რამდენიმე რჩევა საკუთარი თავის უნდობლობისა და ღვთის სრული სასოების ზღვარისა და სივრცის გამოსაკვეთად .

რადგან ძალა, რითაც ჩვენი მტერი დაიძლევა, საკუთარი თავის უნდობლობისა და ღვთის სასოებისგან წარმოიშობა, ჩემო ძმაო, გმართებს სწორი ცოდნით აღიჭურვო, რათა ღვთის შემწეობით მუდამ თან ატარო და დაიცვა ამგვარი ძალმოსილება. მარადჟამს გახსოვდეს, რომ ვერც რაიმე უნარი და კეთილი თვისება, ბუნებრივი იქნება თუ შეძენილი, ვერც ღვთივბოძებული ნიჭი, ვერც წმიდა წერილის ცოდნა, ვერც უფლისადმი ხანგრძლივი მსახურება და ამ მსახურებისას შეძენილი ჩვევები - ყოველივე ეს ერთად აღებული, ვერ შეგვაძლებინებს ღვთის ნების ჭეშმარიტად აღსრულებას, თუ ღვთისთვის სათნო ყოველი საქმისას (გასაჭირისას, რომელსაც ვცდილობთ თავი ავარიდოთ; ყოველი ჯვრის ტვირთვისას, რაც ღვთის ნებით უნდა შევიძლოთ, და მსგავსი შემთხვევების დროს) ღვთის შეწევნით არ გამხნევდა ჩვენი გული და არ მოგვეცა ძალა მის ჯეროვნად აღსასრულებლად, როგორც უფალი ბრძანებს: უჩემოდ არაფრის ქმნა არ შეგიძლიათ (იოან. 15.5). ასე რომ, მთელი ჩვენი ცხოვრება, ყოველ წუთს და ყოველდღე მტკიცედ და უცვლელად უნდა ვატაროთ გრძნობა, რწმენა და განწყობა იმისა, რომ დაუშვებელია რაიმე საბაბითა თუ განზრახვით მივენდოთ და ვსასოებდეთ საკუთარ თავს.

რაც შეეხება ღვთის სასოებას, რაზედაც მესამე თავში ვისაუბრეთ, მას დაუმატე შემდეგი: უწყოდე, ღმერთს იმაზე ადვილად არაფერი ხელეწიფება, ვიდრე ის, რომ გამარჯვება მოგაპოვებინოს მტრებზე, ბევრნი იქნებიან ისინი თუ ცოტანი, ძველნი თუ ახალნი, სუსტნი თუ ძლიერნი. მაგრამ უფალს თავისი ჟამი, წესი და რიგი აქვს. მაგალითად, ზოგი ძალე დამძიმებულია ცოდვებით, ამა სოფლის ყველანაირი დანაშაულის მონაწილეა, წაბილწულია ისე, რომ წარმოდგენაც არა აქვს, და თუმცა, ამასთანავე, შეძლებისდაგვარად ძალ-ღონეს არ იშურებს, რომ ცოდვა დაუტევოს და სიკეთის გზაზე შედგეს, მაინც ოდნავადაც ვერ წარემატება და უფრო მეტად იძირება ბოროტებაში. მიუხედავად ამისა, ღვთის სასოება არ უნდა დაკარგოს და ღმერთს არ განუდგეს, არც იარაღი დაყაროს და არც სულიერი ძალისხმევა შეასუსტოს, არამედ კვლავ და კვლავ მამაცურად და დაუღალავად შეებრძოლოს საკუთარ თავს და საკუთარ მტრებს. მტკიცედ უწოდე, ამ უხილავ ბრძოლაში არაფერს კარგავს მხოლოდ ის, ვინც ბრძოლას არ წყვეტს და მუდამჟამს ღმერთს სასოებს. უფალი არასოდეს იშურებს საკუთარი მეომრების შემწეობას, თუმცა ხანდახან დაუშვებს, რომ მწარე ჭრლობებიც იგემონ. იგი ყოველთვის მზადაა, განკურნოს მტრისგან დაზარალებულნი, შეეწიოს დამარცხებულთ და საჭიროებისას კიდეც მიანიჭებს ხოლმე გამარჯვებას საკუთარ მებრძოლებს, მათ, ვინც ეძიებს ღმერთს და მისი იმედი აქვს. და მაშინ, როდესაც არ ელიან, დაინახავენ, როგორ გაიფანტებიან მათი მტრები, სწორედ ისე, როგორც დაწერლია: შეწყვიტეს ბრძოლა ბაბილონის მეომრებმა, ჩამსხდარან ციხე-სიმაგრეებში (იერ.51,30). 



ნიკოდიმოს მთაწმინდელი

უხილავი ბრძოლა.