თმა-გრძელა – ჭკუა-თხელა.

ვაჟა-ფშაველა

შენ, ეი ძმობილო, თმა-გრძელო,
ტვინ-თხელო, წვერებ-ცანცარა.
ჭკუაზე მოსვლის მაგივრად
გადაირიე თანთანა.
ჰმიეთ-ჰმოეთობ, სჯახირობ,
ამბობ რაც არი, რაც არა,
ჰმეგობრობ ალი-მუსიას,
ნამწყრალევად ხარ ძმასთანა.
სამშობლოს ზურგი აქციე,
რადგან კუდი გაქვს სხვაგანა.
აჩუქებ საქართველოსა,
თუ ვინმე დაგიკაკანა,
ძმობა-ერთობას დაგპირდა
და ღვინით პირი დაგბანა.
დედას მანდილი მოჰხადე,
ცოლს გაუყიდე კაბები,
ღვიძლ-შვილებს სიმშილით ჰხოცავ,
გარეთ გაჰზიდე ტაბლები.
მსმენელთა სმენა ვალდების,
ისეთი შეჰქმენ ამბები.
აბლაბუდასებ გააბი
ცილის და ჭორის ძაფები.
საქვეყნო დარდად გაჰხადე
შენ საკუთარი დარდები.
სენისგან ქვეყნის მკურნალო,
თვით როდის გაგვისაღდები?
ფილოსოფოსის სახე გაქვს
და დონკიხოტის კანჭები.
გიწყვია ჯიბე-უბეში
ევროპიული აზრები,
უმ-უმი, უღეჭ-უცოხნი,
მაღალი სორტის ფრაზები…
ვაი ჩვენს ხოდაბუნებსა!
ვაი საბრალო ვაზები!
სადუნიაოდ გაჰხადე
მამათა დანათესია,
მთა-ბარი სისხლით მორწყული;
იმიტომ გითხარ ლექსია.
გაიგე, მოდი ჭკვაზედა,
შეიგნე, არ ხარ მესსია!
იმიტომ საქართველოში
თანთან გიხმება ფესვია.
რომ მოხდებოდა ეს ასე,
ადრევე დაგიკვესია.
უტიფრობაში ჩამიგდე,
ეხლა ჰზიხარ და ჰკვნესია.
ხანდახან, ვგონებ, ამბობდე:
“რად მომივიდა ესია?”
ეგ დღე მოელის, ბუნების
ვინაც არ იცის წესია:
ვის გინახიათ, მითხარით,
მთაში მოსული ნესვია?!

1909 წ.