ღმერთი

ღმერთი

среда, 26 марта 2014 г.

“მიეცით და მოგეცეს თქვენ”

მოწყალება ღვთის არსის თვისება და ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი ქრისტიანული სათნოებაა. წმიდა ისაკ ასურის განმარტებით, უფალმა ჩვენმა, ზეციური მამის დიდებულებისადმი მისამსგავსებლად, დაგვიდგინა მოწყალება: “იყვენით თქუენ მოწყალე, ვითარცა მამაჲ თქუენი მოწყალე არს” (ლუკ. 6:36).

დეკანოზი იაკობ ჩიჩილიძე (თბილისის სასულიერო აკადემიისა და სემინარიის რელიგიათმცოდნეობის კათედრის გამგის თანაშემწე):

“მოწყალება – ეს დიდებული სათნოება ღვთისადმი რწმენისა და მოყვასისადმი თანალმობიერი სიყვარულის გამოვლინება და ჭეშმარიტ რწმენასთან ერთად აუცილებელი პირობაა ადამიანის სულის ცხონებისა: «ნეტარ იყვნენ მოწყალენი, რამეთუ იგინი შეიწყალნენ» (მთ. 5:7); «სასჯელი უწყალო არს მათთჳს, რომელთა არა ყონ წყალობაჲ» (იაკ. 2:13).

ღმერთი, ადამიანების მიერ მისდამი დადებულ აღთქმებსა და მსხვერპლებზე მაღლა ადამიანების ცოდვილთადმი გამოვლენილ გულმოწყალებას აყენებს: «წარვედით და ისწავეთ, რაჲ არს: წყალობაჲ მნებავს და არა მსხუერპლი (ოს. 6:6), რამეთუ არა მოვედ წოდებად მართალთა, არამედ ცოდვილთა» (მთ. 9:13).

ზემოთ თქმულიდან ცხადი ხდება, რომ მოწყალება არ არის მხოლოდ მათხოვრებისადმი ფულის მიცემა. საეკლესიო სწავლება განარჩევს მოწყალების ხორციელ და სულიერ საქმეს.


ხორციელი მოწყალების შვიდი საქმეა:

1) მშიერთა დაპურება, 2) მწყურვალთათვის წყლის მიწოდება 3) შიშველთა შემოსვა, 4) უცხოთა შეწყნარება, 5) სნეულთა ნახვა, 6) საპყრობილეში პატიმართა მონახულება, 7) მიცვალებულთა დამარხვა.

სულიერი მოწყალების შვიდი სამეა:

1) მოქცევა ცოდვილთა, 2) სწავლება უმეცართა, 3) განმართვა დაბრკოლებულთა, 4) ნუგეშინისცემა მწუხარეთა, 5) მოთმინებით ატანა წყენისა, 6) მიტევება შეცოდებათა, 7) ღმერთისადმი მოყვასისათვის ვედრება.

უნდა ვიცოდეთ, რომ ღმერთი არ შეიწირავს მოწყალებას, თუკი იგი სრულდება უსიყვარულოდ, მწუხარებით ან სხვათაგან იძულებით: «შე-ღათუ-ვაჭამო ყოველი მონაგები ჩემი და მივსცნე ჴორცნი ჩემნი დასაწუელად და სიყუარული არა მაქუნდეს, არარაჲვე სარგებელ არს ჩემდა» (2კორ 13:3); «კაცად-კაცადსა ვითარცა გამოურჩევიეს გულითა, ნუ მწუხარებით, ნუცა უნებლებით; რამეთუ მხიარულებით მისაცემელი უყუარს უფალსა» (2კორ. 9:7). ღმერთი თავისადმი ორგულობად, ღალატად მიიჩნევს პატივმოყვარეობის, დიდებისმოყვარეობის, ადამიანთაგან შექების მიღების, საკუთარი თავით ტკბობისა და სხვა ცოდვითი, ქვენა გრძნობების შთაგონებით კეთილი საქმეების აღსრულებას: «ეკრძალენით ქველის-საქმესა თქუენსა, რაჲთა არა ჰყოთ წინაშე კაცთა სახილველად მათა; უკუეთუ არა, სასყიდელი არა გაქუნდეს მამისა თქუენისაგან ზეცათაჲსა. ხოლო რაჟამს იქმოდი ქველის-საქმესა, ნუ ჰქადაგებ წინაშე შენსა, ვითარცა-იგი ორგულთა ყვიან შესაკრებელთა მათთა და უბანთა ზედა, რაჲთა იდიდნენ კაცთაგან. ამენ გეტყჳ თქუენ: მიუღებიეს სასყიდელი მათი. ხოლო შენ რაჟამს ჰყოფდე ქველის-საქმესა, ნუ სცნობნ მარცხენაჲ შენი, რასა იქმოდის მარჯუენაჲ შენი. რაჲთა იყოს ქველის-საქმე შენი ფარულად; და მამამან შენმან, რომელი ჰხედავს დაფარულთა, მოგაგოს შენ ცხადად.» (მათ. 6:1-4). მოწყალება უნდა აღესრულებოდეს მხოლოდ და მხოლოდ ქრისტეს სადიდებლად – აღსასრულებლად მისი ნებისა და მცნებისა. არ უნდა დაგვავიწყდეს არასდროს, რომ არანაირი ჩვენი მოწყალება არ აღემატება მის მიმღებელ ადამიანს, ამიტომ მატერიალურ შემწეობას თან უნდა ახლდეს სულიერი თანადგომა: ალერსიანი, ძმური, კეთილგანწყობილი მოპყრობა, არ უნდა დავყურებდეთ ზემოდან ქვემოთ, არ ვაგრძნობინებდეთ, რომ ის ჩვენი მოვალეა. მოწყალება უნდა აღესრულებოდეს მძიმე მატერიალურ თუ მორალურ გასაჭირში მყოფი მოყვასისადმი თანაგრძნობისა და სიბრალურის მქონე გულით.

უნდა გვახსოვდეს, რომ მოწყალების ცნება ყველა ქრისტიანისთვის სავალდებულოა. ანუ რაგინდ ეკონომიურად გაჭირვებული არ უნდა იყოს ქრისტიანი, იგი თავისი შეძლებისდაგვარად უნდა ცდილობდეს ხორციელი და სულიერი მოწყალების საქმეების აღსრულებას და არა ისე, რომ სხვას დაეხმაროს, საკუთრი თავი კი გასაჭირში ჩაიგდოს: «რამეთუ არა, რაჲთა სხუათა ლხინი, ხოლო თქუენ ჭირი, არამედ განსწორებით» (2კორ. 8:13).

სულიერ და მორალურ თანადგომაში არავისთვის უარის თქმა არ შეიძლება, თუკი ადამიანი მართლა საჭიროებს თანადგომას, ხოლო მატერიალურ თანადგომაში უარის თქმა ზოგჯერ საჭიროც კია. ეს უარი შეიძლება ეფუძნებოდეს, ერთი მხრივ, მოყვასის სულის სარგებელზე გულწრფელ ზრუნვასა და ადამიანის მიერ რეალურ შეფასებას საკუთარი სულიერი საზომისა, მდგომარეობისა და შესაძლებლობებისა. ღირსი მამა ბარსანუფი დიდი წერს, რომ «ღმერთს არ ნებავს, რომ ადამიანი იქმოდეს, რამეს თავის ძალებზე აღმატებულს. თუკი ადამიანს აქვს მხოლოდ საკუთარი თავისთვის საჭირო საშუალება, მაშინ ეს არ უნდა გამოიყენოს მოწყალებაში, რათა შემდეგ, მისი არსებობისთვის აუცილებლის ნაკლულოვანებაში ჩავარდნილმა არ დაიწყოს მწუხარება, სიღატაკის ტვირთვის ძალის არ მქონემ. ხოლო თუკი მთხოვნელი არ მოეშვება მას და ეტყვის, «შემინდე, არაფერი მაქვს შენთვის მოსაცემიო», ეს არ იქნება ტყუილი, იმიტომ რომ, ვისაც აქვს მხოლოდ აუცილებელი, მისთვის საჭირო, მას არა აქვს ის, რაც შეიძლება მისცეს სხვას. უთხარი მთხოვნელს: «შემინდე, მე მაქვს მხოლოდ ის, რაც აუცილებლად მჭირდება მე თვითონ». ასევე, უარით შეგვიძლია გავისტუმროთ ისინი, ვისზეც დაზუსტებით ვიცით, რომ ჯანმრთელობა ხელს არ უშლით მუშაობაში, აქვთ მუშაობის შესაძლებლობა, მაგრამ ამჯობინებენ ზარმაც, მუქთახორულ და მათხოვრულ ცხოვრებას. ასეთ ადამიანებს არ უნდა ვუნაწილებდეთ ჩვენი შრომის ნაჭარბს შესაბამისად მოციქულის მცნებისა: «უკუეთუ ვისმე არა უნებს საქმის, ნუცა ჭამნ» (2თეს. 3:10).

უნდა ვიცოდეთ, რომ ზემოთ მოყვანილ დარიგებას წმიდანები აძლევენ სათნოებებში არასრულყოფილებს, სრულყოფილთა საზომი კი არის – მთხოვნელს მისცე ყოველივე და დარჩე ღვთის წყალობაზე დაიმედებული. სულიერ ცხოვრებაში სრულყოფილები არ განსჯიან, ვინ სთხოვს და რისთვის. ყველას ნუგეშინისცემას ცდილობენ იმით, რაც კი აქვთ.

უარი უნდა ვუთხრათ, თუკი გვთხოვენ ფულის ვალად აღებას, ვითომდა მოყვასისადმი დახმარების გაწევის მიზნით, ასევე, დაუშვებელია, როდესაც საკუთარი ფული და საგნები გვენანება გასაცემად და სხვებს ვაიძულებთ, დაეხმაროს გაჭირვებულს. ამის შესახებ ღირსი ისაკ ასური წერს: «თუკი გსურს დათესო ღატაკებში, დათესე შენი საკუთარი, მაგრამ თუკი განიზრახავ სხვისისგან დათესო, მაშინ იცოდე – ეს არის ყველაზე მწარე ღვარძლი».

და ბოლოს, მოწყალების, როგორც ქრისტიანული სათნოების მნიშვნელობის სიღრმისეული წვდომისთვის, მნიშვნელოვანია აღვნიშნოთ ის, რომ ჩვენ ეკლესიში ვზრუნავთ გლახაკებზე არა იმისთვის, რომ დავამარცხოთ და ამოვძირკვოთ სიღარიბე, ავადმყოფები და გაჭირვება, არა ბოროტებასთან ბრძოლის გამო და არც იმიტომ, რომ რაციონალურად ვაპროგრამებდეთ «გაუმჯობესებას» ან შემსუბუქებას ადამიანების არსებობის პირობებისა, არამედ მხოლოდ და მხოლოდ მოყვასისადმი სიყვარულის გამო. ამაშია ჩვენი მოწყალების სათნოების არსობრივი განსხვავება ყოველგვარი სახელმწიფოებრივი მზრუნველობისა და მორალისტური «ფილანტროპიისაგან.
«ავასხის უფალსა, რომელი სწყალობნ გლახაკთა და მისაცემელისაებრ მისისა მიეგოს მას» (იგავნი 19:17)”.

1917 წლის შიმშილობისას ათონის ივერთა მონასტრის მონაზვნებმა რომ დაინახეს, მონასტრის სათავსოები ცარიელდებოდა, სტუმართა მიღება შეზღუდეს. ერთმა ძუნწმა პროესტოსმა დაჟინებითაც კი მოითხოვა, მომლოცველების მიღება შეეწყვიტათ. ამის შემდეგ მათ ქრისტეც აღარ სწყალობდა. მამები შიმშილმა მოიცვა. ისინი საყვედურს გამოთქვამდნენ, რომ უფალი და ღვთისმშობელი აღარ ზრუნავდა მათსავე სავანეზე. სამწუხაროდ, ვერ აცნობიერებდნენ საკუთარ ცოდვებს.

და აი, ერთ დღეს მონასტრის მეკარეს ქრისტე გლახაკის სახით გამოეცხადა და ცოტაოდენი პური სთხოვა. მეკარემ მას მწუხარებით უპასუხა:

- ჩვენ პური არა გვაქვს, ძმაო, ამიტომაც შევწყვიტეთ მომსვლელთა მიღება. თუმცა მოიცადე, კელიიდან ჩემს პურის ნატეხს მოგიტან.

ის კელიაში გაიქცა და მას პურის პატარა ნატეხი მოუტანა. უეცრად მეკარემ დაინახა, თუ როგორ გაცისკროვნდა გლახაკის სახე.

მათხოვარმა პური აიღო და მეკარეს უთხრა:

- იცით თუ არა, რატომ ეწია მონასტერს ასეთი უბედურება? იმიტომ რომ, თქვენ მონასტრიდან ორნი განდევნეთ: „მიეცით“ და „მოგეცეს“.

ამ სიტყვების შემდეგ იგი უხილავი გახდა და თან იქაურობა ისეთი ნათლით გააბრწყინა, რომ მონასტრის მეკარეს თვალები დაუბნელდა. იგი დაბნეული და შიშით შეპყრობილი სავანის წინამძღვრებთან გაიქცა და მომხდარის შესახებ მოუთხრო. მამები თავიდან დიდი წვალებით იხსენებდნენ, თუ ვინ გააძევეს მონასტრიდან. მაგრამ შემდეგ მიხვდნენ, რომ ის გლახაკი ქრისტე იყო და სახარების სიტყვები გაიხსენეს: „მიეცით და მოგეცეს თქვენ“ (ლკ. 6,38).

ამის შემდეგ მათ თავიანთი ცოდვა დაუყოვნებლივ მოინანიეს და როგორც კი მცირე მარაგიდან გაცემა დაიწყეს, ღვთის გულუხვი წყალობაც განახლდა”.

ქეთი ჭელიძე

http://www.ambioni.ge/miecit-da-mogecet-tqven



Комментариев нет:

Отправить комментарий