ამჯერად ყურადღება უნდა გავამახვილოთ ერთ მნიშვნელოვან საკითხზე, რომელიც უფლის კვართს ეხება, კერძოდ ვერსიას იმის შესახებ, რომ იგი შაჰ-აბასის მიერ იქნა გატაცებული, ხოლო შემდგომ მან მოსკოვის მეფეს მიხეილ თევდორეს ძეს მიართვა იგი საჩუქრად. ამ ვერსიამ, რუსული ეკლესიის ლიტურგიკაშიც მოიპოვა ადგილი, იქ უფლის კვართის დაბრძანების დღესასწაულიც კი იქნა დადგენილი. ეს ვერსია დღესაც იწვევს გაუგებრობას და უკმაყოფილებას მორწმუნე საზოგადოებაში. ამიტომ, ჩვენ მივუთითებთ რამდენიმე ისტორიულ და კანონიკურ მოწმობას, რომელიც ჩვენი აზრით არის ობიექტური მტკიცება იმისა, რომ უფლის კვართი სვეტიცხოველში იმყოფება.
პირველი: სპარსეთის წარმომადგენლობა, რომელმაც საჩუქარი გადასცა რუს მეფეს, ამბობდა, რომ უფლის კვართი აღებული იქნა კიდობნიდან, რომელიც ტრაპეზის იქით ჯვრის შიგნით იმყოფებოდა. თუ ტრაპეზის ჯვრის ჩვეულებრივ ზომებს გავითვალისწინებთ, უფლის კვართი ჯვრის შიგნით ვერ დაეტეოდა. გარდა ამისა, ისეთი მოვლენა როგორიცაა წმ. სიდონიას საფლავის გახსნა და უფლის კვართის ტაძრის საკურთხეველში გადაბრძანება, არ ჩაივლიდა უკვალოდ, რადგან უფლის კვართი ყველაზე დიდ სიწმინდედ ითვლება საქართველოში.
მეორე: იმის გათვალისწინებით, რომ საქართველო მუსულმანური ქვეყნების წრედში იმყოფებოდა, რომლებიც განუწყვეყლივ ცდილობდნენ მისი სიწმინდეების განადგურებას, უცნაური იქნებოდა უფლის კვართის საფლავიდან ამოღება, რომელშიც ის საიმედოდ იყო დაცული, ეს მტერს კვართის გატაცებაში ხელს შეუწყობდა.
მესამე: საქართველოში მართლმადიდებელი ეკლესიის მოღვაწეთაგან უმეტესი ისე იყო დაკრძალული, რომ მათი საფლავების მოძიება რთული იყო. ითხრებოდა ღრმა ორმო ჭის სახით, ხოლო მის კედელში ჭრილი კეთდებოდა, სადაც ასვენებდნენ წმინდანის ნეშთს. შემდეგ ჭრილს ქვებით ამოაშენებდენე და თიხით ლესავდნენ ისე, რომ მტერს რომც ამოეთხარა საფლავი, ის ცარიელი მოეჩვენებოდა.
მეოთხე: თვით მოსკოვში შაჰის საჩუქარს ეჭვით შეხვდნენ, მხოლოდ სიწმინდესთან აღსრულებული სასწაულების შემდეგ იქნა ის აღიარებულ. თუმცა, სასწაული არ ამტკიცებს სიწმინდის მაცხოვრის კვართთან იგივეობას, არსებობს აზრი, რომ ეს იესო ქრისტეს პერანგის ნაწილი იყო. უნდა შეგახსენოთ, რომ ღვთისმშობელსაც არა ერთი, არამედ ორი კვართი დარჩა, რომელიც მან ორ ღარიბ ქვრივს უანდერძა.
მეხუთე: რუსეთში არსებობდა ჩვეულება: სემეფო ოჯახის ყოველ ბავშვს ნათლობისას აძლევდნენ ჯვარს, რომელშიც კვართის მცირე ნაწილი იყო ჩატანებული. ერთობ საეჭვოა, რომ მეფის ინიციატივით უხრწნელი და განუყოფელი კვართი უფლისა, რომლის შესახებაც წერია წმინდა წერილიში, დაქუცმაცებული ყოფილიყო. ნუთუ დარღვეული იქნა ის, რაც კვართის გამორჩეულ თვისებას წარმოადგენს – მისი მთლიანობა?! გარდმოცემის მიხედვით კვართი მაცხოვართან ერთად იზრდებოდა, ღვთის განგებით, ის ვერ გახლიჩეს ქრისტეს მტანჯველებმა. ეს რომ რუსეთში მომხდარიყო, ძველმესტილენი, რომლებიც მართლმადიდებელი იერარქების ყოველმხრივ ბრალდებას ცდილობდნენ, საგულისხმოა განუწყვეტლივ იმას დაწერდნენ და იქადაგებდნენ, უფლის კვართი, რომელიც ეკლესიის ერთიანობის სიმბოლოა (მღვდელმოწამე კვიპრიანე „ეკლესიის ერთობის შესახებ“), უკვე ნaწილებად არის დაყოფილიო.
მეექვსე: შაჰ-აბასის შემოსევის შემდეგ, თეიმურაზ პირველმა სევდიანი შინაარსის წერილი გაგზავნა მოსკოვში მეფე მიხეილთან, რომელშიც ჩამოთვლილია შაჰ-აბასის მიერ გატაცებული სიწმინდეები, მაგრამ იქ უფლის კვართი არ არის ნახსენები. არაფერს ამბობენ ამის შესახებ ქართველი მემატიანეებიც, მხოლოდ საქართველოს რუსეთის იმპერიასთან შეერთების შემდეგ გახდა ცნობილი საქართველოში ეს ვერსია და ზოგიერთი ქართველი ისტორიკოსის წიგნში აღმოჩნდა.
მეშვიდე: განსაკუთრებული ადგილი ამ საკითხთან მიმართებაში მოსკოვის ბეჭვდითი ორგანოს ხელმძღვანელის არსენ სუხანოვის მოწმობას უჭირავს, რომელიც ალექსი მიხეილის ძემ მე-17 საუკუნის მეორე ნახევარში გაგზავნა ძველებური ხელნაწერების შესაძენად ათონსა და ბალკანეთზე. სუხანოვმა მშვენიერი ხელნაწერები დაგვიტოვა იმ ქვეყნების აღწერით, რომლებიც მოიარა. დაბრუნებისას გამოიარა საქართველოში, ინახულა სვეტიცხოველი და აღფთოვანებული დარჩა მისი სილამაზით. სუხანოვი წერს იმის შესახებ, რომ იქ უფლის კვართი და სვეტიცხოველი იმოყოფება, სუხანოვი აგრეთვე ადასტურებს, რომ საქართველოში თომა მოციქულის თავის ქალა ინახებოდა.
გარდა ამისა, საქართველოს ეკლესიის უძველესი გადმოცემით წმ. სიდონია მეორდ მოსვლის დროს კვართით ხელში შეეგებება მაცხოვარს.
გადმოცემა და საქართველოს ეკლესიის მემატიანენი ამბობენ, რომ თავად მაცხოვარი იცავს წმ. სიდონიას საფლავს. როდესაც ერთ-ერთი სულთნის ცოლმა თავის მონებს წმინდა სიდონიას საფლავის გათხრა უბრძანა, მიწიდან ცეცხლი ამოვარდა და დაწვა ისინი, ხოლო თავად სულთნის ცოლი დაბრმავდა. ამ გადმოცემის შესახებ უნდა სცოდნოდათ მუსულმანებს, თუგინდ საქართველოში მცხოვრები მუსულმანებისაგან.
„საქართველოს ეკლესიის დიდების“ ხატზე ცენტრალურ კომპოზიციას უფლის კვართი და სვეტიცხოველი წარმოადგენს. უფლის კვართს გარს საქართველოს წმინდანები ახვევია, ვითარცა მზისაგან გამომავალი სხივები. ეს სიწმინდე საქართველოს ყველაზე დიდი კურთხევაა და იმედი იმისა, რომ ის დაიცავს მართლმადიდებლობას ქრისტეს მეორედ მოსვლამდე მთელს დედამიწაზე.
არქიმანდრიტი რაფაელი (კარელინი)
http://agdgoma.ge/სად-არის-კვართი-უფლისა/
პირველი: სპარსეთის წარმომადგენლობა, რომელმაც საჩუქარი გადასცა რუს მეფეს, ამბობდა, რომ უფლის კვართი აღებული იქნა კიდობნიდან, რომელიც ტრაპეზის იქით ჯვრის შიგნით იმყოფებოდა. თუ ტრაპეზის ჯვრის ჩვეულებრივ ზომებს გავითვალისწინებთ, უფლის კვართი ჯვრის შიგნით ვერ დაეტეოდა. გარდა ამისა, ისეთი მოვლენა როგორიცაა წმ. სიდონიას საფლავის გახსნა და უფლის კვართის ტაძრის საკურთხეველში გადაბრძანება, არ ჩაივლიდა უკვალოდ, რადგან უფლის კვართი ყველაზე დიდ სიწმინდედ ითვლება საქართველოში.
მეორე: იმის გათვალისწინებით, რომ საქართველო მუსულმანური ქვეყნების წრედში იმყოფებოდა, რომლებიც განუწყვეყლივ ცდილობდნენ მისი სიწმინდეების განადგურებას, უცნაური იქნებოდა უფლის კვართის საფლავიდან ამოღება, რომელშიც ის საიმედოდ იყო დაცული, ეს მტერს კვართის გატაცებაში ხელს შეუწყობდა.
მესამე: საქართველოში მართლმადიდებელი ეკლესიის მოღვაწეთაგან უმეტესი ისე იყო დაკრძალული, რომ მათი საფლავების მოძიება რთული იყო. ითხრებოდა ღრმა ორმო ჭის სახით, ხოლო მის კედელში ჭრილი კეთდებოდა, სადაც ასვენებდნენ წმინდანის ნეშთს. შემდეგ ჭრილს ქვებით ამოაშენებდენე და თიხით ლესავდნენ ისე, რომ მტერს რომც ამოეთხარა საფლავი, ის ცარიელი მოეჩვენებოდა.
მეოთხე: თვით მოსკოვში შაჰის საჩუქარს ეჭვით შეხვდნენ, მხოლოდ სიწმინდესთან აღსრულებული სასწაულების შემდეგ იქნა ის აღიარებულ. თუმცა, სასწაული არ ამტკიცებს სიწმინდის მაცხოვრის კვართთან იგივეობას, არსებობს აზრი, რომ ეს იესო ქრისტეს პერანგის ნაწილი იყო. უნდა შეგახსენოთ, რომ ღვთისმშობელსაც არა ერთი, არამედ ორი კვართი დარჩა, რომელიც მან ორ ღარიბ ქვრივს უანდერძა.
მეხუთე: რუსეთში არსებობდა ჩვეულება: სემეფო ოჯახის ყოველ ბავშვს ნათლობისას აძლევდნენ ჯვარს, რომელშიც კვართის მცირე ნაწილი იყო ჩატანებული. ერთობ საეჭვოა, რომ მეფის ინიციატივით უხრწნელი და განუყოფელი კვართი უფლისა, რომლის შესახებაც წერია წმინდა წერილიში, დაქუცმაცებული ყოფილიყო. ნუთუ დარღვეული იქნა ის, რაც კვართის გამორჩეულ თვისებას წარმოადგენს – მისი მთლიანობა?! გარდმოცემის მიხედვით კვართი მაცხოვართან ერთად იზრდებოდა, ღვთის განგებით, ის ვერ გახლიჩეს ქრისტეს მტანჯველებმა. ეს რომ რუსეთში მომხდარიყო, ძველმესტილენი, რომლებიც მართლმადიდებელი იერარქების ყოველმხრივ ბრალდებას ცდილობდნენ, საგულისხმოა განუწყვეტლივ იმას დაწერდნენ და იქადაგებდნენ, უფლის კვართი, რომელიც ეკლესიის ერთიანობის სიმბოლოა (მღვდელმოწამე კვიპრიანე „ეკლესიის ერთობის შესახებ“), უკვე ნaწილებად არის დაყოფილიო.
მეექვსე: შაჰ-აბასის შემოსევის შემდეგ, თეიმურაზ პირველმა სევდიანი შინაარსის წერილი გაგზავნა მოსკოვში მეფე მიხეილთან, რომელშიც ჩამოთვლილია შაჰ-აბასის მიერ გატაცებული სიწმინდეები, მაგრამ იქ უფლის კვართი არ არის ნახსენები. არაფერს ამბობენ ამის შესახებ ქართველი მემატიანეებიც, მხოლოდ საქართველოს რუსეთის იმპერიასთან შეერთების შემდეგ გახდა ცნობილი საქართველოში ეს ვერსია და ზოგიერთი ქართველი ისტორიკოსის წიგნში აღმოჩნდა.
მეშვიდე: განსაკუთრებული ადგილი ამ საკითხთან მიმართებაში მოსკოვის ბეჭვდითი ორგანოს ხელმძღვანელის არსენ სუხანოვის მოწმობას უჭირავს, რომელიც ალექსი მიხეილის ძემ მე-17 საუკუნის მეორე ნახევარში გაგზავნა ძველებური ხელნაწერების შესაძენად ათონსა და ბალკანეთზე. სუხანოვმა მშვენიერი ხელნაწერები დაგვიტოვა იმ ქვეყნების აღწერით, რომლებიც მოიარა. დაბრუნებისას გამოიარა საქართველოში, ინახულა სვეტიცხოველი და აღფთოვანებული დარჩა მისი სილამაზით. სუხანოვი წერს იმის შესახებ, რომ იქ უფლის კვართი და სვეტიცხოველი იმოყოფება, სუხანოვი აგრეთვე ადასტურებს, რომ საქართველოში თომა მოციქულის თავის ქალა ინახებოდა.
გარდა ამისა, საქართველოს ეკლესიის უძველესი გადმოცემით წმ. სიდონია მეორდ მოსვლის დროს კვართით ხელში შეეგებება მაცხოვარს.
გადმოცემა და საქართველოს ეკლესიის მემატიანენი ამბობენ, რომ თავად მაცხოვარი იცავს წმ. სიდონიას საფლავს. როდესაც ერთ-ერთი სულთნის ცოლმა თავის მონებს წმინდა სიდონიას საფლავის გათხრა უბრძანა, მიწიდან ცეცხლი ამოვარდა და დაწვა ისინი, ხოლო თავად სულთნის ცოლი დაბრმავდა. ამ გადმოცემის შესახებ უნდა სცოდნოდათ მუსულმანებს, თუგინდ საქართველოში მცხოვრები მუსულმანებისაგან.
„საქართველოს ეკლესიის დიდების“ ხატზე ცენტრალურ კომპოზიციას უფლის კვართი და სვეტიცხოველი წარმოადგენს. უფლის კვართს გარს საქართველოს წმინდანები ახვევია, ვითარცა მზისაგან გამომავალი სხივები. ეს სიწმინდე საქართველოს ყველაზე დიდი კურთხევაა და იმედი იმისა, რომ ის დაიცავს მართლმადიდებლობას ქრისტეს მეორედ მოსვლამდე მთელს დედამიწაზე.
არქიმანდრიტი რაფაელი (კარელინი)
http://agdgoma.ge/სად-არის-კვართი-უფლისა/
Комментариев нет:
Отправить комментарий