წმიდა დიდმოწამე და მკურნალი პანტელეიმონი.

წმიდა პანტელეიმონის ხსენების დღე 9 აგვისტოა

 წმიდა პანტელეიმონი ქალაქ ნიკომიდიაში ცნობილ და მდიდარ ოჯახში დაიბადა. მამამისი – ევსტორგი წარმართი იყო, დედა, წმიდა ევბულე კი – ქრისტიანი.

მომავალ მკურნალს დედა ადრეულ ასაკში გარდაეცვალა, ასე რომ, ბავშვი უნებურად მამის სარწმუნოებრივ ცდომილებას იზიარებდა და თაყვანს სცემდა კერპებს.

მამამ პანტელეიმონი განათლების მისაღებად ჯერ გრამატიკის სკოლაში მიიყვანა, შემდეგ კი ცნობილ ექიმს – ევფროსინს მიაბარა საექიმო ხელოვნების შესასწავლად. ყმაწვილი საოცრად ნიჭიერი აღმოჩნდა. სულ მალე იგი არა მხოლოდ თავის თანატოლებს აღემატა ცოდნით, არამედ თვით საკუთარ მასწავლებლებსაც გაუტოლდა. ამას გარდა, პანტელეიმონი არაჩვეულებრივი მჭერმეტყველებითა და ფიზიკური სილამაზითაც გამოირჩეოდა. მისით თვით მეფე, ქრისტიანთა მრისხანე მდევნელი დაინტერესდა და ჭაბუკი სამეფო კარზე აღაზევა.

ქრისტესადმი რწმენა ჭაბუკს სრულიად განუმტკიცდა ერთ-ერთი სასწაულის შემდეგ. ერთ დღეს შინ მიმავალი პანტელეონი წააწყდა მკვდარ ბავშვს, რომელიც გველს დაეკბინა და თვითონაც იქვე გაწოლილიყო. თავდაპირველად ჭაბუკი შეშინდა, შემდეგ კი გადაწყვიტა, მოეხმო იმ ღმერთისთვის, რომელსაც ადგილობრივი პრესვიტერი ერმოლეოსი უქადაგებდა. თვალები ზეცად აღაპყრო და წარმოთქვა: “უფალო იესო ქრისტე, მე არა ვარ ღირსი შენი მოხმობისა, მაგრამ თუკი გსურს შენი მონა გავხდე, მაჩვენე შენი ძალა და მოხდეს ისე, რომ შენი სახელით ეს ბავშვი გაცოცხლდეს, გველი კი მოკვდეს”. ამ სიტყვებზე ყრმა თითქოს ძილისგან გამოფხიზლდაო, ფეხზე წამოდგა, გველი კი განსკდა და მოკვდა. “მაშინ პანტელეონ შეიწყნარა მადლი სარწმუნოებისაჲ:” მადლობა შესწირა ღმერთს, მყისვე გაეშურა ერმოლაოზისკენ, მის წინაშე მუხლებზე დაეცა და სთხოვა, მოენათლა. წმიდა ხუცესმაც ნათელსცა ნეტარს.

ამის შემდეგ პანტელეონმა მადლმოსილი სიტყვითა და მახვილგონივრული შეკითხვებით წარმართული ღვთაებების რწმენა შეურყია მშობელს. მას შემდეგ კი, რაც მან მაცხოვრის სახელის მოხმობით თვალი აუხილა ბრმას, რომელსაც ქალაქის ყველაზე დახელოვნებულმა ექიმებმაც კი ვერაფერი უშველეს, ევსტორგიოსმა საკუთარი ხელით შემუსრა ცრუღმერთების ქანდაკებები, აღიარა ჭეშმარიტი ღმერთი და მოინათლა.

მამის სიკვდილის შემდეგ წმიდანმა მონები გაათავისუფლა, მემკვიდრეობით მიღებული ქონება კი გლახაკებს დაუნაწილა. იგი დადიოდა საპყრობილეებში და ნუგეშს სცემდა პატიმრებს, სნეულებს ჰმსახურებდა “ხელითა თვისითა”, ქრისტეს სახელით კურნავდა, თან ნივთიერადაც შეეწეოდა. ქალაქის მკვიდრნი სხვა ექიმებს ტოვებდნენ და პანტელეონისკენ ისწრაფოდნენ. ისიც, ღვთის მადლით, მრავალ სასწაულს აღასრულებდა. “შეიშურეს მკურნალთა სხუათა საქმეჲ იგი მისი” და მიზეზს ეძებდნენ ნეტარის დასაღუპად. ბოლოს, დაბოღმილებმა, მაქსიმიანეს აუწყეს: შენი რჩეული “ჰკურნებს… მათ, რომელნი ღმერთთა აგინებენ და მისცემს საზრდელს და განდგომილ არს იგი მსახურებისაგან ღმერთთაჲსა”, და თუ დროზე არ შეაჩერებ მას, კიდევ ბევრს გარდააქცევს მამა-პაპათა სჯულიდანო. მეფემ მოაყვანინა პანტელეონი და ბრალდების გაქარწყლება მოსთხოვა, წმიდანმა კი აღიარა თავისი სარწმუნოება და თვითმპყრობელის თვალწინ ქრისტეს სახელის მოხმობით განრღვეული განკურნა.

განრისხებულმა მაქსიმიანემ უფლის რჩეულს კერპებისთვის მსხვერპლის შეწირვა უბრძანა, მაგრამ ვერც მუქარამ, ვერც ლიქნამ ვერ მოდრიკა ნეტარი. მაშინ იგი საშინლად აწამეს: ხეზე დაჰკიდეს, რკინის სამთითებით “ხუეტეს” და “დაბძარეს” ხორცი მისი, ანთებული ლამპრებით დაუდაღეს სხეული, ადუღებულ ტყვიაში ჩააგდეს, ყელზე ლოდგამობმული ზღვაში მოისროლეს, მხეცებს მიუგდეს დასაგლეჯად, დიდი ურმის თვალზე დააკრეს და მაღლიდან დააქანეს, რომ ნაკუწ-ნაკუწ დაჭრილიყო, მაგრამ უფლის გამოცხადებით გამხნევებული მოწამე უფლისავე ძალით სრულიად უვნებელი გამოვიდა სატანჯველიდან. ამის შემდეგ სამსჯავროს წინაშე წარადგინეს წმიდანის მოძღვარი – ერმოლაოზი, მასთან ერთად ხუცესნი: ერმიპე და ერმოკრატე და ჭეშმარიტების აღსარებისთვის სიკვდილით დასაჯეს (იხ. 26 ივლისის საკითხავი), პანტელეონს კი უთხრეს: “აჰა, ეგერა, მოძღუართა შენთა აღიარეს ღმერთთა უფლებაჲ”, უზორეს მათ და ახლა სასახლეში პატივით იმყოფებიანო. ქრისტეს მარტვილმა მიუგო: კარგად ვუწყი, რომ “წმიდანი იგი ზეცას არიან მკუიდრ ქალაქსა ქრისტჱსსა”.

გონდაკარგულმა მაქსიმიანემ კვლავ “ტანჯა იგი სატანჯველითა მრავლითა”, შემდეგ კი მსახურებს მისი მოკვდინება და ცეცხლში დაწვა უბრძანა. ჯალათებმა ქალაქიდან ნეტარი გაიყვანეს “ადგილსა მას, სადა-იგი სათნო-უჩნდა უფალსა აღსრულებაჲ წმიდისაჲ მის” და ზეთისხილის ხეებქვეშ დააყენეს. ერთმა მხედარმა მახვილი ჩასცა უფლის სათნომყოფელს, მაგრამ ბასრი იარაღი ცვილივით გაიღუნა, წმიდანს კი “არარაჲ ევნო”. სასწაულით შეძრულმა მეომრებმა ირწმუნეს ქრისტე და მარტვილს სთხოვეს, უფლისგან ცოდვათა მიტევება გამოეთხოვა მათთვის. ლოცვის პასუხად ზეციურმა ხმამ სასუფევლისკენ მოუწოდა ნეტარს და ამცნო: “ამიერითგან არღარა გეწოდოს შენ სახელი პანტელეონ, არამედ პანტელეიმონ იყოს სახელი შენი, რომელ არს: ყოველთა მოწყალეთაჲ, რამეთუ იყავ ყოველთა კაცთა მოწყალე, და შენ იყავ ნავთ-საყუდელ მყუდრო, რომელნი მოივლტოდიან შენდა, და ჭირვეულთა შემწე და განწირულთა ჴელის ამპყრობელ და ბოროტთა სულთა განმდევნელ”. მეომრებმა უარი თქვეს პანტელეიმონის მოკვდინებაზე, მაგრამ წმიდანმა ისინი აიძულა, გაეკეთებინათ ეს. მეომრებმა სხეული დაუკოცნეს მას და შენდობა სთხოვეს. სემდეგ ერთ-ერთმა მათგანმა თავი მოკვეთა წმიდა მკურნალს და სისხლის მაგივრად მოულოდნელად რძე წამოვიდა, ზეთისხილის ხე კი, რომელზეც მიბმული იყო პანტელეიმონი, მეყსეულად ნაყოფით დაიხუნძლა. ამის გამო მრავალმა ირწმუნა იესო ქრისტე. ცეცხლში ჩაგდებული წმიდანის სხეული უვნებელი დარჩა და იგი იქვე პატივით მიაბარეს მიწას.

წმ. მოწამე არა მხოლოდ სიცოცხლეში აღასრულებდა სასწაულებს, არამედ სიკვდილის შემდგომაც კურნავს ავადმყოფებს და მეოხია ყველასი, ვინც სარწმუნოებით მოუხმობს მის სახელს.

თბილისში ჟვანიას სახელობის ბავშვთა საავადმყოფოს შენობაში პატარა ეკლესიაა, სადაც წმიდა პანტელეიმონ მკურნალის ხატს მირონი სდის, რომლის ცხებითაც სასწაულებრივად განიკურნა უამრავი ადამიანი. ასევე შეიძლება მირონის დალევაც, რომელსაც არაამქვეყნიური გემო აქვს და მისი ძალით უამრავი ადამიანი გამოჯანმრთელებულა.


დავით დანელია

http://www.ambioni.ge/wmida-didmowame-da-mkurnali-panteleimoni