სად ვეძებოთ ულტრაორთოდოქსიის საფუძვლები?

ავტორი: იღუმენი თეოგნოსტი (პუშკოვი)

ეკლესიის ისტორიის განმავლობაში, საკუთარი რწმენის გადასარჩენად, მრავალჯერ გამხდარა საჭირო კატაკომბებში ჩასვლა. ცოდვებსა და უზნეო კომპრომისებში დანთქმული წუთისოფლის თვალწინ, ეკლესია ყოველთვის მოწმობდა ჭეშმარიტებისა და სიცოცხლის შესახებ, მაგრამ როგორც კი გადაივლიდა პირქუში დროება და მთელს კაცობრიობას ქრისტეს სარწმუნოების მზე გამოუნათებდა, მაშინ კატაკომბებიდან გამოსვლა თავისებურ განთიადად წარმოჩინდებოდა.

მაგრამ, სამწუხაროდ, კატაკომბებში ყოფნის პერიოდში, ყოველთვის იქმნებოდა განსაზღვრული დანაშრევი, რომელიც იმდენად იყო "შეყვარებული" თავის კატაკომბზე, რომ არ სურდა მისი დატოვება. ამ "პრინციპიალურ" კატაკომბელთა წარმოდგენაში ეკლესიის ყოფნა კულტურისა და საზოგადოების მიღმა ხდებოდა არა იძულებითი და დროებითი მოვლენა, არამედ მისი პრინციპული და ორგანული თვისება. ეს ფენომენი კარგად აღწერა კაფკამ თავის "პროცესში": "ბნელში მცხოვრებ ადამიანებს, არ ძალუძთ ნათელში გამოსვლა".

მართლაც, ქრისტეს ეკლესია პარადოქსის ნიშნის ქვეშ არსებობს.

ერთის მხრივ, "თქვენა ხართ ნათელი ქვეყნისა. ვერ დაიმალება ქალაქი, მთის მწვერვალზე გაშენებული. როდესაც ანთებენ სანთელს, საწყაოს ქვეშ კი არ დგამენ, არამედ სასანთლეზე, და უნათებს ყველა შინ მყოფს" (მათე 5:14-16). ეკლესიამ ბნელში მყოფ მსოფლიოს ქრისტეს შესახებ უნდა აუწყოს. მეორეს მხრივ - "ამ ქვეყნისანი რომ იყოთ, ქვეყანას ეყვარებოდა თვისნი; მაგრამ რაკი ამ ქვეყნისანი არა ხართ, არამედ მე გამოგარჩიეთ ქვეყნისაგან, ამიტომაც სძულხართ ქვეყანას" (იოანე 15:19). "მე გამოგარჩიეთ ქვეყანისაგან" - ბერძნულ დედანში ეს ადგილი უფრო მძაფრად იკითხება: "მე აღმოგიღეთ ქვეყანისაგან". მაგრამ ეს ამოღება აღესრულება არა იმისთვის, რათა ქრისტეანები ჩაკეტილ საზოგადოებად გადაიქცნენ (სხვაგვარად, რატომ უნდა მოეძულებინა ქვეყანას ისინი?), არამედ იმისთვის, რათა აღსრულდეს მცნება: "წადით, მოიარეთ მთელი ქვეყანა და უქადაგეთ სახარება ყველა ქმნილებას" (მარკ. 16:15).

ქრისტეანობა "არა ამსოფლისგანაა", რადგან მადლი - ეს არის ზეგარდმო ნიჭი, საღმრთო ნიჭი, და არა უბრალო, "ბუნებრივი ენერგია". მაგრამ მადლი ხომ სუფთა ჰაერის ნაკადივით, კაცთმოყვარე ღმრთის მიერ ქმნილებას, იმავე "ქვეყნიერებას" მოეფინება. ქრისტეანები "ამ სოფლისაგანნი" რომ ყოფილიყნენ, მაშინ ქრისტეანობა ვერ მისცემდა ქვეყანას ახალ, მაცოცხლებელ წყაროს, ბუნების, საზოგადოებისა და პიროვნების განმაახლებელ ძალას. ჩვენ იზოლაციის გზას თუ ავირჩევთ, მაშინ ეკლესიის მისია - სახარება უქადაგოს მთელს სამყაროს - აღუსრულებელი დარჩება.

"ულტრაორთოდოქსული აზროვნების" შეცდომა იმაშია, რომ არ კეთდება განსხვავება "ამ სამყაროსა", როგორც ერთგვარ სულიერ სისტემასა და "ამ სამყაროს", როგორც საზოგადოებას შორის.

ქრისტეანი შეუძლებელია იყოს "ამ სამყაროს" მოქალაქე ამ სიტყვის პირველი გაგებით: ქცევის სისტემა, პროფესიული ეთიკა, საზოგადოებაში ქცევა - ეს ყველაფერი უნდა ეფუძნებოდეს არა სტერეოტიპებს და საერო წესებს (ზოგჯერ ისინი ეწინააღმდეგებიან ცოცხალი ღმრთის სიტყვას), არამედ, უპირველეს ყოვლისა, რელიგიურ კრიტერიუმებს.

მაგრამ, რადგან ადამიანი აღებულია "მიწის მტვრისაგან", ის ბუნებას განეკუთვნება, როგორც მისი ერთ-ერთი წარმომადგენელი, როგორც ღმრთის ერთ-ერთი ქმნილება. პარადოქსია - მარადის საიდუმლო და მარადის სირთულე. "ადვილია" მოაცილო პარადოქსი და იცოცხლო როგორც მხოლოდ "ბიოლოგიურმა სახეობამ", თუ არა და, როგორც "უმაღლესი სულიერების მქონე პიროვნებამ", რომელმაც საკუთარი თავი ბუნებას, საზოგადოებას და მის პრობლემებს დაუპირისპირა.

მაგრამ თუ ქრისტეანობისგან პარადოქსს გამოვრიცხავთ, ჩვენ ამით გამოვრიცხავთ თვით ქრისტეანობასაც. უეჭველია, რომ თანამედროვე მსოფლიო თვისი "ლიბერალური ღირებულებებით", არცთუ მცირე საფრთხეს წარმოადგენს ქრისტეანული სარწმუნოებისთვის. როგორც სამართლიანად შენიშნა დასავლელმა თეოლოგმა და მღვდელმა ფრანცისკო კარვახალმა, "ადრე ქრისტეს დევნიდნენ იარაღის ძალით, ახლა კი უღიმიან, მაგრამ მის სიტყვებს არად აგდებენ". მაგრამ ნებისმიერი საცთურის პასუხი მხოლოდ სიყვარული და ერთგულება შეიძლება იყოს. რაღაც ზომით ნებისმიერი ეპოქა ეკლესიის ცხოვრებაში მოწამეობრიობის ნიშნით მიმდინარეობს (არ უნდა დავივიწყოთ, რომ წმიდა წერილის ენაზე სიტყვები "მოწმე" და "მოწამე" სინონიმები არიან, რომლებიც აღინიშნებიან ერთი ბერძნული სიტყვით "მარტის").

ეკლესიისთვის ყველაზე "ხელსაყრელ" ეპოქებშიც კი არსებობდა თავისი საცთურები, რომლებისთვისაც ეკლესიას თავისი "მოწამეობრივი მოწმობა" უნდა დაეპირისპირებინა. ჩვენს წინაშე დგას სამი, მაგრამ არსებითად ერთსახოვანი ამოცანა: პირველი, შევინარჩუნოთ წმიდა, მართლმადიდებლური სარწმუნოების სიმრთელე (ანუ არ დავამახინჯოთ ის თანამედროვე "მოდური შეხედულებების" სასარგებლოდ); მეორე, აღვასრულოთ ჩვენი მოწმობა ჭეშმარიტებისა და ამ სარწმუნოების შესახებ (ეს კი ნიშნავს, რომ გაქცევის, ანუ საკუთარ თავში ჩაკეტვის გზა, არ არის ჩვენი გზა) და მესამე, ეს ყოველივე აღვასრულოთ სიყვარულით (ანუ არც ჩვენი მდევნელნი შევიძულოთ და არც ეს ქვეყანა, რომელშიც ვცხოვრობთ).

არცთუ იშვიათად თანამედროვე "ულტრაორთოდოქსები" ამბობენ, რომ ყველას როდი ძალუძს პირადი რწმენით და ღვთისმოსაობით დაუპირისპირდეს "ამა სოფლის" ზეწოლას, და ამის დასამტკიცებლად ქრისტეანობის პირველი საუკუნეების მეუდაბნოვეთა ცხოვრებას იმოწმებენ. ოღონდ მხედველობდან რჩებათ ის გარემოება, რომ ის მეუდაბნოვენი, რომლებიც საზოგადოებას განეშორნენ, რადგან "ვერ ძალუძდათ" ამ რწმენის მოწმობა მათ თანამედროვე პირობებში აღესრულებინათ, არ წერდნენ თითქოსდა ყველა ქრისტეანს, რომლებიც ხარკს უხდიან ნერონს ან იულიანე განდგომილს - "ანტიქრისტეს ლუკმანი" ყოფილიყვნენ. ის მეუდაბნოვენი მდუმარებასა და ლოცვაში ცხოვრობდნენ და ღმერთს ამ ქვეყანაში დარჩენილ თავიანთ თანამოძმეთათვის ევედრებოდნენ. თანამედროვე ულტრაორთოდოქსები კი ქვის საუკუნის გამოქვებულებში მთელი ეკლესიის შემწყვდევას ესწრაფვიან.

როდესაც ამ ფენომენზე სერიოზულად ვლაპარაკობთ, უპირველეს ყოვლისა, საჭიროა "ულტრაორთოდოქსთა" ნიშნები აღვწეროთ, და მეორეც, ამ ფენომენის აღმოცენების მიზეზებიც მივუთითოთ. სამწუხაროდ, მისი მიზეზები არა მარტო ფენომენში, არამედ იმ დაწყლულებულ და დასნეულებულ ორგანიზმში იმალება, რომლის ნაწილსაც თვითონ წარმოადგენენ.

ულტრაორთოდოქსების დამახასიათებელ ნიშნებს განეკუთვნება:

1. ეკლესიის ისტორიისა და ეკლესიაში დოგმატურ მოძრაობათა ისტორიის ზედაპირული ცოდნა. ამ ადამიანებს შეიძლება გააჩნდეთ "სისტემატური, საღვთისმეტყველო განათლება". მაგრამ ასეთ შემთხვევაში უკვე გვიწევს ლაპარაკი ჩვენი საგანმანათლებლო სისტემის ნაკლოვანებებზე (ამის შესახებ - ცოტა ქვემოთ). ცოცხალი აზროვნების ყოველგვარი მცდელობა "მოდერნიზმად" და "მწვალებლობად" ინათლება. უარიყოფა თანამედროვე ღვთისმეტყველება, თითქოსდა ეკლესია უკვე აღარ არის ცოცხალი ორგანიზმი (რომელშიც წარმოიშვება ადამიანური უძლურების სნეულებანი, მაგრამ აქვე მოეწოდება მათ საღმრთო მადლისმიერი კურნებაც).

2. შიში. ღირ. ეფრემ ასურელმა ერთხელ ბრძანა, რომ ქრისტეს მოყვარული ანტიქრისტეს არასოდეს შეუშინდება - ღმრთის მოყვარული უბრალოდ უგულებელჰყოფს ანტიქრისტეს, რადგან ქრისტესადმი სიყვარულის ძალა უფლებას არ მისცემს მართლმორწმუნეს მიიღოს მტერი ღმრთისა. მაგრამ იქ, სადაც ცოცხალი რწმენის ნაცვლად გამეფებულია სქემა, ღმრთისადმი სიყვარულის ნაცვლად მეფობს შიში იმისა, "უნებლიედ" არ მოსწყდე უფალს. სწორედ ამ "უნებლიე განდგომის" წინაშე შიშის მქონენი გაურბიან ID ბარათებს, კომპიუტერებს, ტელევიზორებს და სხვა. პირველქრისტეანები ქრისტეს შესახებ ლაპარაკობდნენ, ხოლო თანამედროვენი ანტიქრისტეზე უფრო მეტს მსჯელობენ, ვიდრე ქრისტეზე. ხომ არ არის ეს საფუძველი იმისა, დავფიქრდეთ, მაინც ვინ უფრო მეტად იკავებს ჩვენს აზროვნებას?

3. გაბოროტება. როდესაც საზოგადოებაში არსებულ მოჩვენებით პრობლემებს ხედავენ, ულტრაორთოდოქსებს არ ძალუძთ დაამოწმონ ჩიხიდან გამოსასვლელი გზები, მაგრამ საკუთარ თავში იმის ძალასაც ვერ პულობენ მთლიანად გამოეყონ ამ საზოგადოებას (როგორც ამას ძველი მეუდაბნოვენი აკეთებდნენ და, რომელთა დამოწმება ასე ხშირად უყვართ). აქედან მომდინარეობს მათი გაბოროტებაც საზოგადოებაზე, ხელისუფლებაზე. ნერვოზულობა ცხოვრების ატმოსფერო ხდება.

4. ზოგჯერ დოგმატური ცოდნის არქონა რელიგიის სუროგატებით ივსება. იბადება "ხალხური კულტები", როგორც პროტესტი "ოფიციალური ეკლესიის" წინააღმდეგ, რომელსაც თითქოსდა "მასონების ზეგავლენით" არ სურს რასპუტინის ან ივანე მრისხანეს კანონიზირება. ამ ორი ნიშანდობლივი ფიგურის აღება შემთხვევითი როდია: რასპუტინი გამოდის ეკლესიისთვის გაუგებარი მხცოვანის, მოწამის როლში, რომელიც ეკლესიისა და სახელმწიფოს მტრებმა მოჰკლეს. ხოლო ივანე მრისხანე იდეალიზირებული ხელისუფლების როლში, რომელიც "წამში გაუსწორდებოდა სარწმუნოების მტრებს", და ძალდატანებით გაამეფებდა ღვთისმოსაობას. ამგვარი მეფე თვით ანტიქრისტესთვისაც კი შემაძრწუნებელი იქნებოდა. აქ ღვთისმოსაობა კვლავ საზოგადოების მოწყობის გარეგნულ ფორმად აღიქმება.

5. ნაციონალურ-პოლიტიკური ლოზუნგები. ადამიანური გულის შინაგანი სიბრტყიდან გარეთ გამოდის სარწმუნოებრივი კრიზისი, რომელიც თავს ეროვნულ კრიზისად მოგვაჩვენებს ("ყველაფერში მასონები ან კავკასიელები არიან დამნაშავე"). აღზევებას იწყებს წარმართული წარმოდგენა, როდესაც ერთი ხალხი (მაგალითად, რუსი ერი) აღიქმება "ღმრთივრჩეულად", ხოლო სხვა (მაგალითად, ებრაელი, გერმანელი ან არაბი) – "წყეულად". რელიგიის პოლიტიზირებისთვის აუცილებელია მსხვერპლი, "განტევების ვაცი", რომლის გარეშეც მათი სქემა ირღვევა. ამგვარი გუნებაგანწყობილების პირობებში შეუძლებელია "ერთა განათლებისა და ნათლისღების" მისია. მართლმადიდებელ ბიზანტიელებს ასე რომ ეფიქრათ, სლავები დღემდე წარმართებად დარჩებოდნენ.

რაში მდგომარეობს "ულტრაორთოდოქსიის" ფენომენის არსებობის მიზეზი?

თითქოსდა პასუხი ნათელია: მარგინალები, სერიოზული განათლების არმქონე ადამიანები, რომელთაც ასევე არ გააჩნიათ აზროვნების კულტურა, დაშინებულნი არიან ცრუწინასწარმეტყველებებით და ნაცრისფერი თაგვებივით სოროში მიძვრებიან. მაგრამ, პრობლემის ამგვარ განსაზღვრებამდე დაყვანა, ნიშნავს თვითონვე დავდგეთ გამარტივების გზაზე, და არსებითად ჩავიდინოთი იგივე შეცდომა, რასაც "ულტრაორთოდოქსები" ჩადიან, ანუ დავადანაშაულოთ სხვები და არა საკუთარი თავი.

1. ძირითადი მიზეზი - ეს არის არა მარტო ეკლესიაში ჯეროვანი საღვთისმეტყველო განათლების არმქონე მღვდლების არსებობა, არამედ იმგვარებისაც, რომელთაც მსახურების პირდაპირი და კანონიკური წინააღმდეგობები გააჩნიათ. განსაკუთრებით ეს შეიმჩნევა ღარიბ ეპარქიებში, გადაშენების პირას მყოფ სოფლებში (არცთუ იშვიათად სწორედ იქ ბუდობენ ულტრაორთოდოქსები, სწორედ იქ ელტვიან "მომლოცველები" მხცოვანს და აუმჯობესებენ სამრევლოს ფინანსურ მდგომარეობას). ჩვენს იერარქიას, სამწუაროდ, დღემდე მხოლოდ ერთი საკითხი აწუხებს: "რა გააკეთა მამაომ სამრევლოსთვის" (ანუ რამდენი ტაძარი ააშენა, რამდენი შეარემონტა და სამრევლოს სალაროში შემოსავალი როგორია), ვიდრე ის, თუ როგორ სწამს თვით მოძღვარს და მის მრევლს, როგორია მისი განათლება.

2. საღვთისმეყველო განათლების სისტემა არც თუ იშვიათად დაიყვანება რომელიღაც მდგომარეობის სქემატურ დაზუთხვამდე, რომლის სიცოცხლისეული და პრაქტიკული აზრი სტუდენტის წინაშე არ ირკვევა. ხშირად მსმენია, დედაქალაქის სასულიერო სემინარიის კურსდამთავრებული მღვდლებისგან, რომ "სემინარიამ მათ არაფერი მისცა". და ამის მთქმელ ადამიანთა შორის მოაზროვნე და აქტიური ადამიანებიც არიან. მეტიც, დღემდე არ არის აღმოფხვრილი ის უფსკრული, რომელიც არსებობს სკოლასა და სამრევლოს შორის, რომლის შესახებაც წერდა მღვდელმოწ. ილარიონი (ტროიცკი): "სკოლაში ადამიანი სწავლობს ერთს, ხოლო საეპარქიო ადმინისტრაცია ითხოვს მეორეს. სემინარიაში მას ასწავლიან, რომ ადამიანი უნდა მოინათლოს კატეხიზაციის შემდეგ, ხოლო სამრევლოში მისგან ითხოვენ "ნათლობათა სტატისტიკის გაუმჯობესებას, რის გამოც არ უნდა ეწინააღმდეგოს ნებისმიერი მსურველის ნათლისღებას". იბადება კოგნიტიური დისონანსი. შედეგად, ამგვარი მღვდელმსახური უბრალოდ "ხელს იქნევს" ყველაფერზე, რაც კი მას სასულიერო სემინარიაში ასწავლეს, და მოქმედებას იწყებს "ვითარებისდა შესაბამისად".

ზოგიერთ მნიშვნელოვან საკითხს სემინარიაში სერიოზული შესწავლის გარეშე გვერდსაც კი უვლიან (მაგალითად, ჩემთვის ცნობილია შემთხვევები, როდესაც პასექზე ლუგანსკის, ოდესისა და კიევის ოლქების მღვდლებმა ერს ზიარება არ მისცეს, რადგან თურმე: "ერისკაცნი პასექზე არ ეზიარებიან").

3. პოსტსაბჭოურ რეალობაში მღვდელი აღიქმება უფრო როგორც ხელმძღვანელი და ადმინისტრატორი, არადა მღვდელი უპირველეს ყოვლისა "მამაა". ასეთ შემთხვევაში სამრევლოს ცხოვრება თემურ-ოჯახური უნდა იყოს. სრულყოფილი ოჯახი გულისხმობს ურთიერთყურადღებას და სიყვარულს. მღვდელი-ქადაგი (ნუ ავურევთ "ორატორებში") დღეს ძალზედ დიდი იშვიათობაა, ამგრამ ესეც კი არასაკმარისია. მღვდელი ამავე დროს მწყემსიცაა. ამბიონიდან ქადაგება - ეს არის სიტყვა, მონოლოგი. ოჯახში კი საუბარი უნდა იყოს. მხოლოდ ასე თუ შესძლებს მღვდელი თავისი მრევლის დამწყემსვას და პიროვნების აღზრდას საეკლესიო ოჯახში.

4. გარდა ამისა, უნდა დავუმატოთ სასულიერო პირთა სრულიად "არამოძღვრული" ქცევა და მღვდლობისთვის შეუფერებელი ყოფა-ცხოვრება. ეს ეთიკური ფაქტორი მრევლში არყევს ნდობას "ოფიციალური მწყემსებისადმი". მრავალი "მწყემსი" მსახურებას ანგარების გამო იწყებს. მათი გულებისთვის შორეული და უცხოა ადამიანთა სულიერი პრობლემები. ამ სტატიის ავტორი 4 წელი ასწავლიდა სასულიერო სემინარიაში და ბრწყინვალედ იცის, როგორი გონება-განწყობილება და სასოება სუფევს "აღსაზრდელთა" გულებში. ვინ გადაუშლის გულს "მოძღვარს", რომელიც მხოლოდ საკუთარი ცხოვრების მოწყობაზე ფიქრობს?

5. "როგორც ლომისგან გაქცეულ კაცს დახვდება დათვი" (ამოს. 5:19) - ნეოფიტსაც მსგავსი რამ ემართება, რომელიც იმედგაცრუებულია სასულიერო პირთა და საეკლესიო "ინტელექტუალთა" გაუნათლებლობით. ზოგჯერ "ულტრამემარჯვენე" ფრაქციის პოტენციური წევრები იქიდან სწორედ "ინტელიგენტური" მოძღვრების მიერ იდევნებიან, რომლებიც აგრძნობინებენ (ზოგჯერ კი ღია ტექსტითაც ეუბნებიან) ნეოფიტს, რომ ის "სულელია". მღვდელთაგან მცირედს თუ ძალუძს სამოძღვრო ფსიქოთერაპია, არადა თანამედროვე საზოგადოებაში ფსიქიური დაავადებები მხოლოდ იზრდება, და ბევრია იმგვარ ადამიანთა რაოდენობა, რომლებიც ღმერთთან სულიერი ტრავმების გამო მიდიან. და საით უნდა წავიდნენ ისინი? ვის უნდა მიმართონ ამგვარმა ადამიანებმა?

6. არ შეიძლება "სათვალავიდან ამოვაგდოთ" გარეგანი პრობლემებიც, რომლებიც აწუხებს თანამედროვე მსოფლიოს და ხშირად სულიერი რყევების მიზეზი ხდება. ეს განსაკუთრებით ეხება სიღარიბეს, რომელიც უბრალოდ "უინტერესო" ხდება მღვდლისთვის. მღვდელი, რომელიც არ ავლენს თანაგრძნობას, არ ცდილობს დახმარებას, და მეტიც, თავისი "ფულადი ტაქსათი", რომელიც საიდუმლოებებში უნდა გადაიხადოს ნეოფიტმა, მხოლოდ იმედგაცრუებასა და წუხილს ბადებს.

7. დაუშვებელია ზურგის შექცევა იმ პრობლემებისადმი, რომლებიც იშვება მორწმუნე ადამიანის წინაშე, რომელიც სახელმწიფო ძლიერებისა და "ღირებულებათა ლიბერალური შკალის" (უფრო სწორედ - ღირებულებათა არარსებობის) წინაშე დგას. არარელიგიური მეცნიერებიც კი, ასევე ეკოლოგები, ეკონომისტები, პოლიტიკოსები, ლაპარაკობენ კრიზისზე თანამედროვე სამყაროში. შეეხება თუ არა ადამიანი ბუნებას, იწყება მსჯელობა "ეკონომიკურ კრიზისზე"; მიაქცევს თუ არა ყურადღებას ფინანსურ უზრუნველყოფას - "ეკონომიკური კრიზისები" ხვდება; შეხედავს თუ არა თანამედროვე "იდელოგიის" მორალურ სახეს – "ზნეობრივი კრიზისიც" თვალწინ უდგას. მივა ამგვარი სატკივრებით აღვსილი კაცი ეკლესიაში და იქ კიდევ მას ხვდება მღვდელი, რომელიც ხმატკბილად ეღუღუნება თუ "რა კარგია ცხოვრება" და პოლიტიკურ აგიტაციასაც ეწევა.

სანამ გავექცევით "უხერხულ საკითხებს" - ჩვენი რელიგური ოპოზიციის რიგები ყოველთვის შეივსება. ჩვენ სამართლიანად ვაკრიტიკებთ ულტრაორთოდოქსებს მათი ბრძოლისთვის "ქარის წისქვილების წინააღმდეგ" (ანუ როგორიცაა კომპიუტერები, ტელევიზორი, შტრიხ-კოდები და სხვა). მაგრამ მოდი, სიტუაციას შევხედოთ სხვა თვალსაზრისიდან: რას ხედავს ობივატელი თანამედროვე პროგრესში?

ბავშვებს, რომლებიც გაიქცნენ "ვირტუალურ რეალობაში" და იქ ბანალურად კარგავენ გონიერებას; რეკლამას, რომელიც თუ გარყვნილებას არა, რაიმე ცრუ-სწავლებას მაინც შეიცავს; მრავალ ახალ-ახალ დაავადებებს, რომლებიც "პროგრესის ძლევამოსილი სვლის" შედეგია (მარტო ჩერნობილის ხსენება რად ღირს); ადამიანებს, რომელთაც ათასგვარი "ფობიები" უჩნდებათ და რეალურად გრძნობენ თანამედროვე "პროგრესის მიღწევებს"; ამგვარ ხალხს აუცილებლად მოთმინებითა და სიყვარულით უნდა მოვეპყრათ და მხოლოდ მაშინ წაგვივა საქმე უკეთესობისკენ, როდესაც მღვდლები გაიხსენებენ, რომ უმთავრესი "ნებისმიერი სახსრებით" ტაძრების მშენებლობა კი არ არის, არამედ ქრისტეანულ სარწმუნოებაში პიროვნების ფორმირებაა, რომელიც ხელისუფლების წინაშე ერის თანადგომასაც გულისხმობს.

მოძღვრებს მხოლოდ ის სულიერი ცხვრები შორდებიან, რომლებიც თავს ეულად გრძნობენ და ხედავენ, რომ ისინი მოძღვრებს სულაც არ სჭირდებათ. სანამ სტატისტიკას უფრო მეტი მნიშვნელობა მიენიჭება ჩვენს ცხოვრებაში, ვიდრე მრევლის ეკლესიურობას; სანამ ფინანსური დაინტერესება გადაწყვეტს დილემას - მოვნათლო თუ არ მოვნათლო მოუმზადებელი და სარწმუნოებასთან მიუახლებელი ადამიანი; სანამ მოძღვრები "პრარაბები" უფრო იქნებიან მათ მიერ აშენებულ თუ მშენებარე ტაძრებში, ვიდრე ეკლესიური ოჯახის ნამდვილი მამები; სანამ მღვდლის ხარისხებს მიიღებენ ადამიანები, რომლებსაც მღვდლობის არც მოწოდება გააჩნიათ და არც სურვილი, და ოდენ მატერიალური დაინტერესება ამოძრავებთ; სანამ "სამრევლოს" ადგილას არ ავაღორძინებთ ეკლესიურ თემ-ოჯახს - ჩვენი ეკლესიის სხეულზე არსებულ ამ ჭრილობას ვერ განვკურნავთ.

რა თქმა უნდა, ეკლესიის ერთგული შვილისთვის დისიდენტობაში გასვლა - გამოსავალი არ არის. ეკლესიის ისტორიამ იცის რელიგიური დისიდენტობის მაგალითები თემაზე - "ჩვენ ყველაზე უმწიკვლონი" ვართ. ესენი იყვნენ დონატისტები და ნოვაციანელები აფრიკაში, ნოვატი და ფელიცისიმე რომში. ყველა მათგანი განეშორებოდა იმ ეკლესიას, რომელსაც ისინი ამა თუ იმ რელიგიურ იდეალთან "შეუსაბამობის" გამო "დასვრილად" მიიჩნევდნენ.

ეკლესიამ გაკიცხა ეს სექტები მათი არაგონივრული რიგორიზმის გამო, მაგრამ ამავე დროს მაქსიმალური მოთმინება გამოიჩინა შეცდენილთა მიმართ. ნეტარი ავგუსტინე იპონიელი (აფრიკაში) მთელი ცხოვრება მოთმინებით ედავებოდა დონატისტებს, გმობდა ხელისუფლების მცდელობებს "ძალდატანებით" ემოქმედა სექტანტებზე. მისი სამოძღვრო პოლიტიკისა და განდგომილთადმი მისი სიყვარულის შედეგად, მის ეპარქიაში დონატიზმი თითქმის ამოიძირკვა და ყველა მათგანი ეკლესიას დაუბრუნდა.


http://www.apocalypse.ge/sw_sad_vedzebot_ultraorthodoxyis_sapudzvlebi.html