რუსებიც საუბრობენ ისლამზე
Межконфессиональный и межрелигиозный диспут > Православие и ислам
უკვდავი შოთა:
32
იყო არაბეთს როსტევან, მეფე ღმრთისაგან სვიანი,
მაღალი, უხვი, მდაბალი, ლაშქარ-მრავალი, ყმიანი,
მოსამართლე და მოწყალე, მორჭმული, განგებიანი,
თვით მეომარი უებრო, კვლა მოუბარი წყლიანი.
48
უბრძანა: "ნუ სტირ, ასულო, ისმინე ჩემი თხრობილი:
დღეს შენ ხარ მეფე არაბეთს, ჩემგან ხელმწიფედ ხმობილი,
აქათგან ესე სამეფო შენია მართ მონდობილი.
ხარმცა ბრძნად მქმნელი საქმისა, იყავ წყნარი და ცნობილი!
49
ვარდთა და ნეხვთა ვინათგან მზე სწორად მოეფინების,
დიდთა და წვრილთა წყალობა შენმცა ნუ მოგეწყინების!
უხვი ახსნილსა დააბამს, იგი თვით ების, ვინ ების.
უხვად გასცემდი, ზღვათაცა შესდის და გაედინების.
50
მეფეთა შიგან სიუხვე, ვით ედემს ალვა, რგულია;
უხვსა ჰმორჩილობს ყოველი, იგიცა, ვინ ორგულია;
სმა-ჭამა - დიდად შესარგი, დება რა სავარგულია?!
რასაცა გასცემ, შენია; რაც არა, დაკარგულია!"
..." ბავშვს მომისმენია სოფლიდან მოსკოვში ჩამოსული ქალისგან ის რომ კომკავშირლები ადიოდნენ ჯერ ისევ ღია ეკლესიის სამრეკლოზე და-მაპატიე, მკითხველო!-ზევიდან აფსავდნენ სალოცავად მისულ თავის მშობლებს, ბებიებს და ბაბუებს. ეს კომკავშირლები არ ყოფილან არარუსები პერიფერიებიდან, არც ქალაქელი კომუნისტები. ისინი იყვნენ ადგილობრივი სოფლელები, ჩვენი ბიჭები, გლეხური რუსეთის სისხლი და ხორცი.
ამას იხსენებს სახელგანთქმული რუსი სწავლული, მართლმადიდებელი სერგეი ავერინცევი.
სერგეი ავერინცევი, ვისაც ყური აქვს ისმინოს... წიგნი პირველი
"ვინც მე მიყვარს, მათ ვამხილებ და ვწვრთნი. მაშ,ე შურე და მოინანიე"
//გამოცხადება იოანესი 3,19//.
Книга 1
Сергей Аверинцев.
"ИМЕЮЩИЙ УХО ДА СЛЫШИТ..."
Кого Я люблю, тех обличаю и наказываю. Итак, будь ревностен и покайся. Откр. 3:19
კატეგორიულად უნდა ითქვას რომ მაჰმადიანები ქრისტიანებს ასე არ ამცირებდნენ და შეურაცხყოფდნენ.ძერჟინსკის და ბორის ძნელაძის ბიჭები არ გვანდნენ არაბთა მეფე როსტევანს და იმ მაჰმადიანებს რომლებზეც ქვევით იქნება ლაპარაკი.
არაბთა ხალიფატში მეტი რჯულთშემწყნარებლობა და თავისუფლება იყო ვიდრე ეხლაა საუდის არაბეთში.
http://www.pravoslavie.uz/Vladika/Books/pravosl-islam/pravosl-islam.htm#2
გამოჩენილი სამართალმცოდნე ლ.რ.სიუკიანენის თქმით ისლამურ ექტრემიზმთან ბრძოლის საუკეთესო საშუალებაა ტრადიციულ მაჰმადიანურ ღირებულებათა დამკვიდრება.
მაჰმადიანური ცივილიზაციის ჩამოყალიბების საკვანძო პერიოდი იყო არაბთა ხალიფატების ხანა რომელსაც უწოდებენ ისლამის ოქროს ხანას. მაშ როგორი იყო მაჰმადიანური იმპერია რომელმაც კაცობრიობას მისცა მეცნიერების და ხელოვნების გენიოსები, ხუროთმოძღვრების, პოეზიის, ფილოსოფიური აზრის საოცარი ქმნილებები?
ხალიფათა იმპერიის შემქმნელ არაბულ დაპყრობებს ჰქონდა მისიონერულ სამხედრო ლაშქრობათა ხასიათი.
ყურანი შეუწყნარებელია წარმართოების ნებისმიერი სახეობის მიმართ და მაჰმადიანები წარმართების მიმართ მიმართავდნენ მკაცრ და დაუნდობელ მისიონერულ პრაქტიკას.
ცეცხლთაყვანისმცემელს ან მითრაისტს სახლში უსახლდებოდა არაბი მეომარი და თვალყურს ადევნებდა თუ რამდენად ასრულებდნენ სახლის მკვიდრები მაჰმადიანურ რიტუალებს.
მანიქევლებს //ზინდიკებს// მხეცი მაჰმადიანები თვლიდნენ სატანისტებად და უბრალოდ ხოცავდნენ.
მაგრამ სულ სხვანაირად უყურებდნენ მაჰმადიანები მონოთეიზმის,ერთღმერთიანობის მიმდევრებს-ქრისტიანებს და იუდევლებს. რომელთაც ყურანი უწოდებს "წიგნის ხალხს" //ახლ-ალ-ქითაბ//.
მაჰმადიანები თვლიდნენ რომ ქრისტიანებს და იუდევლებს აქვთ უზენაესისკენ, ღმერთისკენ მათ გზაზე სიარულის უფლება.
მეტიც, ყურანი მაჰმადიანებს ავალებს ქრისტიანებისადმი განსაკუთრებული დამოკიდებულების //ნასორა// გამოჩენას "შენ უეჭველად ნახავ რომ მაჰმადიანებთან სიყვარულით ყველაზე ახლოს არიან ისინი ვინც ამბობენ რომ ქრისტიანები არიან. ეს იმიტომ რომ მათ შორის არიან მღვდლები და ბერები და იმიტომ რომ ისინი არ არიან ამაყები,ქედაღლები,თავხედები" // სურა 5, ტრაპეზა, აიატი 85-82// .
ისლამის არაბი მეომრები მოქმედებდნენ მათი რელიგიის შესაბამისად.
ხალიფატის შექმნის მოწმე,სირიის პატრიარქი ტიმოთე პირველი აღფრთოვანებული წერდა: "არაბები რომელთაც ღმერთმა მისცა ძალაუფლება მთელ მსოფლიოზე სულ არ უშლიან ხელს ქრისტიანობას. ისინი აქებენ მღვდლებს და ჩვენი უფლის წმინდანებს, ეხმარებიან ეკლესიებს და მონასტრებს".
ისლამის დამფუძნებელი მუჰამედის ირგვლივ ბევრი ქრისტიანი იყო.
ქრისტიანი იყო მუჰამედის ახლო მეგობარი და მისი პირველი მეუღლე ხადიჯას ძმა ვარაკა იბნ ნაუფალი. მაჰმადიანები დიდ პატივს სცემენ ხადიჯას, მას უწოდებენ "მორწმუნეთა დედას".
ვარაკა თარგმნიდა ბიბლიას არაბულად და სამწუხაროდ ბოლომდე თარგმნა ვერ მოასწრო/.
თვითონ მუჰამედი ამბობდა: "ქრისტიანი ვარაკა დგას სწორ გზაზე და ამიტომ მას არ სჭირდება გამაჰმადიანება".
როდესაც მუჰამედს გადაემტერნენ წარმართები ის დაიცვა ქრისტიანმა,ეთიოპიის იმპერატორმა. შემდეგ მუჰამედს ჰყავდა ქრისტიანი ექიმები. არაბულ სამყაროში მედიცინა იქცა ქრისტიან სწავლულთა ერთ-ერთ ძირითად საქმიანობად რომელსაც მათთვის მოჰქონდა პატივი და სახელი.
მუჰამედის პირადი მდივანი და ყურანის პირველი გადამწერი იყო ქრისტიანი ნესტორიანი ბერი სერგი.
ისლამის დამფუძნებელი მუჰამედი ქრისტიან მმართველებს არწმუნებდა რომ მათი შეხედულებები ახლოა:
"ვმოწმობ რომ ისა //იესო//, მარიამის ძე არის ღმერთის სული და მისი სიტყვა".
ყველაფერი ეს კარგად იცოდნენ არაბმა მაჰმადიანებმა და ისინიც ცდილობდნენ ისეთი ურთიერთობა ჰქონოდათ ქრისტიანებთან როგორიც ჰქონდა მაჰმადიანობის დამფუძნებელ მუჰამედს.
ხალიფატში ქრისტიანობამ დაიკავა არა სახელმწიფო,მაგრამ აღიარებული და პატივცემული რელიგიის ადგილი.
ხალიფების კარზე იყვნენ მართლმადიდებელი,ნესტორიანი,იაკობიტი ღვთისმსახურები რომლებიც ლოცულობდნენ იმპერიის მბრძანებლის ჯანმრთელობისთვის და აკურთხებდნენ მის ტრაპეზას.
განსაკუთრებით მომგებიან მდგომარეობაში აღმოჩნდა ნესტორიანელობა. მაჰმადიანებს ეჩვენებოდათ რომ ქრისტიანობის ეს კონფესია სხვებზე უფრო ახლოსაა ისლამთან.
ნესტორიანთა კათოლიკოს-პატრიარქმა თავისი რეზიდენცია დაამკვიდრა ბაღდადში.
მაჰმადიანებს უხაროდათ წარმართთა გაქრისტიანება.
დიდი მონღოლი ხალხი კერაიტების გაქრისტიანების შესახებ მაჰმადიანი მემატიანე ამბობდა:
"იესოს //მშვიდობა მას// რელიგიამ გაანათლა კერაიტები და მათ მიიღეს ის!".
ხალიფას კარზე ხშირად იმართებოდა დისპუტები მაჰმადიან და ქრისტიან ღვთისმეტყველთა მონაწილეობით. ყოველ მხარე თავის აზრზე რჩებოდა მაგრამ მაჰმადიანები და ქრისტიანები უკეთ იცნობდნენ და უგებდნენ ერთმანეთს. ეს იყო რჯულთშემწყნარებლობის დემონსტრაციაც.
სიმწიფეში შესული ხალიფატი შემწყნარებელი იყო წარმართების მიმართაც.
738 წელს ხალიფას მოადგილე ნასრ იბნ-სეიარმა სრული ამნისტია გამოუცხადა ისლამისგან განდგომილებს//ლაპარაკი იყო იძულებით,ძალადობით გამაჰმადიანებულ წარმართებზე//. მათ აღარ ეშინოდათ სიკვდილით დასჯისა და შეეძლოთ თავის ძველ რწმენასთან დაბრუნება. ადრე,ამ ამნისტიამდე კი ისლამის კანონები მათ სიკვდილით დასჯით ემუქრებოდა.
მაგრამ ახლადგამაჰმადიანებულ წარმართთა უმრავლესობამ არ მოისურვა წარმართობასთან დაბრუნება.სახელმწიფო რელიგია მაჰმადიაობა მათ აძლევდა საგადასახოდო შეღავათებს და გზას უხსნიდა კარიერისკენ.
ამას გარდა მონოთეიზმი სულიერ პლანში უზომოდ მეტია წარმართობაზე და მას ამშვენებდა ბრწყინვალე არაბული კულტურა.
ქრისტიანებს კი ხალიფატში შეეძლოთ ნებისმიერი მაღალი თანამდებობის დაკავება. . ქრისტიანები იყვნენ მაჰმადიანთა იმპერიის მარცხენა ხელის ერთ-ერთი ვაზირა //სახელმწიფო მდივანი// და რამოდენიმე ხაზინადარი// ფინანსთა მინისტრი//.
განსაკუთრებით სახელგანთქმულები იყვნენ ქრისტიანი სწავლულები.
ხალიფა ალ-მამუნმა დააარსა "სიბრძნის სახლი" //მეცნიერებათა აკადემია// და მის ხელმძღვანელად დანიშნა ქრისტიანი ზაქარია იუჰანი.
გუნდიგაპურში//ხუზისტანი// ქრისტიანებმა შექმნეს თავისი დროის საუკეთესო სამედიცინო სკოლა. თვითონ ხალიფას და გამოჩენილ წარჩინებულთა პირადი ექიმები ჩვეულებრივ ქრისტიანები იყვნენ.
ნიზიბისის საღვთისმეტყველო//ნესტორიანული// სკოლა გადაიქცა უნივერსიტეტის მსგავს უმაღლეს სასწავლებლად სადაც ასწავლიდნენ რელიგიას,ფილოსოფიას,ისტორიას,გეოგრაფიას,საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებს. თავის შვილებს იქ სასწავლად აგზავნიდნენ მაჰმადიანი წარჩინებულები.
სახელგანთქმულები იყვნენ მერვის ქრისტიანი მეცნიერები. მათ შორის- მრავალნიჭიერი სახლ რაბაი-ფილოსოფიის, მედიცინის,მათემატიკის,ფილოლოგიის მცოდნე სწავლული რომელსაც უწოდეს ბრძენთა მასწავლებელი. მისი შვილი იყო ფილოსოფოსი და ექიმი ალი იბნ სახლი.
ქრისტიანი ბოტანიკოსი და ექიმი იბნ-მასას ნაშრომებით სარგებლობდა ალ-ბირუნი.
ქრისტიანები თარგმნიდნენ ბერძნულიდან და ლათინურიდან და ანტიკური ცოდნის საგანძურს აცნობდნენ აღმოსავლეთს.
ასე მაგალითად არისტოტელეს ნაშრომებს არაბულად თარგმნიდა ხორეზმელი მართლმადიდებელი ბულხაირ იბნ ჰუმარი.
იგივე არისტოტელეს არაბულად თარგმნიდა ნესტორიანი ეპისკოპოსი პავლე დერშეჰერელი.
მეტიც, თანამედროვე აღმოსავლეთმცოდნე აიდერ კურკჩი ამბობს: "მეშვიდე-მერვე საუკუნეებში მესოპოტამიის,მახლობელი აღმოსავლეთის,სპარსეთის,შუა აზიის აყვავება და გაფურჩქვნა მნიშვნელოვანწილად დაფუძნებული იყო დიდად მრავალრიცხოვანი ქრისტიანული თემების საქმიანობაზე".
რა თქმა უნდა მეტისმეტად არ უნდა გადავაჭარბოთ ქრისტიანთა დამსახურება ისლამის ოქროს ხანის დროს. ხალიფატის ბრწყინვალების აგებაში პირველობდნენ მაჰმადიანი გენიოსები,
მაგრამ ქრისტიანთა როლიც დიდად მნიშვნელოვანი იყო მეცნიერებაში, კულტურაში მათ მიერ შეტანილი წვლილისა და მაჰმადიანური ცივილიზაციის განვითარებისთვის მიცემული სტიმულის გამო.
ღირსი იოანე დამასკელი 680 წელს დაიბადა სირიის დედაქალაქ დამასკოში, მართლმორწმუნე ქრისტიანთა ოჯახში. მამამისი - სერგი მანსური ხალიფას კარის ხაზინადარი იყო. იოანეს გარდა მას შვილობილიც ჰყავდა - ადრეულ სიყრმეში დაობლებული კოზმა. იოანემ და კოზმამ ოჯახშივე მიიღეს ბრწყინვალე განათლება კალაბრიელი ბერის, კოზმას ხელმძღვანელობით, რომელიც სერგიმ დამასკოს მონათა ბაზარზე ტყვეობისგან გამოისყიდა. ყმაწვილებმა, განსაკუთრებით კი იოანემ, საკვირველი ნიჭი გამოავლინეს და ადვილად შეითვისეს რიტორიკა, დიალექტიკა, ფილოსოფია, არითმეტიკა, ასტრონომია, მუსიკა, პოეზია, საღვთო წერილი. ამგვარად განსწავლული იოანე მამის გარდაცვალების შემდეგ ხალიფას პირველი მრჩეველი გახდა და ქალაქის თავის თანამდებობაც მიიღო.
ამ დროს ბიზანტიაში აღმოცენდა ხატმბრძოლთა მწვალებლობა, რომელმაც იმპერატორ ლეონ III ისავრიელის (717-741) მხარდაჭერით სწრაფად იწყო გავრცელება. იოანემ მართლმადიდებლობის სიწმიდის დასაცავად დაწერა სამი ტრაქტატი ხატმბრძოლთა წინააღმდეგ. წმიდანის ღვთივგაბრძნობილმა ნაწერებმა იმპერატორი გაააფთრა, მაგრამ რადგან მათი ავტორი ბიზანტიის ხელქვეითი არ იყო, მისი არც შეპყრობა შეეძლო და არც სიკვდილით დასჯა. მაშინ უსჯულო ლეონმა ცილისწამებას მიმართა: მისი ბრძანებით, დახელოვნებულმა კალიგრაფებმა იოანეს ხელწერით დაწერეს ეპისტოლე, რომელშიც დამასკელი მინისტრი იმპერატორს თითქოს სირიის დედაქალაქის დაპყრობაში ხელშეწყობას აღუთქვამდა. ეს ეპისტოლე უღმრთო თვითმპყრობელმა თავისი პირფერობითა და ლიქნით სავსე წერილთან ერთად ხალიფას გაუგზავნა. განრისხებულმა ხალიფამ საქმის გამოუძიებლად, ისე, რომ წმიდანს თავის მართლების საშუალება არ მისცა, ბრძანა, თანამდებობიდან გადაეყენებინათ ნეტარი, მარჯვენა მოეკვეთათ მისთვის და სხვათა დასაშინებლად ბაზრის მოედანზე ჩამოეკიდათ. მოკვეთილი მტევანი იოანეს იმავე საღამოს დაუბრუნეს დასამარხად, რის შემდეგაც წმიდანი ღვთისმშობლის ხატის წინ დაემხო და ყოვლადწმიდას მხურვალედ შესთხოვა, ხელი გაემრთელებინა. ამ ვედრებაში იოანეს ჩაეძინა. სიზმრისეულ ჩვენებაში ზეციური დედოფალი წარდგა მის წინაშე და უთხრა: „აჰა, განკურნებულ არს ხელი შენი და დაცხრომილ ტკივილთაგან, ამიერიდან ისწრაფე მიცემად ღმრთისა ლოცვათა შენთა“. გამოღვიძებულმა წმიდანმა იხილა, რომ მოკვეთილი მტევანი, მართლაც, მაჯასთან მკლავს მიერთებოდა, სიხარულითა და მადლიერებით აღივსო და უფალს შეჰღაღადა: „მარჯვენე შენი, უფალო, დიდებულ არს ძალითა შენითა. მარჯვენემან შენმან, უფალო, მოსრნა მტერნი“ (გამოსვლ. 15,16); ღვთისმშობლის ხატზე, რომლის წინაშეც განიკურნა, იოანემ ვერცხლის ხელი მიამაგრა სამადლობლად (იხ. 28 ივნისის საკითხავი).
მომხდარი სასწაული რომ შეიტყო, ხალიფამ ირწმუნა ვეზირის უდანაშაულობა და პატივი დაუბრუნა, მაგრამ ანგელოზებრივი ცხოვრებისაკენ მოსწრაფე იოანემ ამსოფელთან კავშირის გაწყვეტა განიზრახა, ხელისუფალს სთხოვა, წინ არ აღდგომოდა მის გადაწყვეტილებას და დაითანხმა კიდეც.
შინ დაბრუნებულმა უფლის რჩეულმა მთელი ქონება მოწყალებად გასცა, მონები გაათავისუფლა და თანაშეზრდილ კოზმასთან ერთად იერუსალიმის მოსალოცად გაეშურა. აქ, საბა განწმენდილის ლავრაში იოანე უბრალო მორჩილად შედგა, მაგრამ იღუმენს ძალიან გაუჭირდა მისთვის სულიერი წინამძღვრის მოძებნა: ბევრს არ სჯეროდა, რომ ეს გვარიშვილობითა და სიბრძნით განთქმული კაცი ბერისათვის შესაფერ მორჩილებას გამოიჩენდა. ბოლოს გამოჩნდა ერთი მოხუცი, ღვთივგაბრძნობილი ბერი, რომელმაც განაცხადა, რომ თავს იდებდა იოანეზე ზრუნვას. მოძღვარმა სენაკში წაიყვანა წმიდანი და ასე დაარიგა: „ნუ ჰლაღობ შენ შორის მყოფისა მაგის სიბრძნისა და მეცნიერებისათვის. და სწავლულობათა მაგათ, რომელნი გისწავლიან, რამეთუ არარაჲთ უდარეს მათსა არს სასწავლო მონაზონთაჲ, არამედ ფრიადცა რაჲმე უმეტეს და უმაღლეს არს ფილოსოფოსობაჲ ამათი“. შემდეგ ბერმა ნეტარ მოწაფეს უბრძანა, მისი რჩევის გარეშე წერილიც არ მიეწერა არავისთვის და არასოდეს გაეხსენებინა და წარმოეთქვა ის, რაც საერო წიგნებში ჰქონდა ამოკითხული. იოანე უდრტვინველად დამორჩილდა კურთხევას. ცოტა ხნის შემდეგ მოძღვარმა გადაწყვიტა, სულიერი შვილი სიმდაბლეში გამოეცადა და დაავალა, მონასტერში დამზადებული კალათები დამასკოში წაეღო გასაყიდად. ბერმა ძმების ნახელავს ღირებულებაზე ბევრად აღმატებული ფასი დაადო, წმიდა იოანემ, დამასკოს საუკეთესო ოჯახის შვილმა, მშობლიური ქალაქის ქუჩებში გლახაკივით ჩამოძონძილმა დაიწყო ბერების ნახელავის გაყიდვა. გამვლელები წმიდანის საქონლის ფასს რომ გებულობდნენ, დასცინოდნენ, მაგრამ ბოლოს ერთმა ყოფილმა მსახურმა იცნო და ისე, რომ არც გამოცნაურებია, ყველა კალათა შეისყიდა.
გამოხდა ხანი. საბაწმიდის ლავრაში მცხოვრებ ერთ ბერს ძმა გარდაეცვალა და იოანეს სთხოვა, რაიმე შეექმნა მის სანუგეშოდ. წმიდანი დიდხანს უარობდა, მაგრამ ბოლოს მოყვასისადმი თანალმობამ სძლია და დაწერა თავისი ცნობილი ტროპრები შესვენებულსა ზედა. „ჭეშმარიტად ამაო არს ყოველივე წარმავალი, და ცხოვრება ესე უმედგრეს აჩრდილისა და სიზმრისა, რამეთუ ცუდად ჰშფოთებს ყოველი მიწითშობილი“, - ვკითხულობთ ერთ-ერთ მათგანში. სულიერი შვილის ურჩობამ მეტად განარისხა იოანეს მოძღვარი და იგი სენაკიდან გააძევა. ამაო იყო წმიდანის ცრემლიანი მუდარა და ვერც ძმების შუამდგომლობამ გაჭრა. მაშინ ერთ-ერთმა მოსაგრემ მოძღვარს სთხოვა, ეპიტიმიით განესწავლა შემცოდე და ამ უკანასკნელმაც იოანეს მონასტრის ყველა არაწმიდა ადგილის დასუფთავება დაავალა. უფლის რჩეულმა სიხარულით მიჰყო ხელი დავალებულ საქმეს, მისმა სულიერმა მამამ კი, ნეტარის ასეთი სიმდაბლე და მორჩილება რომ იხილა, სიხარულით ჩაიკრა იგი გულში და ცოდვაც შეუნდო.
იმავე ღამეს მოძღვარს ყოვლადწმიდა ღვთისმშობელი ეჩვენა და უბრძანა, იოანესთვის მწერლობა არ აეკრძალა: „ამიერიდან უბრძანე მას თქუმად, რაცა სთნდეს, რამეთუ ნუგეშინის-მცემელი და ყოვლადწმიდა სული იტყვის ენით მისით“.
როცა ღირსი მამის შესახებ იერუსალიმის პატრიარქმა შეიტყო, მას მღვდლად დაასხა ხელი და თავის საკათედრო ტაძარში ქადაგება დაავალა, მაგრამ განმარტოებული ცხოვრებისკენ მოსწრაფე იოანე მალე დაუბრუნდა თავის სავანეს და აღსასრულამდე ღვთივსულიერ წიგნებსა და საგალობლებს ჰქმნიდა. ამის შემდეგ ნეტარმა მხოლოდ ერთხელ დატოვა ლავრა - 754 წელს, კონსტანტინოპოლის ადგილობრივ კრებაზე გაემგზავრა და ამხილა ხატმბრძოლთა მწვალებლობა. ამისთვის იგი საპყრობილეში ჩააგდეს და აწამეს, მაგრამ, ღვთის ნებით, ცოცხალი გადარჩა. წმიდა იოანე დაახლოებით 780 წელს (სხვა ცნობით - 754 წლამდე) გარდაიცვალა, 104 წლის ასაკში.
იოანე დამასკელს ეკუთვნის მრავალი საგალობელი, საღვთისმეტყველო შრომა და ხატმბრძოლთა მწვალებლობის წინააღმდეგ მიმართული ეპისტოლე და აპოლოგია; მის ნაშრომებს შორის გამორჩეული ადგილი უჭირავს „ცოდნის წყაროს“, რომელიც სამი ნაწილისაგან შედგება: „სიბრძნისმეტყველება“ („ფილოსოფიური თავები“), „მწვალებლობათა აღწერა“ და „მართლმადიდებელი სარწმუნოების ზუსტი გადმოცემა“. საგალობლებს შორის უნდა გამოვყოთ „შენდამი იხარებს, მიმადლებულო“, რომელიც თავისი მარჯვენის სასწაულებრივი განკურნების სამადლობლად შექმნა.
იოანე დამასკელს ხატებზე თავზე სახვევით გამოსახავენ. ეს ის სახვევია, რომელშიც მისი მოკვეთილი მარჯვენა იყო გახვეული და რომელსაც შემდგომში თავზე შემოკრულს ატარებდა ღვთისმშობლის დიდი წყალობის მოსაგონებლად.
„წმიდანთა ცხოვრება“, ტომი IV, თბილისი, 2003 წ.
http://givargi.blogspot.com/2013/07/blog-post_6.html?utm_source=BP_recent
Межконфессиональный и межрелигиозный диспут > Православие и ислам
უკვდავი შოთა:
32
იყო არაბეთს როსტევან, მეფე ღმრთისაგან სვიანი,
მაღალი, უხვი, მდაბალი, ლაშქარ-მრავალი, ყმიანი,
მოსამართლე და მოწყალე, მორჭმული, განგებიანი,
თვით მეომარი უებრო, კვლა მოუბარი წყლიანი.
48
უბრძანა: "ნუ სტირ, ასულო, ისმინე ჩემი თხრობილი:
დღეს შენ ხარ მეფე არაბეთს, ჩემგან ხელმწიფედ ხმობილი,
აქათგან ესე სამეფო შენია მართ მონდობილი.
ხარმცა ბრძნად მქმნელი საქმისა, იყავ წყნარი და ცნობილი!
49
ვარდთა და ნეხვთა ვინათგან მზე სწორად მოეფინების,
დიდთა და წვრილთა წყალობა შენმცა ნუ მოგეწყინების!
უხვი ახსნილსა დააბამს, იგი თვით ების, ვინ ების.
უხვად გასცემდი, ზღვათაცა შესდის და გაედინების.
50
მეფეთა შიგან სიუხვე, ვით ედემს ალვა, რგულია;
უხვსა ჰმორჩილობს ყოველი, იგიცა, ვინ ორგულია;
სმა-ჭამა - დიდად შესარგი, დება რა სავარგულია?!
რასაცა გასცემ, შენია; რაც არა, დაკარგულია!"
..." ბავშვს მომისმენია სოფლიდან მოსკოვში ჩამოსული ქალისგან ის რომ კომკავშირლები ადიოდნენ ჯერ ისევ ღია ეკლესიის სამრეკლოზე და-მაპატიე, მკითხველო!-ზევიდან აფსავდნენ სალოცავად მისულ თავის მშობლებს, ბებიებს და ბაბუებს. ეს კომკავშირლები არ ყოფილან არარუსები პერიფერიებიდან, არც ქალაქელი კომუნისტები. ისინი იყვნენ ადგილობრივი სოფლელები, ჩვენი ბიჭები, გლეხური რუსეთის სისხლი და ხორცი.
ამას იხსენებს სახელგანთქმული რუსი სწავლული, მართლმადიდებელი სერგეი ავერინცევი.
სერგეი ავერინცევი, ვისაც ყური აქვს ისმინოს... წიგნი პირველი
"ვინც მე მიყვარს, მათ ვამხილებ და ვწვრთნი. მაშ,ე შურე და მოინანიე"
//გამოცხადება იოანესი 3,19//.
Книга 1
Сергей Аверинцев.
"ИМЕЮЩИЙ УХО ДА СЛЫШИТ..."
Кого Я люблю, тех обличаю и наказываю. Итак, будь ревностен и покайся. Откр. 3:19
კატეგორიულად უნდა ითქვას რომ მაჰმადიანები ქრისტიანებს ასე არ ამცირებდნენ და შეურაცხყოფდნენ.ძერჟინსკის და ბორის ძნელაძის ბიჭები არ გვანდნენ არაბთა მეფე როსტევანს და იმ მაჰმადიანებს რომლებზეც ქვევით იქნება ლაპარაკი.
არაბთა ხალიფატში მეტი რჯულთშემწყნარებლობა და თავისუფლება იყო ვიდრე ეხლაა საუდის არაბეთში.
http://www.pravoslavie.uz/Vladika/Books/pravosl-islam/pravosl-islam.htm#2
გამოჩენილი სამართალმცოდნე ლ.რ.სიუკიანენის თქმით ისლამურ ექტრემიზმთან ბრძოლის საუკეთესო საშუალებაა ტრადიციულ მაჰმადიანურ ღირებულებათა დამკვიდრება.
მაჰმადიანური ცივილიზაციის ჩამოყალიბების საკვანძო პერიოდი იყო არაბთა ხალიფატების ხანა რომელსაც უწოდებენ ისლამის ოქროს ხანას. მაშ როგორი იყო მაჰმადიანური იმპერია რომელმაც კაცობრიობას მისცა მეცნიერების და ხელოვნების გენიოსები, ხუროთმოძღვრების, პოეზიის, ფილოსოფიური აზრის საოცარი ქმნილებები?
ხალიფათა იმპერიის შემქმნელ არაბულ დაპყრობებს ჰქონდა მისიონერულ სამხედრო ლაშქრობათა ხასიათი.
ყურანი შეუწყნარებელია წარმართოების ნებისმიერი სახეობის მიმართ და მაჰმადიანები წარმართების მიმართ მიმართავდნენ მკაცრ და დაუნდობელ მისიონერულ პრაქტიკას.
ცეცხლთაყვანისმცემელს ან მითრაისტს სახლში უსახლდებოდა არაბი მეომარი და თვალყურს ადევნებდა თუ რამდენად ასრულებდნენ სახლის მკვიდრები მაჰმადიანურ რიტუალებს.
მანიქევლებს //ზინდიკებს// მხეცი მაჰმადიანები თვლიდნენ სატანისტებად და უბრალოდ ხოცავდნენ.
მაგრამ სულ სხვანაირად უყურებდნენ მაჰმადიანები მონოთეიზმის,ერთღმერთიანობის მიმდევრებს-ქრისტიანებს და იუდევლებს. რომელთაც ყურანი უწოდებს "წიგნის ხალხს" //ახლ-ალ-ქითაბ//.
მაჰმადიანები თვლიდნენ რომ ქრისტიანებს და იუდევლებს აქვთ უზენაესისკენ, ღმერთისკენ მათ გზაზე სიარულის უფლება.
მეტიც, ყურანი მაჰმადიანებს ავალებს ქრისტიანებისადმი განსაკუთრებული დამოკიდებულების //ნასორა// გამოჩენას "შენ უეჭველად ნახავ რომ მაჰმადიანებთან სიყვარულით ყველაზე ახლოს არიან ისინი ვინც ამბობენ რომ ქრისტიანები არიან. ეს იმიტომ რომ მათ შორის არიან მღვდლები და ბერები და იმიტომ რომ ისინი არ არიან ამაყები,ქედაღლები,თავხედები" // სურა 5, ტრაპეზა, აიატი 85-82// .
ისლამის არაბი მეომრები მოქმედებდნენ მათი რელიგიის შესაბამისად.
ხალიფატის შექმნის მოწმე,სირიის პატრიარქი ტიმოთე პირველი აღფრთოვანებული წერდა: "არაბები რომელთაც ღმერთმა მისცა ძალაუფლება მთელ მსოფლიოზე სულ არ უშლიან ხელს ქრისტიანობას. ისინი აქებენ მღვდლებს და ჩვენი უფლის წმინდანებს, ეხმარებიან ეკლესიებს და მონასტრებს".
ისლამის დამფუძნებელი მუჰამედის ირგვლივ ბევრი ქრისტიანი იყო.
ქრისტიანი იყო მუჰამედის ახლო მეგობარი და მისი პირველი მეუღლე ხადიჯას ძმა ვარაკა იბნ ნაუფალი. მაჰმადიანები დიდ პატივს სცემენ ხადიჯას, მას უწოდებენ "მორწმუნეთა დედას".
ვარაკა თარგმნიდა ბიბლიას არაბულად და სამწუხაროდ ბოლომდე თარგმნა ვერ მოასწრო/.
თვითონ მუჰამედი ამბობდა: "ქრისტიანი ვარაკა დგას სწორ გზაზე და ამიტომ მას არ სჭირდება გამაჰმადიანება".
როდესაც მუჰამედს გადაემტერნენ წარმართები ის დაიცვა ქრისტიანმა,ეთიოპიის იმპერატორმა. შემდეგ მუჰამედს ჰყავდა ქრისტიანი ექიმები. არაბულ სამყაროში მედიცინა იქცა ქრისტიან სწავლულთა ერთ-ერთ ძირითად საქმიანობად რომელსაც მათთვის მოჰქონდა პატივი და სახელი.
მუჰამედის პირადი მდივანი და ყურანის პირველი გადამწერი იყო ქრისტიანი ნესტორიანი ბერი სერგი.
ისლამის დამფუძნებელი მუჰამედი ქრისტიან მმართველებს არწმუნებდა რომ მათი შეხედულებები ახლოა:
"ვმოწმობ რომ ისა //იესო//, მარიამის ძე არის ღმერთის სული და მისი სიტყვა".
ყველაფერი ეს კარგად იცოდნენ არაბმა მაჰმადიანებმა და ისინიც ცდილობდნენ ისეთი ურთიერთობა ჰქონოდათ ქრისტიანებთან როგორიც ჰქონდა მაჰმადიანობის დამფუძნებელ მუჰამედს.
ხალიფატში ქრისტიანობამ დაიკავა არა სახელმწიფო,მაგრამ აღიარებული და პატივცემული რელიგიის ადგილი.
ხალიფების კარზე იყვნენ მართლმადიდებელი,ნესტორიანი,იაკობიტი ღვთისმსახურები რომლებიც ლოცულობდნენ იმპერიის მბრძანებლის ჯანმრთელობისთვის და აკურთხებდნენ მის ტრაპეზას.
განსაკუთრებით მომგებიან მდგომარეობაში აღმოჩნდა ნესტორიანელობა. მაჰმადიანებს ეჩვენებოდათ რომ ქრისტიანობის ეს კონფესია სხვებზე უფრო ახლოსაა ისლამთან.
ნესტორიანთა კათოლიკოს-პატრიარქმა თავისი რეზიდენცია დაამკვიდრა ბაღდადში.
მაჰმადიანებს უხაროდათ წარმართთა გაქრისტიანება.
დიდი მონღოლი ხალხი კერაიტების გაქრისტიანების შესახებ მაჰმადიანი მემატიანე ამბობდა:
"იესოს //მშვიდობა მას// რელიგიამ გაანათლა კერაიტები და მათ მიიღეს ის!".
ხალიფას კარზე ხშირად იმართებოდა დისპუტები მაჰმადიან და ქრისტიან ღვთისმეტყველთა მონაწილეობით. ყოველ მხარე თავის აზრზე რჩებოდა მაგრამ მაჰმადიანები და ქრისტიანები უკეთ იცნობდნენ და უგებდნენ ერთმანეთს. ეს იყო რჯულთშემწყნარებლობის დემონსტრაციაც.
სიმწიფეში შესული ხალიფატი შემწყნარებელი იყო წარმართების მიმართაც.
738 წელს ხალიფას მოადგილე ნასრ იბნ-სეიარმა სრული ამნისტია გამოუცხადა ისლამისგან განდგომილებს//ლაპარაკი იყო იძულებით,ძალადობით გამაჰმადიანებულ წარმართებზე//. მათ აღარ ეშინოდათ სიკვდილით დასჯისა და შეეძლოთ თავის ძველ რწმენასთან დაბრუნება. ადრე,ამ ამნისტიამდე კი ისლამის კანონები მათ სიკვდილით დასჯით ემუქრებოდა.
მაგრამ ახლადგამაჰმადიანებულ წარმართთა უმრავლესობამ არ მოისურვა წარმართობასთან დაბრუნება.სახელმწიფო რელიგია მაჰმადიაობა მათ აძლევდა საგადასახოდო შეღავათებს და გზას უხსნიდა კარიერისკენ.
ამას გარდა მონოთეიზმი სულიერ პლანში უზომოდ მეტია წარმართობაზე და მას ამშვენებდა ბრწყინვალე არაბული კულტურა.
ქრისტიანებს კი ხალიფატში შეეძლოთ ნებისმიერი მაღალი თანამდებობის დაკავება. . ქრისტიანები იყვნენ მაჰმადიანთა იმპერიის მარცხენა ხელის ერთ-ერთი ვაზირა //სახელმწიფო მდივანი// და რამოდენიმე ხაზინადარი// ფინანსთა მინისტრი//.
განსაკუთრებით სახელგანთქმულები იყვნენ ქრისტიანი სწავლულები.
ხალიფა ალ-მამუნმა დააარსა "სიბრძნის სახლი" //მეცნიერებათა აკადემია// და მის ხელმძღვანელად დანიშნა ქრისტიანი ზაქარია იუჰანი.
გუნდიგაპურში//ხუზისტანი// ქრისტიანებმა შექმნეს თავისი დროის საუკეთესო სამედიცინო სკოლა. თვითონ ხალიფას და გამოჩენილ წარჩინებულთა პირადი ექიმები ჩვეულებრივ ქრისტიანები იყვნენ.
ნიზიბისის საღვთისმეტყველო//ნესტორიანული// სკოლა გადაიქცა უნივერსიტეტის მსგავს უმაღლეს სასწავლებლად სადაც ასწავლიდნენ რელიგიას,ფილოსოფიას,ისტორიას,გეოგრაფიას,საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებს. თავის შვილებს იქ სასწავლად აგზავნიდნენ მაჰმადიანი წარჩინებულები.
სახელგანთქმულები იყვნენ მერვის ქრისტიანი მეცნიერები. მათ შორის- მრავალნიჭიერი სახლ რაბაი-ფილოსოფიის, მედიცინის,მათემატიკის,ფილოლოგიის მცოდნე სწავლული რომელსაც უწოდეს ბრძენთა მასწავლებელი. მისი შვილი იყო ფილოსოფოსი და ექიმი ალი იბნ სახლი.
ქრისტიანი ბოტანიკოსი და ექიმი იბნ-მასას ნაშრომებით სარგებლობდა ალ-ბირუნი.
ქრისტიანები თარგმნიდნენ ბერძნულიდან და ლათინურიდან და ანტიკური ცოდნის საგანძურს აცნობდნენ აღმოსავლეთს.
ასე მაგალითად არისტოტელეს ნაშრომებს არაბულად თარგმნიდა ხორეზმელი მართლმადიდებელი ბულხაირ იბნ ჰუმარი.
იგივე არისტოტელეს არაბულად თარგმნიდა ნესტორიანი ეპისკოპოსი პავლე დერშეჰერელი.
მეტიც, თანამედროვე აღმოსავლეთმცოდნე აიდერ კურკჩი ამბობს: "მეშვიდე-მერვე საუკუნეებში მესოპოტამიის,მახლობელი აღმოსავლეთის,სპარსეთის,შუა აზიის აყვავება და გაფურჩქვნა მნიშვნელოვანწილად დაფუძნებული იყო დიდად მრავალრიცხოვანი ქრისტიანული თემების საქმიანობაზე".
რა თქმა უნდა მეტისმეტად არ უნდა გადავაჭარბოთ ქრისტიანთა დამსახურება ისლამის ოქროს ხანის დროს. ხალიფატის ბრწყინვალების აგებაში პირველობდნენ მაჰმადიანი გენიოსები,
მაგრამ ქრისტიანთა როლიც დიდად მნიშვნელოვანი იყო მეცნიერებაში, კულტურაში მათ მიერ შეტანილი წვლილისა და მაჰმადიანური ცივილიზაციის განვითარებისთვის მიცემული სტიმულის გამო.
ღირსი იოანე დამასკელი 680 წელს დაიბადა სირიის დედაქალაქ დამასკოში, მართლმორწმუნე ქრისტიანთა ოჯახში. მამამისი - სერგი მანსური ხალიფას კარის ხაზინადარი იყო. იოანეს გარდა მას შვილობილიც ჰყავდა - ადრეულ სიყრმეში დაობლებული კოზმა. იოანემ და კოზმამ ოჯახშივე მიიღეს ბრწყინვალე განათლება კალაბრიელი ბერის, კოზმას ხელმძღვანელობით, რომელიც სერგიმ დამასკოს მონათა ბაზარზე ტყვეობისგან გამოისყიდა. ყმაწვილებმა, განსაკუთრებით კი იოანემ, საკვირველი ნიჭი გამოავლინეს და ადვილად შეითვისეს რიტორიკა, დიალექტიკა, ფილოსოფია, არითმეტიკა, ასტრონომია, მუსიკა, პოეზია, საღვთო წერილი. ამგვარად განსწავლული იოანე მამის გარდაცვალების შემდეგ ხალიფას პირველი მრჩეველი გახდა და ქალაქის თავის თანამდებობაც მიიღო.
ამ დროს ბიზანტიაში აღმოცენდა ხატმბრძოლთა მწვალებლობა, რომელმაც იმპერატორ ლეონ III ისავრიელის (717-741) მხარდაჭერით სწრაფად იწყო გავრცელება. იოანემ მართლმადიდებლობის სიწმიდის დასაცავად დაწერა სამი ტრაქტატი ხატმბრძოლთა წინააღმდეგ. წმიდანის ღვთივგაბრძნობილმა ნაწერებმა იმპერატორი გაააფთრა, მაგრამ რადგან მათი ავტორი ბიზანტიის ხელქვეითი არ იყო, მისი არც შეპყრობა შეეძლო და არც სიკვდილით დასჯა. მაშინ უსჯულო ლეონმა ცილისწამებას მიმართა: მისი ბრძანებით, დახელოვნებულმა კალიგრაფებმა იოანეს ხელწერით დაწერეს ეპისტოლე, რომელშიც დამასკელი მინისტრი იმპერატორს თითქოს სირიის დედაქალაქის დაპყრობაში ხელშეწყობას აღუთქვამდა. ეს ეპისტოლე უღმრთო თვითმპყრობელმა თავისი პირფერობითა და ლიქნით სავსე წერილთან ერთად ხალიფას გაუგზავნა. განრისხებულმა ხალიფამ საქმის გამოუძიებლად, ისე, რომ წმიდანს თავის მართლების საშუალება არ მისცა, ბრძანა, თანამდებობიდან გადაეყენებინათ ნეტარი, მარჯვენა მოეკვეთათ მისთვის და სხვათა დასაშინებლად ბაზრის მოედანზე ჩამოეკიდათ. მოკვეთილი მტევანი იოანეს იმავე საღამოს დაუბრუნეს დასამარხად, რის შემდეგაც წმიდანი ღვთისმშობლის ხატის წინ დაემხო და ყოვლადწმიდას მხურვალედ შესთხოვა, ხელი გაემრთელებინა. ამ ვედრებაში იოანეს ჩაეძინა. სიზმრისეულ ჩვენებაში ზეციური დედოფალი წარდგა მის წინაშე და უთხრა: „აჰა, განკურნებულ არს ხელი შენი და დაცხრომილ ტკივილთაგან, ამიერიდან ისწრაფე მიცემად ღმრთისა ლოცვათა შენთა“. გამოღვიძებულმა წმიდანმა იხილა, რომ მოკვეთილი მტევანი, მართლაც, მაჯასთან მკლავს მიერთებოდა, სიხარულითა და მადლიერებით აღივსო და უფალს შეჰღაღადა: „მარჯვენე შენი, უფალო, დიდებულ არს ძალითა შენითა. მარჯვენემან შენმან, უფალო, მოსრნა მტერნი“ (გამოსვლ. 15,16); ღვთისმშობლის ხატზე, რომლის წინაშეც განიკურნა, იოანემ ვერცხლის ხელი მიამაგრა სამადლობლად (იხ. 28 ივნისის საკითხავი).
მომხდარი სასწაული რომ შეიტყო, ხალიფამ ირწმუნა ვეზირის უდანაშაულობა და პატივი დაუბრუნა, მაგრამ ანგელოზებრივი ცხოვრებისაკენ მოსწრაფე იოანემ ამსოფელთან კავშირის გაწყვეტა განიზრახა, ხელისუფალს სთხოვა, წინ არ აღდგომოდა მის გადაწყვეტილებას და დაითანხმა კიდეც.
შინ დაბრუნებულმა უფლის რჩეულმა მთელი ქონება მოწყალებად გასცა, მონები გაათავისუფლა და თანაშეზრდილ კოზმასთან ერთად იერუსალიმის მოსალოცად გაეშურა. აქ, საბა განწმენდილის ლავრაში იოანე უბრალო მორჩილად შედგა, მაგრამ იღუმენს ძალიან გაუჭირდა მისთვის სულიერი წინამძღვრის მოძებნა: ბევრს არ სჯეროდა, რომ ეს გვარიშვილობითა და სიბრძნით განთქმული კაცი ბერისათვის შესაფერ მორჩილებას გამოიჩენდა. ბოლოს გამოჩნდა ერთი მოხუცი, ღვთივგაბრძნობილი ბერი, რომელმაც განაცხადა, რომ თავს იდებდა იოანეზე ზრუნვას. მოძღვარმა სენაკში წაიყვანა წმიდანი და ასე დაარიგა: „ნუ ჰლაღობ შენ შორის მყოფისა მაგის სიბრძნისა და მეცნიერებისათვის. და სწავლულობათა მაგათ, რომელნი გისწავლიან, რამეთუ არარაჲთ უდარეს მათსა არს სასწავლო მონაზონთაჲ, არამედ ფრიადცა რაჲმე უმეტეს და უმაღლეს არს ფილოსოფოსობაჲ ამათი“. შემდეგ ბერმა ნეტარ მოწაფეს უბრძანა, მისი რჩევის გარეშე წერილიც არ მიეწერა არავისთვის და არასოდეს გაეხსენებინა და წარმოეთქვა ის, რაც საერო წიგნებში ჰქონდა ამოკითხული. იოანე უდრტვინველად დამორჩილდა კურთხევას. ცოტა ხნის შემდეგ მოძღვარმა გადაწყვიტა, სულიერი შვილი სიმდაბლეში გამოეცადა და დაავალა, მონასტერში დამზადებული კალათები დამასკოში წაეღო გასაყიდად. ბერმა ძმების ნახელავს ღირებულებაზე ბევრად აღმატებული ფასი დაადო, წმიდა იოანემ, დამასკოს საუკეთესო ოჯახის შვილმა, მშობლიური ქალაქის ქუჩებში გლახაკივით ჩამოძონძილმა დაიწყო ბერების ნახელავის გაყიდვა. გამვლელები წმიდანის საქონლის ფასს რომ გებულობდნენ, დასცინოდნენ, მაგრამ ბოლოს ერთმა ყოფილმა მსახურმა იცნო და ისე, რომ არც გამოცნაურებია, ყველა კალათა შეისყიდა.
გამოხდა ხანი. საბაწმიდის ლავრაში მცხოვრებ ერთ ბერს ძმა გარდაეცვალა და იოანეს სთხოვა, რაიმე შეექმნა მის სანუგეშოდ. წმიდანი დიდხანს უარობდა, მაგრამ ბოლოს მოყვასისადმი თანალმობამ სძლია და დაწერა თავისი ცნობილი ტროპრები შესვენებულსა ზედა. „ჭეშმარიტად ამაო არს ყოველივე წარმავალი, და ცხოვრება ესე უმედგრეს აჩრდილისა და სიზმრისა, რამეთუ ცუდად ჰშფოთებს ყოველი მიწითშობილი“, - ვკითხულობთ ერთ-ერთ მათგანში. სულიერი შვილის ურჩობამ მეტად განარისხა იოანეს მოძღვარი და იგი სენაკიდან გააძევა. ამაო იყო წმიდანის ცრემლიანი მუდარა და ვერც ძმების შუამდგომლობამ გაჭრა. მაშინ ერთ-ერთმა მოსაგრემ მოძღვარს სთხოვა, ეპიტიმიით განესწავლა შემცოდე და ამ უკანასკნელმაც იოანეს მონასტრის ყველა არაწმიდა ადგილის დასუფთავება დაავალა. უფლის რჩეულმა სიხარულით მიჰყო ხელი დავალებულ საქმეს, მისმა სულიერმა მამამ კი, ნეტარის ასეთი სიმდაბლე და მორჩილება რომ იხილა, სიხარულით ჩაიკრა იგი გულში და ცოდვაც შეუნდო.
იმავე ღამეს მოძღვარს ყოვლადწმიდა ღვთისმშობელი ეჩვენა და უბრძანა, იოანესთვის მწერლობა არ აეკრძალა: „ამიერიდან უბრძანე მას თქუმად, რაცა სთნდეს, რამეთუ ნუგეშინის-მცემელი და ყოვლადწმიდა სული იტყვის ენით მისით“.
როცა ღირსი მამის შესახებ იერუსალიმის პატრიარქმა შეიტყო, მას მღვდლად დაასხა ხელი და თავის საკათედრო ტაძარში ქადაგება დაავალა, მაგრამ განმარტოებული ცხოვრებისკენ მოსწრაფე იოანე მალე დაუბრუნდა თავის სავანეს და აღსასრულამდე ღვთივსულიერ წიგნებსა და საგალობლებს ჰქმნიდა. ამის შემდეგ ნეტარმა მხოლოდ ერთხელ დატოვა ლავრა - 754 წელს, კონსტანტინოპოლის ადგილობრივ კრებაზე გაემგზავრა და ამხილა ხატმბრძოლთა მწვალებლობა. ამისთვის იგი საპყრობილეში ჩააგდეს და აწამეს, მაგრამ, ღვთის ნებით, ცოცხალი გადარჩა. წმიდა იოანე დაახლოებით 780 წელს (სხვა ცნობით - 754 წლამდე) გარდაიცვალა, 104 წლის ასაკში.
იოანე დამასკელს ეკუთვნის მრავალი საგალობელი, საღვთისმეტყველო შრომა და ხატმბრძოლთა მწვალებლობის წინააღმდეგ მიმართული ეპისტოლე და აპოლოგია; მის ნაშრომებს შორის გამორჩეული ადგილი უჭირავს „ცოდნის წყაროს“, რომელიც სამი ნაწილისაგან შედგება: „სიბრძნისმეტყველება“ („ფილოსოფიური თავები“), „მწვალებლობათა აღწერა“ და „მართლმადიდებელი სარწმუნოების ზუსტი გადმოცემა“. საგალობლებს შორის უნდა გამოვყოთ „შენდამი იხარებს, მიმადლებულო“, რომელიც თავისი მარჯვენის სასწაულებრივი განკურნების სამადლობლად შექმნა.
იოანე დამასკელს ხატებზე თავზე სახვევით გამოსახავენ. ეს ის სახვევია, რომელშიც მისი მოკვეთილი მარჯვენა იყო გახვეული და რომელსაც შემდგომში თავზე შემოკრულს ატარებდა ღვთისმშობლის დიდი წყალობის მოსაგონებლად.
„წმიდანთა ცხოვრება“, ტომი IV, თბილისი, 2003 წ.
http://givargi.blogspot.com/2013/07/blog-post_6.html?utm_source=BP_recent
Комментариев нет:
Отправить комментарий