ბიზანტიაში ლევ ბრძენის მეფობის დროს სამეფო ქალაქში მოღვაწეობდა წმიდა ბასილი ახალი (ხსენება ( 944) 26 მარტი/8 აპრილი) - ღვთივსათნო ბერი და უდიდესი მასწავლებელი.
მის მრავალ მოწაფეთა შორის იყო ბერი გრიგოლი და ულამაზესი ქალი თეოდორა, რომელმაც თავი მთლიანად ქრისტეს სიყვარულს მიუძღვნა და საკუთარი თავის უარყოფით ემსახურებოდა ბერს. მაგრამ სულ მალე ეს ღვთივსათნო ქალი გარდაიცვალა. მისმა სიკვდილმა ძლიერ დაამწუხრა ღირსი ბასილი დიდის მოწაფეები, განსაკუთრებით კი ბერი გრიგოლი.
-ცხონდა თუ არა თეოდორა? - ხშირად ეკითხებოდა გრიგოლი ბერს. მაგრამ მისი კითხვა უპასუხოდ რჩებოდა.
ერთხელ წმიდა ბასილიმ თავის მოწაფეს ჰკითხა:
-შვილო ჩემო, გსურს თეოდორას ნახვა?
-როგორ უნდა ვიხილო, თუკი გარდაიცვალა? - ჰკითხა მან.
-ამ საღამოს ნახავ.
მართლაც, იმ ღამეს ბერს ძილში გამოეცხადა ახალგაზრდა, რომელმაც მბრძანებლური ტონით უთხრა:
-ადექი და ბერ ბასილისთან ერთად თეოდორას სანახავად წადი.
გრიგოლმა იგრძნო, რომ ფეხებმა თავისით მიიყვანეს ვლაქერნის ყოვლადწმიდა ღვთისმშობლის ტაძარში. აქ მან ბერს დაუწყო ძებნა, მაგრამ შენიშნა, რომ დაუსრულებლად ადიოდა მაღლა ვიწრო, ძნელადასავალ ბილიკზე. უეცრად გრიგოლი საოცარი კარიბჭის წინ აღმოჩნდა. იგი დაკეტილი იყო. მან კარის ერთ-ერთ სარკმელში შეიხედა და ორი ქალის სილუეტი გაარჩია.
-ქალბატონებო! - დაუძახა მან, - ვის ეკუთვნის ეს საოცარი სასახლე?
ღირს მამა ბასილის, - უპასუხა ერთმა მათგანმა, სულ ცოტა ხნის წინ კი მან ის თავის მორჩილ თეოდორას აჩუქა.
ამ დროს გრიგოლმა დაინახა თეოდორა, რომელიც მათკენ მოდიოდა. მან კარები გახსნა და ბერს სიხარულით მოეხვია.
-ძმაო გრიგოლ, ვინ მოგიყვანა აქ? გარდაიცვალე?
-არა. აქ ჩვენი სულიერი მოძღვრის ლოცვითა და ზრუნვით მოვხვდი. ძალიან მინდოდა შენი ნახვა და იმის შეტყობა, რა შეგემთხვა გარდაცვალების შემდეგ და როგორ გაიარე ბოროტ სულთა საზვერეები. კარგად ვიცი, რომ როდესაც მოვკვდები, მეც უნდა გავიარო ისინი.
-საყვარელო შვილო! სანამ სული სხეულს გაეყრებოდა, ძლიერ ვიტანჯებოდი. ეს საშინელი ტკივილი იყო, თითქოს გაშიშვლებულს ცეცხლში მაგდებდნენ. ჩემ ცოდვილისთვის სიკვდილი მტანჯველი იყო. მართალთა სიკვდილის შესახებ არ ვიცი. სიკვდილის წინ აგონიაში დავინახე, რომ ჩემს სარეცელს გარს ერტყნენ შავი და საშინელი არსებები, რომლებიც კბილებს აღრჭიალებდნენ და თავიანთი ველური გამოხედვითა და შემზარავი სახეებით მაშინებდნენ. ერთ-ერთმა მათგანმა ტკივილი მომაყენა. თავშუკავებლად ვტიროდი, როდესაც უეცრად ორი ელვისმაგვარი ახალგაზრდა დავინახე ბრწყინვალე შესამოსელში და ოქროს თმებით. ისინი გახარებულნი იდგნენ ჩემს მარჯვნივ; როგორც ჩანდა, შავ არსებებს მათი ეშინოდათ; ამ უკანასკნელთ წარმოადგინეს სიები ჩემი ცოდვებით, ერთ-ერთ მათგანს კი, სქელსა და მრისხანეს, ხელში საშინელებებით აღსავსე რკინის თასი ეჭირა.
-რას დგახარ? - ჰკითხეს მას ახალგაზრდებმა, - გაათავისუფლე იგი სხეულის ტყვეობისგან და ძლიერ ტკივილს ნუ მიაყენებ, რადგან მძიმე ცოდვები არ ჩაუდენია.
მაშინ მტანჯველმა თასი მწარე სასმელით შეავსო და დასალევად მომცა, რის შემდეგაც ჩემმა სულმა მეყსეულად დატოვა სხეული. გათავისუფლებული სული მაშინვე მიიღეს ბრწყინვალე ახალგაზრდებმა და თავიანთ სამოსელში გაახვიეს. მაგრამ, საშინელი ეშმაკები გარს შემოგვერტყნენ, ყვიროდნენ, რომ მრავალი ცოდვა ჩავიდინე და მათი ჩამოთვლა დაიწყეს. მათ წამოძახილზე ანგელოზები ჩემს კეთილ საქმეებს წარმოაჩენდნენ და მათ სასწორზე წონიდნენ. როდესაც სასწორის ფიალებზე ყველა ჩემი კეთილი და ბოროტი საქმე დაიდო, დავინახე, როგორ მივიდა ანგელოზებთან ბერი ბასილი.
-ბატონებო! - მიუბრუნდა ის ჩემს ზეციურ თანამგზავრებს, ეს სული ძლიერ მანუგეშებდა სიბერის ჟამს, ამიტომ გამოვითხოვე იგი ღვთისგან და უფალმაც მაჩუქა იგი. მიიღეთ ჩემგან ეს სულიერი მოწყალება, ამით გადაიხადეთ თეოდორას ყველა ვალი და გამოისყიდეთ მისი სული ჰაერის საზვერეებში.
ამ სიტყვებით წმიდა ბასილმა ანგელოზებს გადასცა პატარა ტომარა, რომელიც ოქროს მონეტებით იყო სავსე (აქ ოქროს მონეტები სიმბოლური სახეა უდიდესი სარგებლობისა და დახმარებისა, რომელსაც იღებენ გარდაცვლილთა სულები ლოცვის, პანაშვიდის, მოწყალების, ძირითადად კი ღვთაებრივი ლიტურგიისა და სულიერ მამათა და ძმათა ლოცვით, განსაკუთრებით ეკლესიის ლოცვით მათი ცხონებისთვის). შემდეგ ბერმა აიღო ბრწყინვალე ახალგაზრდების ზეთიანი ჭურჭელი და მე გადმომასხა. მეყსეულად გავბრწყინდი, თოვლივით გავთეთრდი და გამოუთქმელი ღვთაებრივი სიხარული ვიგრძენი.
წმიდა ანგელოზებმა ფრთები გაშალეს და ზემოთ წამიყვანეს.
პირველად განკითხვისა და ამაოდმეტყველების საზვერე შეგვხვდა. ეს იყო ეშმაკთა ჯგუფი, რომლის შუაშიც მათი მთავარი იდგა. ეშმაკებმა გააცხადეს ყველა, ვინც ჩემი ცხოვრების მანძილზე განმიკითხავს და, იმავდროულად, ანგელოზებს ეშმაკურად ეკითხებოდნენ ზედმიწევნით დეტალებს. ანგელოზებმა ჩემი ვალი ბერის ნაჩუქარი სულიერი ტომრიდან გადაიხადეს და გზა განვაგრძეთ. ზემოთ ასულებს ავისმეტყველების საზვერე შემოგვხვდა. მის დაუბრკოლებლად გასასვლელად ანგელოზებს აქაც ბერის ტომრის გახსნა და გადახდა დასჭირდათ. ერთმანეთში საუბრისას ანგელოზებმა აღნიშნეს:
-ჭეშმარიტად, რა დიდი მადლი და შემწეობა მოიპოვა ამ სულმა მონა ღვთისა ბასილისგან! მისი წყალობის გარეშე თეოდორასთვის ძალზე მძიმე იქნებოდა საზვერეების გავლა.
სანამ ისინი საუბრობდნენ, ჩვენ ჯერ სიცრუის საზვერეს მივაღწიეთ, შემდეგ კი ცილისწამების - ანგელოზებმა იქაც გადაიხადეს ჩემი სულისთვის ჩვენი ბერის ნაწყალობევიდან. ასე გავიარეთ მრისხანების, ლოთობის, ბოროტის ხსომისა და სხვა საზვერეები. შემდეგ ჩემი თანამგზავრები მომიბრუნდნენ:
-ხედავ, როგორი საშიშროების წინაშე დგას სული, სანამ მზაკვრულ საზვერეებს არ გაივლის!
-დიახ, მე მგონი, ამაზე არავინ ფიქრობს. ყოველ სულს გარდაცვალების შემდეგ უბედურება ელის, ჩვენ კი, უგუნურნი, ყურადღებას არ ვაქცევთ ამას და ყველაფრის მიმართ გულგრილნი ვართ.
-წმიდა წერილში მოთხრობილია ამ ყოველივეს შესახებ, - ამიხსნეს ანგელოზებმა, - მაგრამ ნაყროვანება და გემოთმოყვარეობა ადამიანებს აბრმავებს და იმქვეყნიურ ცხოვრებაზე აღარ ფიქრობენ. ადამიანები ისე ცხოვრობენ, თითქოს არასოდეს მოკვდებიან. ისინი გულგრილნი არიან კეთილი საქმეების, განსაკუთრებით სიყვარულისა და მოწყალების მიმართ, რომლებსაც სხვა დანარჩენებზე მეტად შეუძლიათ, დაეხმარონ სულს საზვერეების გავლაში. მაგრამ მოულოდნელად მოდის სიკვდილი, - ღმერთთან მიმავალ სულებს საზვერეებში ეშმაკები ეპატრონებიან და ჯოჯოხეთში აგდებენ, სადაც მეორედ მოსვლამდე დარჩებიან. თუ არა ღვთის მოწყალება და მონა ღვთისა ბასილის წყალობა, მეც ეს მომელოდა.
ამასობაში გამბედაობა მოვიკრიბე და ანგელოზებს ვკითხე:
-როგორ იგებენ ეშმაკები თითოეული ადამიანის დაცემის შესახებ?
-ნათლობის დროს თითოეულ ადამიანს მფარველი ანგელოზი ეძლევა. ადამიანი ვერ ხედავს მას, მაგრამ ანგელოზს იგი სიკეთისკენ მიჰყავს და უხილავად იწერს ყველა მის კეთილ საქმეს. მაგრამ, ამავე დროს, თითოეულ ადამიანს უხილავად დასდევს ეშმაკი, რომელიც მის ბოროტ საქმეებს აღნუსხავს. როგორც კი ადამიანი, მაგალითად, მოიპარავს, ეშმაკი ამის შესახებ ქურდობის საზვერეს აცნობებს. როდესაც ადამიანი მოკვდება და მისმა სულმა ეს საზვერეები უნდა გაიაროს, გზა გადაეღობება და ჯოჯოხეთში ჩავარდება. თუ ანგელოზის მიერ წარმოდგენილი კეთილი საქმეები ბოროტს გადაწონის, სული თავისუფლად გაივლის ამ საზვერეს. ეს ყოველივე მართლმადიდებელ ქრისტიანებს შეემთხვევათ; რაც შეეხება უწმინდურ ადამიანებს, ეშმაკები არათუ არ აღნუსხავენ მათ ცოდვებს, არამედ განსაცდელებსაც კი არ მოუვლენენ მათ.
-როგორ მიეტევებათ ცოდვები ცოცხლებს? იშლება თუ არა ისინი დემონების სიებიდან? - ვკითხე ანგელოზებს.
-ისინი სინანულით, აღსარებითა და მოძღვრის მიერ დადებული ეპიტიმიით მიეტევებათ. მაგრამ თუკი ადამიანს შენსავით შერცხვება თავისი ცოდვების აღიარება მოძღვრის წინაშე და ჩათვლის, რომ საკმარისია, თუკი მას აღარ ჩაიდენ; ანდა აღიარებს მათ მოძღვრის გარეშე ხატის წინაშე ანდა; მხოლოდ უფალთან, მაშინ ცოდვები არ მიეტევება. უფალმა მისცა მოციქულებს შეკვრისა და ცოდვათა მიტევების უფლება, რომლებიც მათ ეპისკოპოსებსა და მოძღვრებს მოუთხრეს!
ზემოთ ასვლისა და სხვა სხვა საზვერეების გავლისას მოვაღწიეთ სიძვის საზვერეს. ეშმაკთა მთავარს ქაფითა და სისხლით მოსვრილი სამოსი ეცვა, რომელიც, როგორც ჩემმა თანამგზავრებმა ამიხსნეს, ადამიანის სიძვისა და მრუშობის კვალი იყო.
როგორც კი დაგვინახეს, ეშმაკები მეცნენ და ჩემი შეცოდებების წამოძახება დაიწყეს, თან ჩემი საყვარლების სახელებს ყვიროდნენ. ისინი ცდილობდნენ, ანგელოზთა ხელებიდან გამოვეტაცე და ჯოჯოხეთში ჩავეგდე. ზეციურმა მფარველებმა ჩემი გამართლება დაიწყეს:
-ყველაფერი, რის შესახებაც თქვენ საუბრობთ, მან უკვე დიდი ხანია, მიატოვა.
-ჩვენ ეს ვიცით, - უპასუხეს დემონებმა, - მაგრამ მას ვუყვარდით და არასოდეს უთქვამს უარი ჩვენზე. იგი ფარულად ინახავდა გულში ყველა ამ ცოდვას და არასოდეს უღიარებია თავისი მოძღვრის წინაშე, არ უტვირთავს მაცხოვნებელი ეპიტიმია, შენდობა არ მიუღია. როგორ შეეძლო, მიეღო ასეთი მადლი და ახლა მზესავით ბრწყინავდეს? - ყვიროდნენ ისინი და ცდილობდნენ, ნებისმიერი საშუალებით დავეკავებინე. თუმცა ანგელოზებმა მე უღირსი გამათავისუფლეს იმით, რომ აქაც გადაიხადეს.
-იცოდე, - მითხრეს მათ, - იშვიათია, რომ სულმა ეს საზვერე გაიაროს. ერის ადამიანები თავიანთი ცოდვების მთელ სიმძიმეს და მოსალოდნელ სასჯელს ვერ გრძნობენ; ნაყროვანებისა და ლოთობის ვნებით აგზნებულნი, განუწყვეტლივ ვარდებიან სიძვაში. ამ საზვერემდე მოღწეულ სულთა უმრავლესობა ბნელ, უსიხარულო ჯოჯოხეთშ ვარდება.
უკანასკნელია სისასტიკისა და უგულობის საზვერე. მაგრამ რამდენადაც სიცოცხლის მანძილზე მოწყალე ვიყავი და ღარიბებს ვეხმარებოდი, ეშმაკები დუმდნენ. წასვლისას ანგელოზებმა მითხრეს:
-ბევრმა ადამიანმა აღასრულა ღვთაებრივი მცნებები და ყველა საზვერე თავისუფლად გადალახა, მაგრამ მათ ვერ გამოიჩინეს მოწყალება და ღარიბთა თანაგრძნობა. ამიტომ აქ გადაეღობათ გზა ზეცისკენ და ჯოჯოხეთში ჩაცვივდნენ.
ამის შემდეგ უკვე სიხარულით მივემართებოდით მაღლა. შორიდან დავინახე ზეციური კარიბჭე, გამჭირვალე ბროლივით რომ ბრწყინავდა. მისი მცველი - ელვისმაგვარი ანგელოზი მბრეყინავი ქამრითა და ოქროსფერი თმებით სიხარულით შეგვეგება და ეშმაკთა საზვერეებიდან ჩემი სულის ხსნისთვის ღმერთი ადიდა.
შემდეგ შევხვდით ენითაღუწერელი სილამაზის მრავალ ახალგაზრდას ცეცხლოვანი სამოსითა და მბრწყინავი თმებით. მათი ფეხები თოვლზე უთეთრესი იყო და ზეციური ნათლით ბრწყინავდნენ. მათ უხაროდათ ჩემი ცხონება და საზეიმოდ გალობდნენ. ჩვენ ღვთის ტახტის თაყვანსაცემად გავემართეთ. მას გარს ერტყა ურიცხვი ელვისმაგვარი ანგელოზი მბრწყინავი სამოსითა და ოქროს ქამრებით. ანგელოზებმა, რომლებსაც მივყავდი, სამგზის იგალობეს ღვთის სადიდებელი მისი ტახტის წინ და პირქვე დაემხნენ.
ამის შემდეგ გაისმა სასწაულებრივი ხმა, რომელმაც ჩემს თანამგზავრ ანგელოზებს უბრძანა:
-წაიყვანეთ თეოდორა სამოთხის სანახებში, შემდეგ კი მიწის ქვეშ ჩაუშვით, როგორც დადგენილია ყოველი სულისთვის. ამის შემდეგ მიიყვანეთ იგი სამყოფელში, რომელიც ჩემი მონის, ბასილისთვისაა მომზადებული.
ჩვენ მოვინახულეთ წმიდანთა სავანეები, შემდეგ კი ჯოჯოხეთის საშინელი, ბნელი საპყრობილეები.
-შენ გადაურჩი ამ ბნელ სამყოფელს, - მითხრა ერთ-ერთმა ანგელოზმა, - რამეთუ შეინანე, აღარ სცოდავდი და მოწყალებას გაიღებდი. მაგრამ შენი ცხონება უმთავრესად ბერ ბასილის შუამდგომლობის წყალობით მოხდა.
ამის თქმისთანავე ანგელოზებმა ამ ბრწყინვალე ბერის ლოცვებით ღვთის მიერ ნაწყალობევ სამყოფელში დამტოვეს და გამშორდნენ..
მის მრავალ მოწაფეთა შორის იყო ბერი გრიგოლი და ულამაზესი ქალი თეოდორა, რომელმაც თავი მთლიანად ქრისტეს სიყვარულს მიუძღვნა და საკუთარი თავის უარყოფით ემსახურებოდა ბერს. მაგრამ სულ მალე ეს ღვთივსათნო ქალი გარდაიცვალა. მისმა სიკვდილმა ძლიერ დაამწუხრა ღირსი ბასილი დიდის მოწაფეები, განსაკუთრებით კი ბერი გრიგოლი.
-ცხონდა თუ არა თეოდორა? - ხშირად ეკითხებოდა გრიგოლი ბერს. მაგრამ მისი კითხვა უპასუხოდ რჩებოდა.
ერთხელ წმიდა ბასილიმ თავის მოწაფეს ჰკითხა:
-შვილო ჩემო, გსურს თეოდორას ნახვა?
-როგორ უნდა ვიხილო, თუკი გარდაიცვალა? - ჰკითხა მან.
-ამ საღამოს ნახავ.
მართლაც, იმ ღამეს ბერს ძილში გამოეცხადა ახალგაზრდა, რომელმაც მბრძანებლური ტონით უთხრა:
-ადექი და ბერ ბასილისთან ერთად თეოდორას სანახავად წადი.
გრიგოლმა იგრძნო, რომ ფეხებმა თავისით მიიყვანეს ვლაქერნის ყოვლადწმიდა ღვთისმშობლის ტაძარში. აქ მან ბერს დაუწყო ძებნა, მაგრამ შენიშნა, რომ დაუსრულებლად ადიოდა მაღლა ვიწრო, ძნელადასავალ ბილიკზე. უეცრად გრიგოლი საოცარი კარიბჭის წინ აღმოჩნდა. იგი დაკეტილი იყო. მან კარის ერთ-ერთ სარკმელში შეიხედა და ორი ქალის სილუეტი გაარჩია.
-ქალბატონებო! - დაუძახა მან, - ვის ეკუთვნის ეს საოცარი სასახლე?
ღირს მამა ბასილის, - უპასუხა ერთმა მათგანმა, სულ ცოტა ხნის წინ კი მან ის თავის მორჩილ თეოდორას აჩუქა.
ამ დროს გრიგოლმა დაინახა თეოდორა, რომელიც მათკენ მოდიოდა. მან კარები გახსნა და ბერს სიხარულით მოეხვია.
-ძმაო გრიგოლ, ვინ მოგიყვანა აქ? გარდაიცვალე?
-არა. აქ ჩვენი სულიერი მოძღვრის ლოცვითა და ზრუნვით მოვხვდი. ძალიან მინდოდა შენი ნახვა და იმის შეტყობა, რა შეგემთხვა გარდაცვალების შემდეგ და როგორ გაიარე ბოროტ სულთა საზვერეები. კარგად ვიცი, რომ როდესაც მოვკვდები, მეც უნდა გავიარო ისინი.
-საყვარელო შვილო! სანამ სული სხეულს გაეყრებოდა, ძლიერ ვიტანჯებოდი. ეს საშინელი ტკივილი იყო, თითქოს გაშიშვლებულს ცეცხლში მაგდებდნენ. ჩემ ცოდვილისთვის სიკვდილი მტანჯველი იყო. მართალთა სიკვდილის შესახებ არ ვიცი. სიკვდილის წინ აგონიაში დავინახე, რომ ჩემს სარეცელს გარს ერტყნენ შავი და საშინელი არსებები, რომლებიც კბილებს აღრჭიალებდნენ და თავიანთი ველური გამოხედვითა და შემზარავი სახეებით მაშინებდნენ. ერთ-ერთმა მათგანმა ტკივილი მომაყენა. თავშუკავებლად ვტიროდი, როდესაც უეცრად ორი ელვისმაგვარი ახალგაზრდა დავინახე ბრწყინვალე შესამოსელში და ოქროს თმებით. ისინი გახარებულნი იდგნენ ჩემს მარჯვნივ; როგორც ჩანდა, შავ არსებებს მათი ეშინოდათ; ამ უკანასკნელთ წარმოადგინეს სიები ჩემი ცოდვებით, ერთ-ერთ მათგანს კი, სქელსა და მრისხანეს, ხელში საშინელებებით აღსავსე რკინის თასი ეჭირა.
-რას დგახარ? - ჰკითხეს მას ახალგაზრდებმა, - გაათავისუფლე იგი სხეულის ტყვეობისგან და ძლიერ ტკივილს ნუ მიაყენებ, რადგან მძიმე ცოდვები არ ჩაუდენია.
მაშინ მტანჯველმა თასი მწარე სასმელით შეავსო და დასალევად მომცა, რის შემდეგაც ჩემმა სულმა მეყსეულად დატოვა სხეული. გათავისუფლებული სული მაშინვე მიიღეს ბრწყინვალე ახალგაზრდებმა და თავიანთ სამოსელში გაახვიეს. მაგრამ, საშინელი ეშმაკები გარს შემოგვერტყნენ, ყვიროდნენ, რომ მრავალი ცოდვა ჩავიდინე და მათი ჩამოთვლა დაიწყეს. მათ წამოძახილზე ანგელოზები ჩემს კეთილ საქმეებს წარმოაჩენდნენ და მათ სასწორზე წონიდნენ. როდესაც სასწორის ფიალებზე ყველა ჩემი კეთილი და ბოროტი საქმე დაიდო, დავინახე, როგორ მივიდა ანგელოზებთან ბერი ბასილი.
-ბატონებო! - მიუბრუნდა ის ჩემს ზეციურ თანამგზავრებს, ეს სული ძლიერ მანუგეშებდა სიბერის ჟამს, ამიტომ გამოვითხოვე იგი ღვთისგან და უფალმაც მაჩუქა იგი. მიიღეთ ჩემგან ეს სულიერი მოწყალება, ამით გადაიხადეთ თეოდორას ყველა ვალი და გამოისყიდეთ მისი სული ჰაერის საზვერეებში.
ამ სიტყვებით წმიდა ბასილმა ანგელოზებს გადასცა პატარა ტომარა, რომელიც ოქროს მონეტებით იყო სავსე (აქ ოქროს მონეტები სიმბოლური სახეა უდიდესი სარგებლობისა და დახმარებისა, რომელსაც იღებენ გარდაცვლილთა სულები ლოცვის, პანაშვიდის, მოწყალების, ძირითადად კი ღვთაებრივი ლიტურგიისა და სულიერ მამათა და ძმათა ლოცვით, განსაკუთრებით ეკლესიის ლოცვით მათი ცხონებისთვის). შემდეგ ბერმა აიღო ბრწყინვალე ახალგაზრდების ზეთიანი ჭურჭელი და მე გადმომასხა. მეყსეულად გავბრწყინდი, თოვლივით გავთეთრდი და გამოუთქმელი ღვთაებრივი სიხარული ვიგრძენი.
წმიდა ანგელოზებმა ფრთები გაშალეს და ზემოთ წამიყვანეს.
პირველად განკითხვისა და ამაოდმეტყველების საზვერე შეგვხვდა. ეს იყო ეშმაკთა ჯგუფი, რომლის შუაშიც მათი მთავარი იდგა. ეშმაკებმა გააცხადეს ყველა, ვინც ჩემი ცხოვრების მანძილზე განმიკითხავს და, იმავდროულად, ანგელოზებს ეშმაკურად ეკითხებოდნენ ზედმიწევნით დეტალებს. ანგელოზებმა ჩემი ვალი ბერის ნაჩუქარი სულიერი ტომრიდან გადაიხადეს და გზა განვაგრძეთ. ზემოთ ასულებს ავისმეტყველების საზვერე შემოგვხვდა. მის დაუბრკოლებლად გასასვლელად ანგელოზებს აქაც ბერის ტომრის გახსნა და გადახდა დასჭირდათ. ერთმანეთში საუბრისას ანგელოზებმა აღნიშნეს:
-ჭეშმარიტად, რა დიდი მადლი და შემწეობა მოიპოვა ამ სულმა მონა ღვთისა ბასილისგან! მისი წყალობის გარეშე თეოდორასთვის ძალზე მძიმე იქნებოდა საზვერეების გავლა.
სანამ ისინი საუბრობდნენ, ჩვენ ჯერ სიცრუის საზვერეს მივაღწიეთ, შემდეგ კი ცილისწამების - ანგელოზებმა იქაც გადაიხადეს ჩემი სულისთვის ჩვენი ბერის ნაწყალობევიდან. ასე გავიარეთ მრისხანების, ლოთობის, ბოროტის ხსომისა და სხვა საზვერეები. შემდეგ ჩემი თანამგზავრები მომიბრუნდნენ:
-ხედავ, როგორი საშიშროების წინაშე დგას სული, სანამ მზაკვრულ საზვერეებს არ გაივლის!
-დიახ, მე მგონი, ამაზე არავინ ფიქრობს. ყოველ სულს გარდაცვალების შემდეგ უბედურება ელის, ჩვენ კი, უგუნურნი, ყურადღებას არ ვაქცევთ ამას და ყველაფრის მიმართ გულგრილნი ვართ.
-წმიდა წერილში მოთხრობილია ამ ყოველივეს შესახებ, - ამიხსნეს ანგელოზებმა, - მაგრამ ნაყროვანება და გემოთმოყვარეობა ადამიანებს აბრმავებს და იმქვეყნიურ ცხოვრებაზე აღარ ფიქრობენ. ადამიანები ისე ცხოვრობენ, თითქოს არასოდეს მოკვდებიან. ისინი გულგრილნი არიან კეთილი საქმეების, განსაკუთრებით სიყვარულისა და მოწყალების მიმართ, რომლებსაც სხვა დანარჩენებზე მეტად შეუძლიათ, დაეხმარონ სულს საზვერეების გავლაში. მაგრამ მოულოდნელად მოდის სიკვდილი, - ღმერთთან მიმავალ სულებს საზვერეებში ეშმაკები ეპატრონებიან და ჯოჯოხეთში აგდებენ, სადაც მეორედ მოსვლამდე დარჩებიან. თუ არა ღვთის მოწყალება და მონა ღვთისა ბასილის წყალობა, მეც ეს მომელოდა.
ამასობაში გამბედაობა მოვიკრიბე და ანგელოზებს ვკითხე:
-როგორ იგებენ ეშმაკები თითოეული ადამიანის დაცემის შესახებ?
-ნათლობის დროს თითოეულ ადამიანს მფარველი ანგელოზი ეძლევა. ადამიანი ვერ ხედავს მას, მაგრამ ანგელოზს იგი სიკეთისკენ მიჰყავს და უხილავად იწერს ყველა მის კეთილ საქმეს. მაგრამ, ამავე დროს, თითოეულ ადამიანს უხილავად დასდევს ეშმაკი, რომელიც მის ბოროტ საქმეებს აღნუსხავს. როგორც კი ადამიანი, მაგალითად, მოიპარავს, ეშმაკი ამის შესახებ ქურდობის საზვერეს აცნობებს. როდესაც ადამიანი მოკვდება და მისმა სულმა ეს საზვერეები უნდა გაიაროს, გზა გადაეღობება და ჯოჯოხეთში ჩავარდება. თუ ანგელოზის მიერ წარმოდგენილი კეთილი საქმეები ბოროტს გადაწონის, სული თავისუფლად გაივლის ამ საზვერეს. ეს ყოველივე მართლმადიდებელ ქრისტიანებს შეემთხვევათ; რაც შეეხება უწმინდურ ადამიანებს, ეშმაკები არათუ არ აღნუსხავენ მათ ცოდვებს, არამედ განსაცდელებსაც კი არ მოუვლენენ მათ.
-როგორ მიეტევებათ ცოდვები ცოცხლებს? იშლება თუ არა ისინი დემონების სიებიდან? - ვკითხე ანგელოზებს.
-ისინი სინანულით, აღსარებითა და მოძღვრის მიერ დადებული ეპიტიმიით მიეტევებათ. მაგრამ თუკი ადამიანს შენსავით შერცხვება თავისი ცოდვების აღიარება მოძღვრის წინაშე და ჩათვლის, რომ საკმარისია, თუკი მას აღარ ჩაიდენ; ანდა აღიარებს მათ მოძღვრის გარეშე ხატის წინაშე ანდა; მხოლოდ უფალთან, მაშინ ცოდვები არ მიეტევება. უფალმა მისცა მოციქულებს შეკვრისა და ცოდვათა მიტევების უფლება, რომლებიც მათ ეპისკოპოსებსა და მოძღვრებს მოუთხრეს!
ზემოთ ასვლისა და სხვა სხვა საზვერეების გავლისას მოვაღწიეთ სიძვის საზვერეს. ეშმაკთა მთავარს ქაფითა და სისხლით მოსვრილი სამოსი ეცვა, რომელიც, როგორც ჩემმა თანამგზავრებმა ამიხსნეს, ადამიანის სიძვისა და მრუშობის კვალი იყო.
როგორც კი დაგვინახეს, ეშმაკები მეცნენ და ჩემი შეცოდებების წამოძახება დაიწყეს, თან ჩემი საყვარლების სახელებს ყვიროდნენ. ისინი ცდილობდნენ, ანგელოზთა ხელებიდან გამოვეტაცე და ჯოჯოხეთში ჩავეგდე. ზეციურმა მფარველებმა ჩემი გამართლება დაიწყეს:
-ყველაფერი, რის შესახებაც თქვენ საუბრობთ, მან უკვე დიდი ხანია, მიატოვა.
-ჩვენ ეს ვიცით, - უპასუხეს დემონებმა, - მაგრამ მას ვუყვარდით და არასოდეს უთქვამს უარი ჩვენზე. იგი ფარულად ინახავდა გულში ყველა ამ ცოდვას და არასოდეს უღიარებია თავისი მოძღვრის წინაშე, არ უტვირთავს მაცხოვნებელი ეპიტიმია, შენდობა არ მიუღია. როგორ შეეძლო, მიეღო ასეთი მადლი და ახლა მზესავით ბრწყინავდეს? - ყვიროდნენ ისინი და ცდილობდნენ, ნებისმიერი საშუალებით დავეკავებინე. თუმცა ანგელოზებმა მე უღირსი გამათავისუფლეს იმით, რომ აქაც გადაიხადეს.
-იცოდე, - მითხრეს მათ, - იშვიათია, რომ სულმა ეს საზვერე გაიაროს. ერის ადამიანები თავიანთი ცოდვების მთელ სიმძიმეს და მოსალოდნელ სასჯელს ვერ გრძნობენ; ნაყროვანებისა და ლოთობის ვნებით აგზნებულნი, განუწყვეტლივ ვარდებიან სიძვაში. ამ საზვერემდე მოღწეულ სულთა უმრავლესობა ბნელ, უსიხარულო ჯოჯოხეთშ ვარდება.
უკანასკნელია სისასტიკისა და უგულობის საზვერე. მაგრამ რამდენადაც სიცოცხლის მანძილზე მოწყალე ვიყავი და ღარიბებს ვეხმარებოდი, ეშმაკები დუმდნენ. წასვლისას ანგელოზებმა მითხრეს:
-ბევრმა ადამიანმა აღასრულა ღვთაებრივი მცნებები და ყველა საზვერე თავისუფლად გადალახა, მაგრამ მათ ვერ გამოიჩინეს მოწყალება და ღარიბთა თანაგრძნობა. ამიტომ აქ გადაეღობათ გზა ზეცისკენ და ჯოჯოხეთში ჩაცვივდნენ.
ამის შემდეგ უკვე სიხარულით მივემართებოდით მაღლა. შორიდან დავინახე ზეციური კარიბჭე, გამჭირვალე ბროლივით რომ ბრწყინავდა. მისი მცველი - ელვისმაგვარი ანგელოზი მბრეყინავი ქამრითა და ოქროსფერი თმებით სიხარულით შეგვეგება და ეშმაკთა საზვერეებიდან ჩემი სულის ხსნისთვის ღმერთი ადიდა.
შემდეგ შევხვდით ენითაღუწერელი სილამაზის მრავალ ახალგაზრდას ცეცხლოვანი სამოსითა და მბრწყინავი თმებით. მათი ფეხები თოვლზე უთეთრესი იყო და ზეციური ნათლით ბრწყინავდნენ. მათ უხაროდათ ჩემი ცხონება და საზეიმოდ გალობდნენ. ჩვენ ღვთის ტახტის თაყვანსაცემად გავემართეთ. მას გარს ერტყა ურიცხვი ელვისმაგვარი ანგელოზი მბრწყინავი სამოსითა და ოქროს ქამრებით. ანგელოზებმა, რომლებსაც მივყავდი, სამგზის იგალობეს ღვთის სადიდებელი მისი ტახტის წინ და პირქვე დაემხნენ.
ამის შემდეგ გაისმა სასწაულებრივი ხმა, რომელმაც ჩემს თანამგზავრ ანგელოზებს უბრძანა:
-წაიყვანეთ თეოდორა სამოთხის სანახებში, შემდეგ კი მიწის ქვეშ ჩაუშვით, როგორც დადგენილია ყოველი სულისთვის. ამის შემდეგ მიიყვანეთ იგი სამყოფელში, რომელიც ჩემი მონის, ბასილისთვისაა მომზადებული.
ჩვენ მოვინახულეთ წმიდანთა სავანეები, შემდეგ კი ჯოჯოხეთის საშინელი, ბნელი საპყრობილეები.
-შენ გადაურჩი ამ ბნელ სამყოფელს, - მითხრა ერთ-ერთმა ანგელოზმა, - რამეთუ შეინანე, აღარ სცოდავდი და მოწყალებას გაიღებდი. მაგრამ შენი ცხონება უმთავრესად ბერ ბასილის შუამდგომლობის წყალობით მოხდა.
ამის თქმისთანავე ანგელოზებმა ამ ბრწყინვალე ბერის ლოცვებით ღვთის მიერ ნაწყალობევ სამყოფელში დამტოვეს და გამშორდნენ..
Комментариев нет:
Отправить комментарий