა, მაგრამ ვერ იპოვეს. ერთ-ერთმა ჯარისკაცმა ისარი ესროლა ქალწულმოწამეს. წმიდა ირინემ სისინს დაუძახა: „სასაცილოა შენი უძლური ბოროტება, მე კი უმწიკვლო მივიცვლები უფლისა ჩემისა იესო ქრისტეს მიმართ“, და მშვიდობით მიაბარა სული უფალს (+304).

„წმიდანთა ცხოვრება“, ტომი II, თბილისი, 2001 წ

„თქვენ რომის პაპი ხართ? ნაპოლეონი გისმენთ!“

რომის პაპმა, რომელმაც გლახაკთა მეოხის - ფრანცისკ ასიზელის სახელი დაირქვა, ვატიკანში ყოფისა და ცხოვრების უბრალო და მარტივი ფორმები შემოიღო. რეზიდენციის დათვალიერებისას პაპს წამოუძახია: „აქ 300 კაციც განთავსდება“. პაპი მივიდა დასკვნამდე, რომ მისი რეზიდენცია მეტისმეტად დიდი ფართობის არის და მოითხოვა ოთახების რიცხვის შემცირება. პაპმა მესაზე დასასწრებად მოამზადებინა 3 ათასი სპეციალური უფასო ბილეთი რომის ღარიბი მოსახლეობისათვის; 28 მარტს პაპი ჩაატარებს მესას საპატიმროში არასრულწლოვანთათვის. მისი მიბაძვით ეპისკოპოსებიც ცდილობენ არ ჩამორჩნენ პაპს ცხოვრების ასკეტურ ნირში - ისინიც უარს ამბობენ სასახლეებსა და წარმომადგენლობით მანქანებზე.

პაპის შემოტანილ სიახლეებს ზოგჯერ სრულიად გაუთვალისწინებელი შედეგები მოჰყვება ხოლმე. მაგალითად, მოხდა ასეთი შემთხვევა: პაპმა გადაწყვიტა თავისი ძველი მეგობარი, იეზუიტების ორდენის გენერალი ადოლფო ნიკოლასი მოეკითხა; არ შეაწუხა მდივანი და თვითონ დარეკა:

„ალო, ეს რომის პაპია“, - წარუდგა ოპერატორს.

ოპერატორმა, ანდრეასმა, რომელმაც ვერც კი წარმოიდგინა, რომ პაპს შეეძლო მდივნის დახმარების გარეშე დაერეკა, არც აცია, არც აცხელა და „ხუმრობას“ ხუმრობითვე უპასუხა:

„რომის პაპი ხართ? ნაპოლეონი გისმენთ!“

რომის პაპს არც შეტყობია შეცბუნება. მოთმინებით აუხსნა ოპერატორს: „მე ნამდვილად რომის პაპი ფრანცისკი ვარ. ანდრეას, ნუ აღელდებით, გეთაყვა. შემაერთეთ, თუ შეგიძლიათ, ორდენის გენერალთან; მე მინდა მადლობა გადავუხადო წერილისათვის“.

ალბათ ძნელი არ უნდა იყოს ანდრეასის სახის გამომეტყველების წარმოდგენა ამ დაზუსტების შემდეგ.


http://news.ge/ge/news/story/49569-tqven-romis-papi-khart-napoleoni-gisment

ესქატოლოგია.

ესქატოლოგია (ბერძ. ἔσχατος, Eschatos უკანასკნელი; logos - მოძღვრება, ან სწავლება), მსოფლმხედველობის და ღვთისმეტყველების ნაწილი; მოძღვრება კაცობრიობის უკანასკნელ მოვლენებზე, ცივილიზაციის დასასრულზე. მისტიკურ მოძღვრებებში ესქატოლოგია აღნიშნავს ორდინალური რეალობის (დროის, ჟამის) დასასრულს და ღმერთთან შეერთებას. ტრადიციულ რელიგიურ სისტემათა ესქატოლოგიაში განხილულია მომავლის უკანასკნელი მოვლენები, რომლებიც ნაწინასწარმეტყველებია წმინდა წერილებში და საკრალურ ტექსტებში: მესსიის მოსვლა, სამსჯავრო, ჯოჯოხეთი და სამოთხე. ბერძნულის სიტყვა αἰών (აეონ) აღნიშნავს ეპოქას, ან გარკვეულ ისტორიულ პერიოდს. ამდენად “სამყაროს აღსასრულის” ნაცვლად შეიძლება ითარგმნოს “ჟამის”, ”დღეთა”, ან “წუთისოფლის აღსასრული”. ესქატოლოგია – მსოფლიოს ყველა ცივილიზაციის რელიგიური სისტემათა განუყოფელი ნაწილია. ყველა რელიგიაში ოდითგანვე არსებობდა ერთმანეთის მსგავსი მოძღვრება უკანასკნელ მოვლენებზე, რაც აშკარად მიუთითებს ერთ პრეისტორიულ წყაროზე.


ქრისტიანული ესქატოლოგია.

ესქატოლოგიურ მოვლენათა ზოგადი აღწერა მოცემულია ძველ აღთქმაში; კონკრეტულად კი წინასწარმეტყველ დანიელის წიგნში. ძველი აღთქმისეული ესქატოლოგიის გაგრძელებას და მის კულმინაციას კი წარმოადგენს იოანეს გამოცხადება (აპოკალიფსი).


ზოროასტრული ესქატოლოგია .

ზოროასტრული ესქატოლოგია ერთ-ერთი უძველესია მსოფლიოში. ძვ. წ. 500 ზოროასტრულ რელიგიაში უკვე მთლიანად იყო დამუშავებული მოძღვრება ღვთაებრივი შთამთქმელი ცეცხლით მსოფლიოს აღსასრულზე. ზოროასტრიზმის თანახმად: “მეათასე ზამთრის დასასრულს… მზე უფერული გახდება. წელი, თვე და დღე შემოკლდება. დედამიწა მეტად გაპარტახდება. მოსავალი უნაყოფო იქნება. ადამიანები უფრო ცბიერნი გახდებიან და უფრო მეტად მიეძალებიან ბოროტმოქმედებებს. მათ აღარ ექნებათ მადლიერების გრძნობა. უფრო მეტად დაფასდება ფუფუნება და სიმდიდრე, რაც განაპირობებს დამახინჯებულ რწმენას… შავბნელი ღრუბელი დაფარავს მთელ ცას…” სიკეთის და ბოროტების ბრძოლის დასასრულს მოხდება ყველა სულის საბოლოო სამსჯავრო. ცოდვილებს სამ დღიანი დასჯის შემდეგ შეიწყალებენ. სამყარო მიაღწევს სრულყოფილებას, ხოლო ძველი დრო, სიღატაკე, წყურვილი, შიმშილი და სიკვდილი შეწყდება.


ბუდისტური ესქატოლოგია.

ბუდას წინასწარმეტყველებით მის სწავლებებს 500 წლის შემდეგ ადამიანები თანდათან დაივიწყებენ. სუტა პიტაკას (ბუდისტური ტექსტების მეორე უდიდესი ნაკრები) თანახმად “ზნეობრივი ქცევის 10 მცნების” ნაცვლად ხალხი მიეძალება 10 უზნეობას, ესენია: ქურდობა, ძალადობა, მკვლელობა, ტყუილი, ბოროტსოტყვაობა და ჭორაობა, ადულტერი, სიხარბე, მზაკვრობა და ვნება. ეს დეგრადაცია გასტანს გარკვეულ პერიოდს, რომლის შემდეგაც აღსდგება ახალი ბუდა – მაიტრეია, რომელიც აღადგენს ბუდას სწავლებებს და ადამიანებს მისცემს გზას ნირვანასკენ (სადაც არ იქნება არც ვნება და არც ტანჯვა; იმეფებს სიმშვიდე და უმაღლესი ბედნიერება – ნეტარება).


ინდუისტური ესქატოლოგია.

ჰინდუს ტრადიციული წინასწარმეტყველებები, რომლებიც აღწერილია პურანა-ში და სხვა წმინდა წერილებში გვამცნობენ, რომ ბოლო ჟამს მსოფლიო ჩაეშვება დიდ ქაოსში; მოხდება არნახული სულიერი დაცემა და დეგრადაცია; მოხდება ძლიერ სწრაფი მოზღვავება ყოველგვარი მანკიერებისა… ხალხში გავრცელდება არნახული სიხარბე და შუღლი… “რაჟამს დაკნინდება სიმართლე და აღზევდება უსამართლობა – მე განვცხადდები!” (ბჰაგავად გიტა, IV-7). ვედური კულტურის ამ უმნიშვნელოვანეს ძეგლში ასევე ნაწინასწარმეტყველებია ღმერთის უცილობელი ინტერვენცია მსოფლიოს საქმეებში. ინდუიზმის თანახმად, ახლანდელი ეპოქა კალი იუგა – ყველაზე ბოროტია. მას შემდეგ, რაც მოხდება ღმერთის გაცხადება – დედამიწაზე დამყარდება სამართლიანობა და ადამიანები კრისტალივით წმინდა გახდებიან. ინდუიზმის თანახმად არ ხდება სულთა მარადიული დასჯა. არც დროის დასასრული არსებობს. ინდუიზმში დროები ციკლიურია და ყველაფერი ისევ მეორდება. კალი იუგას შემდეგ მოდის სატია იუგა – ეპოქა, როდსაც ყველა ადამიანი უბიწოდ იცხოვრებს. ამის შემდგომ დადგება დვაპარა იუგა, დრეტა იუგა და კვლავ კალი იუგა. ბრაჰმა კუმარის-ის თანახმად არსებობს მეხუთე ეპოქაც, რომელიც წააგავს ქრისტიანულ აპოკალიპსს; ამ დროს ხდება წუთისოფლის აღსასრული და ღმერთის გამოცხადება. ბრაჰმა კუმარის-ის თანახმად ბოლო ჟამი დაიწყო 1936 წ. და აღსასრული დადგება დაახლ. 2036 წ.


ამერიკელ ინდიელთა ესქატოლოგია .

ამერიკელ ინდიელთა ტომებში მსოფლიოს აღსასრულთან დაკავშირებით მსგავსი რწმენა არსებობს. ჰოპის ტომის ბელადების მტკიცებით თეთრი ადამიანის მოსვლა დროის დასასრულის მანიშნებელია. ნაწინასწარმეტყველებია, რომ ბოლო ჟამს დედამიწა გადასერილი იქნება “რკინის გველებით და ქვის მდინარეებით. ხმელეთზე გიგანტური ობობის ქსელი იქნება გადაჭიმული; ხოლო ზღვები გაშავდებიან”. (თანამედროვე ინტერპრეტაციით რკინის გველები – მატარებლებია; ქვის მდინარეები – ტრასებია; ობობის ქსელი – საკომუნიკაციო გაყვანილობებია, ან მსოფლიო კომპიუტერული ქსელი ინტერნეტი. გაშავებული ზღვა – ნავთობის დაღვრით გამოწვეულ დაბინძურებაზე მიუთითებს). ასევე ნაწინასწარმეტყველებია, რომ ციდან დედამიწაზე ჩამოვარდება “დიდი სამყოფელი ადგილი”, რომელიც ლურჯ ვარსკვლავს წააგავს. დედამიწა საშინლად შეირყევა. თეთრი ადამიანი შეებრძოლება სხვა ხალხებს სხვადასხვა ადგილებზე. უდაბნოდან კვამლის ბოლქვები ამოვა, რაც დიდი განადგურების მოახლოების მანიშნებელი იქნება. მრავალი ადამიანი დაიღუპება, მაგრამ ვისაც სწამს ჭეშმარიტი წინასწარმეტველების – გადარჩება. მაშინ დაბრუნდება “ნამდვილი თეთრი ძმა” – პაჰანა, რომელიც სიბრძნის მარცვლებს დასთესავს ადამიანთა გულებში. ეს იქნება მეხუთე სამყაროს დასაწყისი. მაიას ტომის ქურუმებს სწამდათ, რომ სამყარო აქამდე ოთხჯერ განახლდა. პირველი მცდელობისას გაჩნდნენ ცხოველები. მეორე მცდელობისას – მწერები. მესამე მცდელობისას მაიმუნები დაიბადნენ, ხოლო მეოთხე მცდელობის შემდეგ გაჩნდნენ “ნამდვილი ადამიანები”. პირვანდელი ცხოველთა სამყარო თითქმის გაანადგურა კატასტროფამ – დიდმა წყალდიდობამ. მეორე სამყარო დაღუპა სიმხურვალემ. მაიმუნთა სამყარო გაანადგურა სხვა ცხოველთა შეტევებმა. მაიას ასტრონომიულ გათვლებზე დაფუძნებული კალენდრის დიდი ციკლიური ბრუნვა დასრულდება 2012 წ. 21 დეკემბერს. ეს თარიღი შეიძლება იყოს სამყაროს დასასრულის დასაწყისი. თუმც ზოგიერთი თვლის, რომ ეს დრო შესაძლოა მოასწავებს არა აღსასრულს, არამედ რაღაც დიად ცვლილებებს სამყაროში.


ბაბილონური და ასირიული ესქატოლოგია 

 ბაბილონურ და ასირიული ესქატოლოგია არ არის სათანადოდ დამუშავებული და განვითარებული. ადამიანთა საზღაურის გადახდა მათი ნამოქმედარიდან გამომდინარე ხდება აწმყო ცხოვრებაში. ადამიანთა ღირსებები ჯილდოვდება ღვთაებრივი წყალობებით. ესენია: სიძლიერე, კეთილდგეობა, ხანგრძლივი სიცოცხლე, მდიდარი შთამომავლობა და ა.შ. ბოროტები ისჯებიან სხვადასხვა უბედურებებით. სიკვდილის შემდგ ნახევრად-მატერიალური სული (ეკიმმუ), ჩადის მიწისქვეშა წყვდიადში, სადაც იკრიბებიან ყველა გარდაცვლილთა სულები. მიცვალებულთა მხარეში, რომელსაც ეწოდება “წყვდიადის საუფლო”, “უკანმოუსვლელი ადგილი” ბატონობენ დემონები, რომლებსაც ძალაუფლება აქვთ დასაჯონ სულები მათი ცოდვებისდა მიხედვით. მიწისქვეშეთში სული ეძებს თავის საყვარელი ადამიანის სულს და “სისცოცხლის წყაროს”. ძირითადად, ბაბილონური ესქატოლოგია მუქ ფერებშია აღწერილი და ბუნდოვანია. ნათელი მომავლის და მკვდართა აღდგომის იმედს იძლევა “სისცოცხლის წყარო” და სხავადასხვა მიმიშნება ღმერთ მარდუკზე, რომელიც “მკვდრებს აძლევს სიცოცხლეს”.


ეგვიპტური ესქატოლოგია.

ეგვიპტური ესქატოლოგია მნიშვნელოვნად განვითარებულია. უპირველეს ყოვლისა უნდა აღინიშნოს იდეა “სრულყოფილ და უსასრულო სიცოცხლეზე ოსირისთან ერთად”, რაც სიკვდილის შემდეგ უმთავრეს მიზანს წარმოადგენდა ყველა ეგვიპტელისთვის. სიკვდილის შემდეგ სული გადის სამსჯავროზე (მკვდართა წიგნი, 125 თავი). ადამიანის სულის განკითხვა მოიცავს მის პირად, სოციალურ და რელიგიურ მოვალეობათა სფეროებს. გარდაცვლილმა უნდა შესძლოს უარყოს თავისი ბრალი 42 კატეგორიის ცოდვაში. ამის შემდეგ მისი გული (სინდისის სიმბოლო) უნდა აიწონოს სიმართლის და ჭეშმარიტების ქალღმერთ მაატის ხატებასთან. სამსჯავროს წარმატებით განვლის შემდეგ სული იწყებს ხანგრძლივ მოგზაურობას. ამ გზაზე სულს მრავალი განსაცდელი ელოდება. მათი გადალახვა დამოკიდებულია იმ მაცოცხლებელ ძალასა და სიბრძნეზე, რომელიც სულმა შეიძინა სიცოცხლის განმავლობაში. მას აგრეთვე ეხმარებიან დედამიწაზე დარჩენილი ახლობელი ადამიანები, რომლებიც უვლიან მის სხეულს, ლოცულობენ და სწირავენ მის სახელზე. სულმა ბოლოს უნდა მიაღწიოს აალუს ნაყოფიერ მინდვრებს, სადაც მას ელოდება სრული ნეტარება. აღსანიშნავია, რომ ამ ნეტარების მიღწევა ღმერთ ოსირისთან არ ნიშნავს პანთეისტურ ღვთაებად გადაქცევას, ან ინდივიდუალურობის დაკარგვას. ეგვიპტური ესქატოლოგია ნაკლებად გასაგებად აღწერს იმ სულთა განგებას, რომლებიც ვერ გადალახავენ სამსჯავროს. “მეორე სიკვდილი” შესაძლოა აღნიშნავდეს მათ განადგურებას. თუმც ზოგიერთი წყარო მიუთითებს იმ გარემოებაზე, რომ სულები არსებობას აგრძელებენ წყვდიადში, რაც მათ მიერ სიცოცხლეში ჩადენილ ცოდვათა საზღაურს წარმოადგენს. “მკვდართა წიგნი”-ს თანახმად არსებობს კურთხეულ სულთა ნეტარების სხვადახვა დონე. შესაბამისად, არსებობს დაღუპულ სულთა სასჯელის სხვადასხვა ხარისხიც.

სიცილი სიკვდილს ამარცხებს?!

30 წლის წინ ამერიკელი ფსიქოლოგი ნორმან კაზინსი სერიოზულად გახდა ავად, მას დაუსვეს დიაგნოზი – კოლლაგენოზი. მისი მდგომარეობა მართლაც კრიტიკული იყო, სტატისტიკის მიხედვით, მსგავსი დიაგნოზით ყოველი ათასი ავადმყოფიდან მხოლოდ ორი ინარჩუნებდა სიცოცხლეს.


ნორმანი, პრაქტიკულად, უკვე პარალიზებული იყო. პაციენტის მდგომარეობა ექიმებმა უიმედოდ შეაფასეს და ის საავადმყოფოდან გაწერეს.


მაშინ კაზინსმა გაიხსენა, რომ ბევრი მისთვის ცნობილი მეცნიერი დიდ მნიშვნელობას ანიჭებდა სიცილით გამოწვეულ დადებით ემოციებს. პრაქტიკულად უმოძრაო ავადმყოფმა ითხოვა დაემონტაჟებინათ მის ოთახში კინოპროექტორი და დაიწყო ერთიმეორის მიყოლებით კომედიური ფილმების ყურება.


პირველივე 10-წუთიანი სიცილის მერე, მან შეძლო ორი საათით ტკივილის გარეშე დაძინება. ხოლო რამოდენიმე დღის განმავლობაში, თითქმის შეუწყვეტელი სიცილის შემდეგ – ფილმებს შორის შესვენებების დროს, მას ანეგდოტებს უკითხავდნენ და მისი ტკივილებიც საერთოდ გაქრა.


მოგვიანებით კაზინსმა გამოიანგარიშა, რომ ის იცინოდა ყოველდღე, მინიმუმ 6 საათი. ამავე დროს მისი მეგობარი ექიმი ატარებდა სისტემატიურ გამოკვლევებს. ის აანალიზებდა სისხლის მდგომარეობას სეანსამდე და სეანსის შემდგომ. შედეგები აჩვენებდნენ, რომ კანის ანთება თანდათანობით ცხრებოდა.


სიცილის თერაპიის დაწყებიდან ერთი თვის თავზე, ავადმყოფმა შეძლო თითების ამოძრავება, ხოლო კიდევ ერთი თვის მერე მას უკვე დამოუკიდებლად შეეძლო ლოგინში გადაბრუნება.


შემდეგ კი, თანდათანობით მან კვლავ დაიწყო ფორტეპიანოზე დაკვრა, ცხენით ჯირითი და ჩოგბურთის თამაშიც კი.


ექიმები, რომლებიც თვლიდნენ, რომ კაზინსი განწირული იყო, რამოდენიმე წლის მერე გაოცებისგან გაშეშდნენ, როცა ის სრულიად ჯანმრთელი და ბედნიერი იხილეს.
ამის შემდეგ ნორმან კაზინსს შეარქვეს „ადამიანი, რომელმაც გააცინა სიკვდილი“.

დეკანოზი თეიმურაზი: „მართლმადიდებლობა რწმენისა და ცოდნის საოცარი სინთეზია. დარჩით ეკლესიაში და ეკლესია არასოდეს გაგცემთ თქვენ!“

საქინფორმის სტუმარია თბილისის წმიდა სამების სახელობის ტაძრის მღვდელმსახური, დეკანოზი თეიმურაზი (თათარიშვილი).

– მამა თეიმურაზ, მადლობას გადაგიხდით, ჩვენთან სასაუბროდ კიდევ რომ მობრძანდით... თქვენ დღიდან თქვენი მღვდლად კურთხევისა, სამების საპატრიარქო ტაძარში მსახურობდით. ამ ერთი თვის წინათ კი თეთრი სამღვდელოების სხვა წარმომადგენლებთან ერთად, თქვენც მოგიხდათ ტაძრის დატოვება. ამ ფაქტმა საზოგადოებაში არაერთგვაროვანი რეაქცია გამოიწვია და ბევრი მითქმა-მოთქმის საბაბი გახდა. სინამდვილეში რა მოხდა?

– უფალმა დაგლოცოთ! მეამაყება, რომ, მიუხედავად ჩემი ასაკისა, სამების საპატრიარქო ტაძრის უძველესი მღვდელმსახური გახლდით. დღიდან სამების საპატრიარქო ტაძრის გახსნისა, იქ ვმსახურობდი და ამ ტაძრის კედლები, თითოეული ხატი, შანდალიც კი, ჩემთვის უძვირფასესია. ის, რაც ხშირ შემთხვევაში საზოგადოებისათვის სენსაციურია, ეკლესიაში ჩვეული მოვლენაა. ყველა მორწმუნეს უნდა გვახსოვდეს, რომ დედამიწაზე მუდმივი არაფერია და ამიტომ არცერთი მართლმადიდებელი არც დროის და არც ადგილის თვალსაზრისით არაფერს უნდა ჩაეჭიდოს; ყოველთვის უნდა გვახსოვდეს, რომ როგორც დროებით ვართ დედამიწაზე, ისე დროებით ვართ სხვა ლოკალურ სივრცეში.

წელს, 4 ივლისს, საგანგებო ბრძანებით დავტოვე წმიდა სამების საპატრიარქო ტაძარი და რიგით მღვდლად გადავედი სამების სახელობის მცირე ტაძარში, რომელიც საჯარო ბიბლიოთეკის გვერდით მდებარეობს. მიზეზი, თუ რატომ დაგვატოვებინეს სამების საპატრიარქო ტაძარი, ბოლომდე ბუნდოვანია, მაგრამ ყველაზე უფრო დამაკმაყოფილებელი, რაც ჩვენ საპატრიარქოში განგვიცხადეს, ისაა, რომ წმიდა სამების საპატრიარქო ტაძარი უნდა გადაკეთდეს ლავრად – მამათა მონასტრად, და ვინაიდან მე არ ვარ შავი სამღვდელოების წარმომადგენელი, სხვა თეთრი სამღვდელოების წარმომადგენლებთან ერთად დავტოვე სამების საპატრიარქო ტაძარი. ადამიანურად, ძალიან გული დამწყდა, რადგან სამების მიმართ მისტიკური სიყვარული მაქვს... მომაკლდა საკვირაო წირვის ჩატარებისა და ქადაგების სიხარულიც – ქადაგება ხომ მღვდლის სამშვენისია და ერთ-ერთი საუკეთესო გზა მრევლის სულიერი აღზრდისა. მრევლმა უფრო მტკივნეულად გადაიტანა ეს ყველაფერი. მე ყველას მინდა, ვუთხრა – თავი შეიკავოს ამ საკითხის ირგვლივ ნებისმიერი არაჯანსაღი ინფორმაციის გავრცელებისაგან. თუ ამაში რაიმე უსამართლობის მარცვალი დევს, რატომ გვავიწყდება ჩვენ, მორწმუნეებს, რომ ღმერთი ამას არავის აპატიებს. თუ ეს ღვთის ნება იყო, რატომ გვავიწყდება, რომ მორჩილებით უნდა მივიღოთ ეს ყველაფერი? და თუ ეს ჩვენთვის სევდისმომტანია, რატომ გვავიწყდება, რომ ნებისმიერ სევდას სიხარული მოსდევს? ამიტომ ვაქებ წმიდა სამებას ამ ყველაფრისათვის!

– მამაო, თქვენი ეს მისტიკური სიყვარული წმიდა სამებისადმი უფალმა შეიწირა – ისევ წმიდა სამების სახელობის ტაძარში ხართ!.. დღეს მართლმადიდებელ ეკლესიაში მოვლენათა არასწორი ინტერპრეტირება არახალია, ძველია; განსაკუთრებით, ლიბერალების მხრიდან. მეტიც, დღეს არნახული შემართებით ცდილობენ კათოლიკური ეკლესიისა და, საერთოდ, კათოლიციზმის განდიდებას, როგორც უფრო „პროგრესული“ რელიგიისა, ოღონდ – მართლმადიდებლობის დაკნინების ხარჯზე! რა არის ამის ნამდვილი მიზეზი?

– დიდება წმიდა სამებას, რამეთუ ახლა სადაც ვმსახურობ, მისი სახელობისაა და ისტორიულია – აქ დაიწერა ჯვარი ილია ჭავჭავაძემ; ამ ტაძარს უკავშირდება დიმიტრი ყიფიანის, ექვთიმე თაყაიშვილისა და ცნობილ ქართველთა სახელები. ეს ტაძარი ჩემთვის ძალიან საყვარელია, რადგან მთელი სტუდენტობა საჯარო ბიბლიოთეკაში გავატარე და მისი გუმბათის ნათება ნათელ სხივად გასდევს ჩემს ცხოვრებას... ბასილი დიდის სიტყვებს გავიხსენებ: „ სადაც ვიქნები, იქ განვადიდებ უფალს!“

...რაც შეეხება კათოლიკების განდიდებას მართლმადიდებელთა დაკნინების ხარჯზე – სიმართლე გითხრათ, ამ პროცესებს ასე სერიოზულად ვერ აღვიქვამ. უბრალოდ, არ არსებობს ბუნებაში არანაირი ძალა, რომელიც ოდნავ მაინც სერიოზულ არგუმენტაციას წარმოადგენს მართლმადიდებელი ეკლესიის საწინააღმდეგოდ. ეკლესიის ისტორიამ იცის ათასობით ცრუ სწავლება, ფილოსოფიური მოძღვრება, ცრუ იდეოლოგია, შეხედულებათა კომპლექსი, მსოფლმხედველური სისტემები, რომელნიც ცდილობდა, რამენაირად შეერყია ეკლესიის სწავლება, მაგრამ ვერცერთმა მათგანმა გაიმარჯვა, რადგან ყველა ეპოქაში სრულდება უფლის სიტყვები – „ამას კლდესა ზედა აღვაშენო ეკლესია ჩემი და ბჭენი ჯოჯოხეთისანი ვერ ერეოდიან მას“.

მართლმადიდებელი ეკლესია არაა ეკლესია, რომელიც შექმნა ადამიანმა; მართლმადიდებელი ეკლესია არის ეკლესია, რომელსაც საფუძველი დაუდო არა კაცმა, არამედ – ღმერთმა – უფალმა ჩვენმა იესო ქრისტემ. ამიტომაც იწოდება იგი მართლმადიდებელ სამოციქულო ეკლესიად. რატომ ჰქვია ლუთერანულ ეკლესიას ლუთერანული? იმიტომ, რომ მას საფუძველი ჩაუყარა ადამიანმა, მარტინ ლუთერმა; რატომ ჰქვია ნებისმიერ სექტას ისეთი რამ, რომელთა სახელიც ეკლესიასთან მიმართებაში მოციქულთა ბაგეთაგან არ თქმულა? ბაპტისტური ეკლესიის ცნება არ გვხვდება მოციქულთა სწავლებაში. რატომ არის, რომ მართლმადიდებლობა, როგორც ჭეშმარიტი ფორმა ქრისტიანობისა, არის დაცული უძველეს წყაროებში?..

მართლმადიდებელი ეკლესია ის ეკლესიაა, რომელიც სულთმოფენობის დღეს დაარსდა, რომლის წიაღშიც ჩვენ ვართ და რომლის წევრიც უნდა იყოს ყოველი ქრისტიანი. ამიტომაც ვიმეორებ, რომ კათოლიციზმთან მიმართებაში მართლმადიდებლობის დაკნინება სხვა არაფერია, თუ არა უმეცრება, კათოლიციზმისა და მართლმადიდებლობის არცოდნა. ეკლესიაში გავლენიანმა თეოლოგებმა და ეკლესიის მნათობებმა ამაზე საკმარისად გასცეს პასუხი. ყველას, ვისაც ამ ყველაფრის ნახვა უნდა, მოვიდეს ეკლესიაში და გაიგებს, ხოლო ვისაც ტაძარში მოსვლა არ უნდა, მაშინ მსგავსი ინტერვიუებითაც შეიძლება ორი სიტყვა ვუთხრათ – მე პირდაპირ განვაცხადებ და ვიტყვი, რომ მართლმადიდებლობა არის ტოლერანტული, რადგან ჩვენ ყველა გვიყვარს! ქრისტიანმა ყველა ადამიანში უნდა ეძებოს ღვთის ხატება და მსგავსება!

სხვათა შორის, ტოლერანტიზმი, როგორც ასეთი, დევს ყველა რელიგიაში: ყველას ჰგონია, რომ ისლამი ფუნდამენტური რელიგიაა, თუმცა მასშიც მოიძებნება უდიდესი ტოლერანტიზმის მაგალითები – იმამი ალი, მუჰამედის სიძე, შიიზმის ფუძემდებელი, ამბობდა: „გიყვარდეთ ყველა ადამიანი, რადგანაც მუსლიმები თქვენი ძმანნი არიან რწმენის მიხედვით, ხოლო სხვები, ვინც არ არიან მუსლიმნი, შექმნილნი არიან თქვენს დარად“. ამ სიტყვებიდან ჩანს, რომ თუკი წარმართული რელიგია, ისლამი მოუწოდებს უკლებლივ ყველა ადამიანის სიყვარულისა და პატივისცემისკენ. რაოდენ არის ამ სწავლებით გაჟღენთილი ორთოდოქსული ცნობიერება! მართლმადიდებელს ყველა უყვარს, რადგან ყველაში ხედავს ღვთის ხატებასა და მსგავსებას. ყველა ადამიანში უნდა ვიპოვოთ ჩვენ პოტენციურად ის მარცვალი, რომელიც მასში უნდა გაღვივდეს და სულიწმინდის მადლით აავსოს.

გავიხსენოთ, რამდენი წარმართი შეერთო ქრისტეს ეკლესიას, რამდენი მეძავი გახდა წმინდანი, რამდენი მკვლელი გახდა მონანული. ეკლესიის ისტორია და წმინდანთა ცხოვრება განა სავსე არაა მსგავსი მაგალითებით? ჩვენ დღეს მკაცრად განვიკითხავთ იმ ადამიანებს, ვინც ეკლესიას ებრძვის, დასცინის და სხვადასხვა სოციალური ქსელით ათასგვარ მარაზმს ავრცელებს ეკლესიასა და სასულიერო პირებზე, ებრძვიან განკაცებულ ღმერთს – იესო ქრისტესაც, მაგრამ გამორიცხავს ვინმე, რომ ეს ადამიანები ოდესმე მოციქულთა რანგამდე ამაღლდნენ? განა მოციქული პავლე თავის დროზე არ დევნიდა ქრისტიანებს? ქვით ჩააქოლვინა საკუთარი დისშვილი – სტეფანე პირველმოწამე... არაფერია გამორიცხული. ამიტომ ჩვენ უნდა ვილოცოთ იმ ადამიანებისთვის, ვინც ახლა ეკლესიის მტერია, რომ მათ გონება გაუნათდეთ, რომ უფალმა ყველას დაანახვოს, სადაა სინათლე და სად – წყვდიადი.

მისი უწმიდესობის ერთ-ერთი ქადაგება მახსენდება, სადაც მან ბრძანა: „თანამედროვე ადამიანმა დაკარგა სიკეთისა და ბოროტების გარჩევის უნარი“... მის ამ სიტყვებს ჩემს ქადაგებებში ხშირად ვრთავდი ხოლმე. დღეს ჩვენი ეპოქის პიროვნება ხშირ შემთხვევაში კარგავს კრიტერიუმს, სად დაინახოს სიყალბესა და ჭეშმარიტებას შორის არსებული ზღვარი. ამიტომ მე ვამბობ – დღეს ვისაც კათოლიციზმი მოსწონს, ან ვინც ფიქრობს, რომ განსხვავება ჩვენ შორის არაფერია, ფიქრობს, რომ ისინი მოდიან შერიგებაზე და ჩვენ – არა, მინდა, მათ ვკითხო – საერთოდ იციან, რა არის კათოლიციზმი ან მართლმადიდებლობა? დამიჯერეთ, რომ – არა! მათი ცოდნა უკიდურესად ვიწრო პარამეტრებშია მოქცეული. მათ მეტი ცოდნისკენ მოვუწოდებ – გადაშალონ ეკლესიის ისტორია, რათა დაინახონ, როგორ იცავდა მართლმადიდებლობას ათანასე ალექსანდრიელი – კაცი თავის ეპოქაში ერთადერთი, რომელიც მართლმადიდებლობის აღიარებისთვის ექვსგზის იქნა განდევნილი ალექსანდრიიდან; მარკოზ ეფესელი, რომელმაც ფერერა – ფლორენციის საეკლესიო კრება სამარცხვინო შედეგებადე მიიყვანა და მისივე ლოცვით მალევე დაიშალა კათოლიკებთან ფსევდოუნია. გავიხსენოთ ის უამრავი პიროვნება, რომელთა მხრებზეც დგას დღეს მართლმადიდებელი ეკლესია, რომელთა ბაგეებიდან სულიწმიდა მეტყველებდა; სულიწმიდა, რომელიც არის ჭეშმარიტად სიკეთისა და მადლის მფრქვეველი ამ სამყაროში. განა ამაოდ მივმართავთ მას ლოცვაში: „რომელი ყოველგან ხარ და ყოველსავე აღავსებ მადლითა შენითა“...

ვიმეორებ, რომ მართლმადიდებელ ეკლესიას მართავს არა კაცი, არამედ სულიწმიდა. ამიტომაც არის ჩვენს ეკლესიაში ყველაზე დიდი ავტორიტეტი ეკლესიის მამათა კრებული და არა ცალკე რომელიმე პიროვნება; ამიტომაც არის, რომ ჩვენი ეკლესია მუდამ ქადაგებს იმას, რომ ადამიანი არის ცოდვით დაცემული, ადამიანის გონება მიდრეკილია ცოდვისკენ და არ შეიძლება პიროვნების გაღმერთება, რასაც ადგილი აქვს კათოლიციზმში რომის პაპის სახით.

არც იმის მტკიცებას მოვყვები, რომ კათოლიციზმი მართლმადიდებლობას ტოლერანტობას ვერ ასწავლის, რადგან, მაშინ, როცა კათოლიკურ ევროპაში ინკვიზიციის კოცონი მძვინვარებდა, მართლმადიდებელ საქართველოში ყველა რელიგიის წარმომადგენელი უპრობლემოდ ცხოვრობდა... აღარაფერს ვამბობ კათოლიკების მიერ წარმოებულ ჯვაროსნულ ლაშქრობებზე!

ამ ჩვენს მოკლე ინტერვიუში მე არ მინდა, ვისაუბრო კათოლიციზმში არსებულ ცდომილებებზე და არც იმაზე, თუ რაოდენ ებრძვიან მართლმადიდებელ ეკლესიას ადამიანები, რომელთა უმრავლესობაც არც კათოლიკეა და არც მართლმადიდებელი. არც ღვთისმეტყველების ლექციას ვკითხულობ, უბრალოდ, ვიმეორებ: ის, ვინც მსგავს უმეცრებაში ვარდება, მას არ სურს, თვალი გაუსწოროს ჭეშმარიტებას!.. მე არც ის მიკვირს, რომ მართლმადიდებლებისა და უწმიდესის ლანძღვისთვისაც კი ვინმე საქართველოში რამე პრემიას იღებს – თავის დროზე პორტუგალიელი მწერალი სარამაგო, რომელმაც ბიბლიას უზნეობის სახელმძღვანელო უწოდა, ნობელის პრემიის ლაურეატი გახდა!.. მე თვითონ სასულიერო აკადემიის წიაღში დავიბადე, ვმუშაობ და ქართულ თეოლოგიურ სივრცეშიც კი, თუ ვინმე კათოლიციზმის მიმართ განსაკუთრებულ სიმპათიებს გამოიჩენდა, მას ადვილად უსმენდნენ...

...ზოგიერთი იმასაც იტყვის – რომელიღაც კათოლიკე ეპისკოპოსი ბრაზილიაში ნაგავსაყრელზე ხალხთან ერთად ჭამს საჭმელს მაშინ, როცა ჩვენი ზოგიერთი ეპისკოპოსი ასიათასიანი ჯიპით დაბრძანდება და უძვირეს რესტორნებში სადილობსო და გააქილიკებს – რაკი ის მართლმადიდებელი არაა, მას მადლი არ აქვსო? აქ მოქმედებს ქრისტიანობის მთავარი პრინციპი – ცხონებისთვის აუცილებელია როგორც სწორი რწმენა, ისე სწორი საქმეები.თეოფანე დაყუდებულიც ბრძანებს – „ხრისტიანსტვო – ეტო ნე უჩენიე, ა ჟიზნ“.

– მამაო, ძალიან ბევრი მიიჩნევს დღეს, რომ ყველა რელიგიას ღმერთამდე მივყავართ და მაგალითისთვის მოჰყავთ იესო ქრისტეს სახელი, რომელიც არა მხოლოდ კათოლიკურ, არამედ სხვა აღმოსავლურ რელიგიებშიც იხსენიება...

– დღეს ის ადამიანები, რომლებიც ლაპარაკობენ, რომ აუცილებელია კათოლიკებთან შერიგება და ჩვენ, მართლმადიდებლები, ვართ დაუნდობლები და შეურიგებელნი, უბრალოდ, არ არიან საკითხში გარკვეულნი – ჩვენ არ ვართ წინააღმდეგნი შერიგებისა კათოლიკებთან, ოღონდ იმ შემთხვევაში, თუ რომის ეკლესია აღიარებს ყველა იმ ცდომილებას, რაც კი საუკუნეების განმავლობაში ჩაუდენია; თუ რომის ეკლესია გახდება ისეთივე მართლმადიდებელი, როგორიც უნდა იყოს ყველა ქრისტიანული ეკლესია. ყველა ქრისტიანი, თუკი მას უნდა, რომ იყოს ქრისტიანი, უნდა დაუბრუნდეს სამოციქულო ეკლესიის ფესვებს. ვისთვისაც ეკლესია არაა დედა, იმისთვის ღმერთი მამა ვერ იქნება! ვინც არ არის ქრისტეს ეკლესიის წევრი, მას არ შეიძლება მადლისმიერი კავშირი ჰქონდეს ღმერთთან.

სხვა რამესაც ვიტყვი – დღეს იესო ქრისტეს სახელი ბევრგან გვხვდება; იესო ქრისტეს განადიდებს ისლამური სამყაროც, იესო ქრისტე მიაჩნიათ ერთ-ერთ ღვთაებად ბუდისტური და ინდუისტური რელიგიების დიდ განშტოებებს, მისი სახელი ფიგურირებს უამრავ სექტაშიც, მაგრამ რომელ ქრისტეს განადიდებენ ისინი? არის თუ არა ქრისტე მათთან?.. იოანე ღვთისმეტყველი ბრძანებს: „თუ ვინმე ამბობს, რომ ქრისტე არ არის ძე ღმერთი, ან უარყოფს მის ღვთაებრიობას, ის ანტიქრისტეაო“. მთელი ისლამური სწავლება სხვა არაფერია, თუ არა იმის მტკიცება, რომ იესო ქრისტე ძე ღმერთი არაა. განა ამის შემდეგ აზრი აქვს მათ მიერ ქრისტეს დიდებას?

მე ღრმად ვარ დარწმუნებული, რომ ნებისმიერი მართლმადიდებელი ასე უნდა აზროვნებდეს. ვისაც სურს, რომ მართლმადიდებლობა წარმოაჩინოს როგორც ყავლგასული რელიგია, როგორც დრომოჭმული ფორმა ქრისტიანობისა, ვისაც სურს, რომ მართლმადიდებლობა წარმოაჩინოს როგორც ჩამორჩენილების, ფანატიკოსების, შეურიგებელი ადამიანების ჯგუფი, ისინი მხოლოდ სასაცილო მდგომარეობაში იმყოფებიან! მართლმადიდებლობა არის რწმენისა და ცოდნის აბსოლუტური სინთეზის არეალი, მართლმადიდებლობა არის რელიგია, სადაც არ იკარგება პიროვნების თავისუფლება; სადაც არ არსებობენ ავტორიტეტები უფლის გარდა! ეს არის რელიგია, სადაც წინა პლანზეა წამოწეული ყველანაირი უბრალოება, სადაც ასკეტიზმის ჭეშმარიტი გაგება გვხვდება და არა გარეგანი. ეს არის რელიგია, სადაც ქრისტიანული მისტიციზმი თავის უმაღლეს მწვერვალს აღწევს!

რატომ იყო, რომ ყველა მონაზონი იყო მონაზონი და არა რომელიმე ორდენის წევრი, როგორც ეს კათოლიკურ ეკლესიაში გვხვდება (დომინიკანელები, იეზუიტები, ფრანცისკანელები და ა.შ.)? მართლმადიდებლობა ცდილობს, რომ არაფერი შეცვალოს იმ სწავლებაში, რომელიც მოგვეცა მოციქულთაგან და რომელიც შეურყვნელად არის დაცული შვიდ საეკლესიო კრებაზე. რატომ არის, რომ მეშვიდე საეკლესიო კრების მერე არცერთ კრებას არ აქვს საეკლესიო კრების სტატუსი? შეუძლებელია, ითქვას, რომ მოციქულთა სწავლება, ვთქვათ, მეჩვიდმეტე საუკუნეში სწორი იყო და ახლა რაღაცას უნდა გადავხედოთ. ჩვენ არც არაფერს ვამატებთ და არც არაფერს ვაკლებთ. ესაა ჩვენი სიქადული, ჩვენი სიამაყე და ვინც ეკლესიის წევრია, იგი პოულობს იქ სულიერ სიმშვიდეს, სწორედ იმ ჭეშმარიტებას, რომელსაც მრავალი ადამიანი დედამიწაზე სანთლით დაეძებს და ბევრი მათგანი სწორედ მოდის ეკლესიამდე...

– მამაო, თქვენ ბრძანეთ, რომ მართლმადიდებლობა რწმენისა და ცოდნის სინთეზია. ერთ-ერთ მიზეზად მართლმადიდებელი სასულიერო პირების კრიტიკისა ლიბერალები მათ უწიგნურობასა და გაუნათლებლოს ასახელებენ – ბევრია გაუნათლებელი მოძღვარი, რომელმაც საეჭვოა, მრევლს რამე ასწავლოს და სულიერად გაზარდოს... ამაზე რას იტყოდით?

– მაპატიეთ, მაგრამ იმით დავიწყებ, რომ მე არც ვიცი, ვინ არიან ეს ლიბერალები, რადგან თუ ადამიანი მართლმადიდებელია, ის არ შეიძლება ლიბერალურად იმ მასშტაბებით აზროვნებდეს, რა მასშტაბებიც ლიბერალიზმს ძალიან უტეხს სახელს...

ვერავის დავეთანხმები, რომ უწიგნურებითაა სავსე მართლმადიდებელი ეკლესია. წეღანაც ვთქვი და ახლაც გავიმეორებ – მართლმადიდებლობა არის რწმენისა და ცოდნის საოცარი სინთეზი. ჯერ კიდევ კლიმენტი ალექსანდრიელი ბრძანებდა, რომ არც რწმენაა ცოდნის გარეშე და არც ცოდნაა რწმენის გარეშე. რწმენა და ცოდნა ადამიანის, როგორც ღვთის ხატად და მსგავსად შექმნილი არსების, განუყოფელი უნარებია, ორივე მათგანი სჭირდება და ორივე მათგანი არა თუ ეწინააღმდეგება ერთმანეთს, არამედ ავსებს. მართლმადიდებლობაში რწმენა და ცოდნა ჰარმონიულად ერთად ჰგიებენ...

თუმცა აქვე ვიტყვი, რომ თუ უპირატესობაზე მიდგა საქმე, რწმენა უპირატესია! უნდა გვახსოვდეს, რომ საღვთო ისტორიაში, აბრაამიდან დაწყებული, ყველა დიდი ადამიანი რწმენით გამართლდა.

ამ ინტერვიუდან მინდა, მოვუწოდო ნებისმიერ მართლმადიდებელს: ყველა ქრისტიანი, რომელსაც თავმდაბლობის ნატამალი შემორჩა, პატივს უნდა მიაგებდეს ყველა მღვდელმსახურს, ყველა მღვდელმთავარს, მიუხედავად იმისა, მას ინტელექტუალად მიიჩნევს თუ არა. შეიძლება მღვდელმსახურს უწუნებდე საუბრის მანერას, თეოლოგიურ ლაფსუსებს, გრამატიკულ შეცდომებს; იმას, რომ მის ქადაგებებში არ ჩანს დიდი ფილოსოფოსების ნააზრევები, მაგრამ ეს მის სახელს ჩრდილს ოდნავადაც არ აყენებს. გავიხსენოთ, რომ ეკლესიის დიდმა მამებმა, რომელთაც განათლება არ ჰქონდათ მიღებული, ზეპირად იცოდნენ ბიბლია,რამეთუ სულიწმიდა თავად შთააგონებდა მათ ამ ცოდნას. ყველა სასულიერო პირს პატივი უნდა მივაგოთ, რადგან იმაზე დიდი ცოდნა რა არის, ვიდრე ის მადლი, რომელიც ახლავს საღვთო ლიტურგიას, მსახურებას, რომლის დროსაც თვითონ ანგელოზები უერთდებიან დედამიწას. ამ ცოდნაზე მაღლა რა დგას, მაინტერესებს – ფიზიკის, ქიმიის, მათემატიკის, ფილოსოფიის თუ კიდევ სხვა რამის ცოდნა? რომელი ბრძენკაცი, მეცნიერი თუ აკადემიკოსი შეედრება თავისი ძლიერებითა და მადლმოსილებით რომელიმე მღვდელმსახურს? ამ სამყაროში ნებისმიერი მღვდელი იარაღია სულიწმინდის ხელში! რასაც ვერ ვიტყვით მილიონობით მწერალზე, ფილოსოფოსზე, მოაზროვნეზე... ამიტომ პირდაპირ ვიტყვი: მე დედამიწაზე არ მეგულება უფრო განათლებული, უფრო ბრძენი, ღმერთთან უფრო დაახლოებული ადამიანი, ვიდრე მართლმადიდებლური იერარქიის წარმომადგენელია.

ასე რომ, გინდათ სიბრძნე? გინდათ უბრალოება და მადლი? – მიმართეთ სასულიერო პირებს, თუნდაც მათ საცეცხლურის ქნევის მეტი არაფერი იცოდნენ, და მიიღებთ იმ სიბრძნესა და მადლს, რომელიც არანაირი წიგნით არ ისწავლება...

– თუმცა ის დიდი მეცნიერები და ბრძენი ფილოსოფოსები სიცოცხლის ბოლოს მაინც ღაღადებდნენ უფლის სადიდებელს... აღიარებდნენ მის ჭეშმარიტებას! ნიცშეს სიტყვები გამახსენდა „ზარატუსტრადან: „და ღმერთს სისხლი მოსდის იმ გვერდიდან, რომელშიც ჩვენ მას დანა დავარტყით“... მამაო, ნუთუ მან, ამ გამოუსწორებელმა ათეისტმა, უფლის ტკივილი იგრძნო?..

– კაცობრიობის ისტორიას უამრავი ასეთი ახსოვს, რომელიც მთელი ცხოვრება გმობდა უფალს, თუმცა სასიკვდილო სარეცელზე მყოფი ისევ მას უხმობდა! იგივე ნიცშე ან დიდი რუსი მწერალი –ლევ ტოლსტოი, რომელიც მთელი ცხოვრება გაორებით იტანჯებოდა და ბოლოს სახლიდან გაიქცა ოპტინასაკენ (ოპტინა ამ შეთხვევაში ნიშნავს არა უბრალოდ მონასტერს, არამედ, ზოგადად, მართლმადიდებლურ სივრცეს, რისკენაც მას ჰქონდა ლტოლვა). გადმოცემა იმასაც ამბობს, რომ იგი ზიარებასაც ითხოვდა სიკვდილის წინ. ამას გეტყვით – ნუ ებრძვით იმას, სადაც უფალი თავად მაინც მიგიყვანთ ბოლოს! დარჩით ეკლესიაში და ეკლესია არასოდეს გაგცემთ თქვენ, ეკლესია ყოველთვის ჩაგიხუტებთ გულში და ეკლესია ყოველთვის საიმედო საყრდენი იქნება თქვენთვის – დაცვისთვის, ცხონებისთვის, მარადიულობისთვის!

– მამაო, დაგვლოცეთ ჩვენ და ჩვენი მკითხველი, მათ შორის, რუსულენოვანიც...

– ნებისმიერ ადამიანს – რუსულენოვანია ის, აფხაზური თუ ოსური, ვინც ეძებს ღმერთს, ვუსურვებ ნამდვილ სიხარულს და მარადიულ ცხოვრებაში იმ უჭკნობი გვირგვინის მიღებას, რასაც უფალი ჩვენი იესო ქრისტე ყველას გვპირდება.

დაე, ყველას გვახსოვდეს მაცხოვრის სიტყვები: „სახლსა მამისა ჩემისასა სავანე მრავალ არს“!

იხარეთ უკუნისამდე! ამინ!

ესაუბრა შორენა სიხარულიძე
 საქინფორმი. 

ID-ბარათები: დეტალებში დამალული ეშმაკები.

მირიან გამრეკელაშვილი.
2013.04.25

ის, რასაც წლების განმავლობაში ეკლესიის შიგნით ინტენსიურად და დიდი მოცულობით ვისმენდი, უკვე კარგა ხანია საჯარო სივრცეში ინტესიურად წარმოდგინდა კოკაში ჩაგუბებული ნიაღვარივით. საქმე ეხება მთელ რიგს აქციებისა, რომელთა მთავარი მიზანი ელექტრონული ჩიპების მქონე დოკუმენტების ანტიქრისტიანულად გამოცხადება და სახელმწიფოს მხრიდან მათი დანერგვის შეჩერებაა.


ვინაიდან თემა მრავლისმომცველი და ფართოა, შევეცდები მხოლოდ ცალკეულ დეტალებზე შევაჩერო თქვენი ყურადღება, მით უმეტეს, რომ ფრანგული ანდაზის მიხედვით, ეშმაკი სწორედაც რომ დეტალებში იმალება (Le diable est dans les détails).



სახელმწიფო რელიგიური ინსტრუმენტების მსურველი



ბუნებრივია, მოქალაქეებს ყოველთვის უნდა ჰქონდეთ არჩევანი, დაუტოვონ, მაგალითად, პოლიტიკურ ძალებს შანსი, გააყალბოს მათი ხმები, მაგრამ სამაგიეროდ, არ დაირღვეს მისი ჩვეულებრივი მოქალაქობრივი მყუდროება. სამართლებრივი არჩევანის საკითხი რომ უნდა არსებობდეს, ეს თავისთავად ცხადია, მაგრამ დაუშვებელია ამ არჩევანის არსებობა გამართლებული იყოს დოკუმენტის დემონურობით. ერთია სამართლებრივი სივრცე, მეორეა საჯარო, სამოქალაქო დისკურსი. თუ ალტერნატიული დოკუმენტის არსებობა დაეფუძნება რელიგიური ტიპის ნარატივს, მაშინ ამ აქტით სრულიად არაკომპეტენტურ მოსაზრებებს ერთგვარი ლეგიტიმაცია ენიჭება. თუ საკითხის მოგვარებას წმინდა იურიდიული ტიპის არგუმენტაცია არ უდევს საფუძვლად, მაშინ იგი უკვე წარმოადგენს არათანმიმდევრულ ქმედებას, ფუნქციურ აღრევას და აზიანებს უკვე საზოგადოების იმ წევრთა აზროვნებასაც, რომელთაც საკითხზე ჯანსაღი მოსაზრებები გააჩნიათ. დარმწუნებული ვარ, რომ მიუხედავად არქაული მეტყველებისა და ცნობიერებისა, საფრანგეთში მიღებული უმაღლესი განათლება რაღაც დონეზე მაინც უზრუნველყოფს საკითხის ამგვარად გაანალიზების შესაძლებლობას. მაშ, რატომ ახდენდა თვეების განმავლობაში იუსტიციის მინისტრი ამ თემის განვრცობას?



უპირვილესი მიზეზი, თუ რატომ გაააქტიურა სახელმწიფომ აიდიბარათების თემა, გახლავთ ერთგვარი შეჯიბრი, რომელიც წინა მთავრობასა და კოალიცია ქართულ ოცნებას შორის ჯერ კიდევ წინასაარჩევნო პერიოდში შეიქმნა. დაანონსებული სტრატეგია, რომლის პრაქტიკაში გატარებასაც ეს პოლიტიკური გაერთიანება გამარჯვების შემთხვევაში აპირებდა, მდგომარეობდა ეკლესიასთან და მის წიაღში არსებულ რადიკალურ დაჯგუფებებთან მჭიდრო თანამშრომლობას, მათთვის ყველაფრის სათანადოდ ახსნას და საკითხებზე შეთანხმების მიღწევას გულისხმობდა. ყველაზე კონცეპტულურად ეს ხედვა იუსტიციის მინისტრმა გაახმოვანა სოფელ ნიგვზიანში წარმოქმნილი რელიგიური კონფლიქტის დროს. მისივე სიტყვებით, ეს იყო თვისობრივად ახალი ერა ეკლესია-სახელმწიფოს ურთიერთობაში. სქემა, რომელიც იუსტიციის მინისტრმა ამ დოკუმენტებთან დაკავშირებით გადაათამაშა, ემსახურებოდა შეგრძნების გამყარებას, თითქოს ახალი სტრატეგია შედგა. წინა განსხვავებათა ხაზგასასმელად ქალბატონმა თეა წულუკიანმა განაცხადა, რომ ნაციონალური მოძრაობა და საჯარო რეესტრის მმართველი გუნდი აპირებდა მოქალაქეების მოტყუებას და მართლაც გეგმავდა ჩიპებში დამატებითი ინფორმაციების შეყვანას, რომელთა გამოყენებაც პოლიტიკური მიზნებით იგეგმებოდა. მინისტრი იმ ვიდეოს გამომზეურებასაც კი დაგვპირდა, რომელიც ამ მზაკვრულ - სატანურ გეგმას გამოაშკარევებდა და განაცხადა, რომ მისი ხელმძღვანელობით მოწმობების გაცემა საეკლესიო კანონიკის დაცვით მოხდებოდა. თუმცა, სამწუხაროდ, ახალგაზრდა ჭაბუკის მონაწილეობით შექმნილმა განმანათლებლური ფუნქციის ვიდეო-რგოლმა სწორედ რომ საპირისპირო რექაცია და ანტი-ID მოძრაობის ახალი ძალით აფეთქება გამოიწვია. გაჩნდა მოსაზრებები, რომ ახალი მთავრობის მხრიდან ასეთი მოვლენების ერთგვარი პროვოცირება მოქალაქეთა მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილებებიდან და პრობლემებიდან ადამიანთა ყურადღების გადატანას ემსახურება.



გამომდინარე მთავრობის კრიზისისა საგარეო ურთიერთობებისა და სოციალ-ეკონომიკური სახის დაპირებების კუთხით, ეს მოსაზრება საკმაოდ რეალურად შეიძლება მივიჩნიოთ, მაგრამ, ვფიქრობ, საქმე კიდევ უფრო ღრმა პრობლემას ეხება. თომას ჰობსის მიერ შექმნილი თეორიის ინტერპრეტაციისა, კარლო გინძბურგი გვთავაზობს საინტერესო ახსნას, თუ რატომ ცდილობს თანამედროვე სახელმწიფოთა ნაწილი რელიგიურ თემატიკაში შეჭრას. მისი მოსაზრების მიხედვით, სახელმწიფოს საკუთარი თავის კანონიერად წარმოდგენისათვის ესაჭიროება რელიგიური ინსტრუმენტები. შესაბამისად, ახსნადია თანამედროვე ტენდენცია იმისა, რომ სახელმწიფოს ფენომენის თანამედროვე განაზრებები პოლიტიკურ თეოლოგიას ეფუძნება. იგივე მოსაზრებიდან აიხსნება თავისებური სეკულარიზმიც, რომელიც სახელმწიფოს მხრიდან რელიგიისაგან თავისუფალი, ავტონომიურ სივრცეს კი არ ამკვიდრებს, არამედ პირიქით, იჭრება რელიგიის სფეროში(გინძბურგი კარლო, ნაკვალევები, მითები, მიკროისტორია, გვ.412).



საქართველოში დამოუკიდებლობის მოპოვების შემდეგ უფრო ინტენსიურად დამკვიდრებულ მავნე ტრადიციას მოქმედი ხელისუფლებაც წინამორბედების სულისკვეთებით აგრძელებს და რელიგიური თემატიკის სათავისოდ ინსტრუმენტალიზაციას ცდილობს. სამწუხაროდ, ამ მცდელობებისას ხდება მნიშვნელოვანი ასპექტების იგნორირება. შეუძლებელია რელიგიურ ობსკურანტიზმთან (სიბნელესთან) დაზავება, რადგან ამ აზროვნების უმთავრესს კონცეპტში სახელმწიფოს უპირველეს ფუნქციად დასახულია მონორელიგიურობის ტოტალური დამკვიდრება ნებისმიერი გზით. მეორე მხრივ, რელიგიურ გაერთიანებებს დაუგროვდათ საკმაო გამოცდილება საამისოდ, რომ სახელმწიფოს არათუ ბრმად არ გამოაყენებინოს თავი, არამედ პირიქით, მოქალაქეთა ცნობიერებაში თავად იქცეს სახელმწიფოს, როგორც ასეთის, ალტერნატივად. ასეთი აღრევა კი უპირველეს ყოვლისა თავად რწმენასა და რელიგიურობის არსობრივ ხასიათს აზიანებს, რომლის გამოსწორებასაც ხშირად თავად ეკლესიაც ვეღარ ახერხებს.



ინი და იანი - სინოდის ორი ფრთა



მიუხედავად იმისა, რომ საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესიის საჭეთმპყრობლის, ილია II-ის პოლიტიკური ავტორიტეტი და გავლენა ქვეყანაში ეკლესიის შიგნითაც შესაბამისად უზომოდ დიდია, მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილების მიღება მაინც სინოდზე მამათა თანხმობით (consensus patrum) ხდება. წმინდა სინოდის წევრებს წარმოდგენს უკლებლივ ყველა ეპისკოპოსი, რომელთა რიცხვი დღეისათვის 37-ია. შესაბამისად, საჭირბოროტო საკითხების განხილვისას არსებობს ამდენივე მოსაზრება და ხმა. თუმცა ძალიან უხეში კატეგორიზაციით მაინც შეგვიძლია იერარქთა შორის გამოვყოთ ორი ფრთა. ეპისკოპოსთა გარკვეული რაოდენობა საკითხების განხილვისას თეოლოგიური მიდგომებით სარგებლობს, ხოლო მეორე - უფრო იდეოლოგიურით და ემოციურით. ეს უკანსკნელი ბანაკი გაერთიანებულია მეუფე იობ აქიაშვილის, მეუფე დიმიტრი შიოლაშვილის და მეუფე სპირიდონ აბულაძის ირგვლივ. ხოლო საჯარო სივრცეში ამ იდეოლოგიის რეპრეზენტაციას ახდენენ ისეთი ორგანიზაციები, როგორებიც არიან: მართლმადიდებელ მშობელთა კავშირი, სახალხო მართლმადიდებლური მოძრაობა, ანჩისხატის მლოცველთა გაერთიანება, მართლმადიდებელთა კრებული, შავფაროსნები, კარატის სკოლა წმინდა გიორგი და ა.შ.



პატრიარქი ილია II უკვე თითქმის 20 წელია ყველანაირად ცდილობს დაიცვას ბალანსი და არ გააღიზიანოს რადიკალური ფრთა. უფრო მეტიც ხშირად პიროვნულ დონეზე ემხრობა კიდეც მათ მოსაზრებებს, მაგრამ სინოდის სხვა წევრთა უმრავლესობა ახერხებს გადაწყვეიტილებათა დაბალანსებას, რაც შესაბამისად სხდომის ოქმებში აისახება. თუმცა ასეთ შემთხვევებში ზემოთ ჩამოთვლილი ორგანიზაციები სინოდის გადაწყევტილებებს უმართებულოდ მიიჩნევს და უარყოფს კიდეც მას, რაც, წესით, მართლამდიდებელი ეკლესიის წიაღიდან საკუთარი თავის ავტომატურად განყენებას ნიშნავს. მაგრამ ამ შემთხვევაში სახეზე გვაქვს ტერორი, როდესაც შედარებით მცირერიცხვოვანი ადამიანები ცდილობენ საკუთარი მოსაზრებები აქციონ ეკლესიის ოფიციალურ სწავლებად, თუნდაც ძალადობის გზით. ის, რომ წმინდა სინოდი ფორმალურად, დეკლარირებულ დონეზე მაინც, ემიჯნება ამ მოვლენას, სწორედ სინოდის მოაზროვნე წევრების დამსახურებაა. თუმცა სინოდის მსგავსმა ქმდებებმა ვერ მოახერხეს შეეჩერებინათ თავად ეკლესიის თეოლოგიური სწავლების დაზიანებისა და დამახინჯების შეუქცევადი პროცესი.



შებრუნებული პრესპექტივები - ანტიქრისტე მოლოდინის ცენტრში



უკანასკნელ დროს პოპულარული და გავრცლებული თეორიები ელექტრონული ჩიპებისა და მარკირების სხვა საშუალებების სატანურობის შესახებ ძირითად ეყრდნობა ახალი აღთქმის წინგის „გამოცხადების“ თავისუფალ (და არა თეოლოგიურ) ინტერპრეტაციებს. ახალი აღთქმის ეს წიგნი, რომელიც სხვებთან შედარებით გვიან და რიგით ბოლო წიგნად შეიტანეს ახალი აღთქმის შემადგენლობაში, ნამდვილად იმსახურებს დაწვრლიებით ანალიზს, მაგრამ, სამწუხაროდ, ამ სტატიის ფარგლებში ეს ვერ მოხერხდება. სამაგიეროდ, საინტერესო იქნება რამოდენიმე დეტალის დაზუსტება, რომლებიც ამ წიგნის მთლიანი ხასიათის გაგებაში დაგვეხმარება. პირველ რიგში, უნდა აღვნიშნოთ, რომ წიგნის ავტორი ტექსტში საკუთარ თავს მართალია იოანეს უწოდებს, მაგრამ იგი აშკარად არ არის იოანე მახარობელი. გარდა ძველი მამებისა (იუსტინიანე ფილოსოფოსი, კლიმენტი ალექსანდრიელი, ეუსები კესარიელი, დიონისე ალექსანდრიელი), ამაზე მიუთითებს თავად ტექსტი, რომელშიც ავტორი არ უწოდებს საკუთარ თავს მოციქულს, არამედ იხსნებს 12 მოციქულის დროს განყენებული პოზიციიდან (გამოცხ.21,14). ტექსტის ყველაზე ძველი ფრაგმენტია მესამე საუკუნის პაპირუსი, მაგრამ დანამდვილებით შეგვიძლია ვთქვათ, რომ იგი ვერ დაიწერებოდა ქრისტეს აქეთ პირველი საუკუნის ბოლომბდე, ვინაიდან მის მიზანს წარმოადგენდა წინააზიის პროვინციაში არსებული 7 იუდაური შტოდან გამოსული ქრისტიანული თემის გამხნევება მომავალ სამართლიანობაზე ფოკუსირებით. თავად ქრისტიანული თემების სავალალო მდგომარეობა კი გამოწვეული იყო რომის იმპერატორ დომიციანეს (81-96) და მისი წინამორბედების რელიგიური პოლიტიკის აგრესიული დანერგვით, რომელიც იმპერიის ყველა ქვეშევრდომს იმპერატორის კულტის აღიარებას აიძულებდა.



სწორედ ამ გამამხნევებლმა მიზნებმა განსაზღვრეს ტექსტის ხასიათი, რომლის ენაც მართალია ბერძნულია, მაგრამ აზროვნების მხრივ სემიტური აგებულებისაა. სწორედ ეს ენობრივი ბუნდოვანება ტოვებს ამ ტექსტის მრავალმხრივი ინტერპრეტაციის საშუალებას. იგი წარმოადგენს ქრისტიანული ესქატოლოგიის (მოძღვრება ქრისტეს მეორედ მოსვლის შესახებ) ერთ-ერთ მთავარ წყაროს, მაგრამ უმთავრესი ბაზისი ამ მოძღვრებისა სახარებებსა და პავლე მოციქულის ეპისტოლეებს ემყარება. ტექსტის უაღრესად სპეციფიკური ხასიათიდან გამომდინარე, სერიოზული შესწავლისა და აკადემიური ლიტერატურის გაცნობის გარეშე ამ წიგნის არასწორი ინტერპრეტირება ყოველთვის იწვევს ადამიანების ფსიქოლოგიურ ტრავმირებას, მათ დაავადებას ეგზისტენციალური შიშითა და ტექნოფობიით. ეს პრობლემა გაცილებით მწვავე ფორმებს იძენს საზოგადოებაში, სადაც არსებობს განათლების დეფიციტი და სოციალურად მწვავე ფონი.



ტექსტში აღწერილი მონაკვეთები მხეცის ნიშანის და ანტიქრისტეს ბეჭდის შესახებ ძირითადად მისდევენ ქრისტიანული მოძღვრების ფუნდამენტალურ სქემას: ნიშნები არის შინაგანი ნებელობითი აქტის, არასწორი არჩევანის შედეგი და არა პირქით, ანუ ნიშნები მაგიური თვალსაზრისით არ ზემოქმედებს ადამიანის სულიერ გადაწყვეტილებაზე. ასეთი ტიპის დამახინჯებული შეხედულება ეწინააღმდეგება ქრისტიანული მოძღვრების ფუნდამენტურ პრინციპებსა და მამათა შეხედულებებს, რის შესახებაც უკვე აღინიშნა რუსეთისა და საბერძნეთის ეკლესიების სინოდალურ გადაწყვეტილებებში.



თუმცა ქართველი სასულიერო პირები ამ დასკვნებს არად დაგიდევენ და ადამიანში წინასწარ მოცემული მომავლის მიმართ ეგზისტენციალური შიშის სათავისოდ გამოყენებას ცდილობენ. სწორედ ამის გამო მათი ქადაგებები და საგანგაშო გამოსვლები უკვე დიდი ხანია შეიკრა ჩამოყალიბებულ შეხედულებად, რომელიც არსობრივად ანტიქსრიტიანულია და უფრო შავ მაგიას წარმოადგენს.



ქრისტიანული მოძღვრების მიხედვით უფალმა ადამიანი შექმნა თავის ხატად და მსგავსად, რაც სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, იგი შეიქმნა მოაზროვნე, შემოქმედ, თავისუფალი ნებისა და არჩევანის მქონე, უაღრესად ინდივიდუალურ არსებად. შესაბამისად, ადამიანი პასუხს აგებს საკუთარ საქმეებზე იმდენად, რამდენადაც ისინი მის არჩევანს წარმოადგენს. მეორე მხრივ, დემონები წარმოადგენენ მოქმედ სულებს, რომელთაც თავისთავად არსი კი არ გააჩნიათ, არამედ ღვთის მიერ შექმნილი დაცემული ანგელოზები არიან და მუდმივად ცდილობენ აცდუნონ ადამიანი, შეაცდინონ და მოხიბლონ ისინი იმგვარად, რომ თავისუფალი ნებიდან გამომდინარე არჩევანი გააკეთოს ბოროტების სასარგებლოდ. შესაბამისად, ცოდვა არის საკუთარი არჩევანით გაკეთებული ბოროტება. დემონებისა და ბოროტი ძალების განივთება, ციფრებში, სიმბოლოებში და ვერბალური ფორმულებში მათი ჩაბუდება, ან ამ გზით მათი მოქმედების არეალის გაფართოება მხოლოდ მაგიური მოძღვრებებისთვის არის დამახასიათებელი. ქრისტიანობისათვის სიმბოლურ გამოსახულებებსა და ნივთებს აქვთ აზრობრივი გზავნილების ასოციაციის ფუნქცია, რომელიც მორწმუნე ადამიანებისათვის წარმოადგენს ერთგვარ სარკმელს მიღმიერ, სულიერ სამყაროში, მაგრამ რადგანაც მაგიური წარმოდგნები ადამიანებისათვის უაღრესად ორგანული იყო დიდი ხნის განმავლობაში, მათი მთლიანად განდევნა ჩვენი ცნობიერებიდან ვერ მოხერხდა. უფრო მეტიც, მან სხვადასხვა ფორმით ქრისტიანობაშიც შეაღწია და ავთენტური მოძღვრებები ჩაანაცვლა. ეს ფნემონი კიდევ უფრო მძაფრად პრობლემურია საქართველოში, სადაც შეხედულებები დემონების შესახებ დუალისტური სპარსული რელიგიების, მათ შორის ზოროასტრიზმის გავლენით ჩამოყალიბდა. გავლენა იმდენად დიდი იყო, რომ ცნებები: ეშმაკი, ჯოჯოხეთი, დევი - შინაარსობრივადაც და ჟღერადობის მხრივაც კი პირდაპირ იქნა გადმოტანილი.



და მაინც რატომ არის ბევრი ადამიანისათთვის ეს საკითხი ასე მნიშვნელოვანი? ნუთუ მხოლოდ ქადაგებებით ფსიქოლოგიურ დამუშავებას - „დაბოლებას“ აქვს ადგილი?



ID-ბარათებთან დაკავშირებული ნიუანსები, ძირითადად საინფორმაციო უსაფრთხოების თვალსაზრისით, მართლაც არის არასასიამოვნო ადამიანებისათვის. კონკრეტულად კი ასეთი ტიპის საბუთების ქონის შემთხვევაში ხდება მოქალაქის აქტივობების მაქსიმალურად ეფექტურად აღნუსხვა და ერთგვარი ფიქსაციური კონტროლი. ანუ საჭიროების შემთხვევაში კონკრეტული სახელმწიფო ინსტიტუტები გაცილებით სწრაფად მოძებნიან მონაცემებს იმ მოქალაქეების შესახებ, ვინც მათი ინტერესის ფოკუსში მოხვდება. შეგრძნება იმისა, რომ სახელმწიფოსგან კონტროლდები და მთელი შენი აქტივობები წარუშლელად ფიქსირდება ელექტრონულ მონაცემთა ბაზაში, უამრავი ადამიანისათვის არის შემაწუხებელი და არასასიამოვნო.



მეორე საკითხია მონაცემთა ელექტრონულ ბაზებში შუღწევლობის 100%-ანი გარანტიის არარსებობა. სწორედ მოქალაქეთა მხრიდან ამგვარი მოსაზრების მასობრივად არტიკულირების საფუძველზე მოხდა მსგავსი დოკუმენტების მოქმედების შეზღუდვა ევროპის რამოდინიმე ქვეყანაში. თუ ევროპის ქვეყნებშიც კი ადამიანებს მსგავსი შეგრძნება გაუჩნდათ, წარმოვიდგინოთ, კონტროლისა და ფიქსაციის შეგრძნება რამდენად არასასიამოვნო იქნება იმ ქვეყნის მოქალაქეებისათვის, სადაც სახელმწიფოებრიობის მხოლოდ ფრაგმენტული გამოცდილება არსებობს და კრიმინალი ცხოვრების წესად, თვითაღქმის ერთგვარ ფილოსოფიად არის ქცეული. მაგრამ საკითხის ამგვარი დაყენება მხოლოდ მცდელობაა დაკანონდეს ადამიანების დაშინების მექანიზმები, რომლებიც საშუალებას აძლევს სასულიერო პირებს შიშის ზემოქმდებით მუდმივ მორჩილებაში ყავდეთ მრევლი.



თეოლოგიური საკითხების მაგიისა და ჰოლივუდური ექშენების სტილში მასობრივად გაშუქებამ დააზიანა თავად ეკლეესიისათვის ფუნდამენტური მნიშვნელობის საკითხი - ქრისტეს მოლოდინი. ახალი აღთქმის მიხედვით მთელი ის მოვლენები, რომლებიც დღესდღეობით ID-ბარათებს დაუკავშირეს, ჩვენთვის უფრო მნიშვნელოვანის მაუწყებელი დროის ნიშნები უნდა იყოს. სამწუხაროდ, მთელი ინფორმაციული ნაკადი იმდენადაა ამ ნიშნებზე ფოკუსირებული, რომ ადამიანების მოლოდინი მხოლოდ ანტიქრისტესკენაა მიმართული. იმის ნაცვლად, რომ ელოდებოდნენ ქრისტეს მეორედ მოსვლას, რომელსაც თავის მხრივ მოაქვს სიხარული, რადგან იქნება ახალი ცა და ახალი მიწა, ელიან ანტიქრისტეს. ის, რაც წესით მეორეხარისხოვანი, წინმსწრები დეტალები უნდა ყოფილიყო დიადი მოვლენისა, ისე გაიჩხირა და გაიხიდა მთავარ მოლოდინთან მისასვლელ გზაზე, რომ ეკლესია არა ქრისტეს, არამედ ანტიქრისტეს მოსვლას ელოდება გულისფანცქალით. ასეთ მდგომარეობაში მორწმუნე ადამიანისათვის ესქატოლოგიური მოლოდინის ცენტრში ქრისტე კი არა, პირიქით ანტქრისტე დგას. სამყაროს დასასრული, ქრისტეს მოსვლა, ახალი ცისა და ახალი მიწის დამკვიდრება მრევლს სიხარულით უნდა აღავსებდეს, რადგან დასრულდება მიწიერი შეზღუდვების ხანა და უფალს ვიხილავთ. თუმცა სწორედ სულიერი სიხარულითა და სილაღით აღვსილი მრევლია ობსკურანტი იერარქებისათვის მიუღებელი. სამწუხაროდ, ქრისტეს სასიხარულო გზავნილი (სწორედ ასე ითარგმნება სახარების ბერძნული შესატყვისი εὐαγγέλιον eu-angelion) არ აღმოჩნდა ასე ადვილი მისაღები კაცობრიობისათვის, რომლის რელიგიური გრძნობები ძირითადად შიშითა და სასჯელით იყო ნასაზრდოები.



ამას გარდა, შიშზე დაფუძნებული თეოლოგია ძალიან მოსახერხებელია ინსტიტუციონალური რელიგიების ელიტისათვის ძალაუფლებისა და უბრალო მორწმუნეების მანიპულირების საკითხში. საქართველოში შიშისა და საჯელის თეოლოგიის განვითარებას მთელი რიგი ისტორიული ფაქტორები განსაზღვრავდა და დღემდე პოლიტიკური თეოლოგიის პარადიგმაში რჩება. საინტერესოა, რომ სულხან საბა ორბელიანი როდესაც განსაზღვრავს სიტყვა შიშის მნიშვნელობას, იგი 6 ქვეკატეგორიად ყოფს ამ მოვლენას. ხოლო მისი ბუნების უკეთ გასაგებად კონოტაციის სახით უთითებს იოანე მახარებლის პირველი ეპისტოლის სიტყვებს: "შიში არ არის სიყვარულში, არამედ სრულყოფილი სიყვარული გარეთ სდევნის შიშს, რადგან შიშს სასჯელთან აქვს საქმე, ხოლო შეშინებული არ არის სიყვარულში სრულყოფილი " (1 იოანე 4,18)(სულხან-საბა ორბელიანი, ლექსიკონი ქართული, 1993 წ. გვ.303)



სამწუხაროდ, 2000 წელზე მეტი გავიდა ქრისტეს დედამიწაზე მოვლინებიდან და ეკლესიათა უმრავლესობა გმანავს მის სასიხარულო გზავნილამდე მისასვლელ გზებს და ცდილობს სამყარო ისევ შიშისა და სასჯელის პარადიგმაში ამყოფოს. სწორედ დაშინების ყველაზე ეფექტურ საშუალებად იქცა კულტურული და პოლიტიკური თვალსაზრისებში აღრეული ისტერია იმის შესახებ, თითქოს ბოლო ჟამის, მეორედ მოსვლის მომსწრენი ვართ, თითქოს მთელი ეს კულტურული და ტექნიკური სიახლეები, რომელიც კულტურათა ცვლასა და მეცნიერულ პროგრესს თან ახლავს, ანტიქრისტეს გამეფების გამო ხდებოდეს. როგორც მერაბ მამარდაშვილი სამართლიანდ შენიშნავდა, ადმაიანთა დიდი რაოდენობა სინქრონულად მოქმედებაში მოჰყავს არა მოსაზრებებსა და ფილოსოფიურ ტრაქტატებს არამედ სწრაფად აღქმად სიმბოლოებს. ID-ბარათებისაგან სწროდ ადვილად აღსაქმელი, დემონური სიმბოლოს შექმნას ისახავს მიზნად მთელი ეს რელიგიური ისტერია, რომლის ორგანიზატორები და სულის ჩამდგმელები თავად ყოველდღიურად იყენებენ ჩიპიან გასაღებებს საკუთარი ჯიპებისათვის, ჩიპიან მართვის მოწმობებს და სატელიტებთან მიერთებულ, ბოლო მოდელის ჩიპიან მობილური ტელეფონის აპარატებს. ამ ფონზე კი ადამიანებს, ვინც მათ ბრმად ენდობა, ტყეში და გამოქვაბულებში გახიზვნისაკენ მოუწოდბენ.



იმისათვის, რომ ანტიქრისტეს მიერ მოქსოვილ ბადეში არ გავეხვეთ და მისი ხრიკების გამოცნობა შევძლოთ, უნდა დავეუფლოთ საფუძვლიან ცოდნას იმის შესახებ, თუ რა გვწამს სინამდვილეში. ასეთი ცოდნა საშუალებას მოგვცემს ნათლად გავერკვეთ და ღრმად ჩავწვდეთ დეტალებს, რომელთა უკანაც წინააღმდეგ შემთხვევაში ყოველთვის ეშმაკი მოგვეჩვენება.





ავტორის შესახებ

მირიან გამრეკელაშვილი

დაიბადა 15.08.1983. 2000-2005 წლებში სწავლობდა თბილისის სასულიერო სემინარიაში, რომლის დასრულების შემდეგაც სწავლა განაგრძო ილიას უნივერსიტეტის სოციოლოგიის ფაკულტეტის მაგისტრატურაში. 2006 წელს მეგობრებთან ერთად დააარსა არასამთავრობო ორგანიზაცია ,,ახალგაზრდა ქრისტიანები მშვიდობისა და დემოკრატიისათვის“(http://ycpdgeo.wordpress.com/).

2008 წლიდან იმყოფება გერმანიაში, სადაც ქალაქ აიხშტეტის უნივერსიტეტის თეოლოგიის ფაკულტეტზე წერს სადოქტორო ნაშრომს თემაზე ,,კულტურული მეხსიერება და საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესიის დღევანდელი იდენტობა“.


http://www.netgazeti.ge/GE/105/opinion/19008/