მოლოქი.

იერუსალემი, ქანაანელთა დედაქალაქი, ათი საუკუნე ინარჩუნებდა დამოუკიდებლობას, ის მხოლოდ ქრისტეს შობამდე 1042 წელს აიღო მეფე დავითმა, რომელმაც გამოაცხადა კიდევაც იგი ებრაელთა დედაქალაქად (მსაჯულთა 1:17-36; 2:1-6; 2: 1-5, 2:1-6; 2 სამოელის V, 4-10. გარდა ამისა იხ. Масперо: «Древняя история народов Востока»). ამ ბრძოლის შედეგია მომხდურთა ის ახლო ურთიერთობა ქვეყნის ძველ ბინადრებთან, რომელთა განადგურება ან გასახლება მათ ვერ შეძლეს. მიუხედავად იმისა, რომ მოსემ აკრძალა შერეული ქორწინება, სისხლი მრავალ ადგილას მაინც აირია, ისრაელიტელთათვის მახლობელი გახდა ქანანელთა ზნე-ჩვეულებები და რელიგია, - ქანანელთა ღმერთების თაყვანისცემამ ისრაელიტელებს იაჰვე დაავიწყა.

ქანაანელები და ფინიკიელები ეთაყვანებოდნენ იმავე ღმერთებს, რომლებსაც მამაცი ტირონელი და სიდონელი მეზღვაურები საკერპეებს უშენებდნენ ყველგან, სადაც კი აღწევდნენ, ე. ი., არა მხოლოდ კართაგენში, არამედ ხმელთაშუა ზღვის მთელს სანაპიროზე. “ღმერთებია”: მოლოქი და აშთაროთი. მოლოქი არის ღმერთი-ხარი (ზოგიერთ ადგილას ცნობილი იყო, როგორც მელკარა და ბაალი) თავისი გიგანტური, ფუტურო და ცეცხლით გამოხურვებული თუჯის სტატუეტით, რომელშიც მსხვერპლშეწირვისთვის აგდებდნენ ადამიანებს; ოქროს ხბო იყო მხოლოდ მისი სიმბოლური გამოსახულება. მოლოხი თავის თაყვანისმცემელთაგან ითხოვდა ყველაზე უმძიმეს მსხვერპლს, კერძოდ პირველშობილთ (3).

ხოლო, აშთაროთი საკულტო მეძავთა სკოლებით, გემოთმოყვარეობისა და სიამტკბილობის ღმერთქალია. მისი ზოგიერთი დღესასწაულის ჟამს სიძვა-მრუშობა ყველა დედაკაცის მოვალეობა იყო. როგორც კი ამ ქვეყნის ბატონ-პატრონები ებრაელები გახდნენ, როგორც მსაჯულთა, ასევე მეფეთა პერიოდში ისინი ემსახურებოდნენ მეტწილად მოლოქსა და აშთაროთს, უდგამდნენ მათ კერპებსა და სამსხვერპლოებს (ცეცხლში შთაგდების რიტუალის გავლით საკუთარ შვილებს მსხვერპლად სწირავდნენ). წინასწარმეტყველები დაუღალავად ამხელდნენ მათ ამ არაადამიანურ მსხვერპლშეწირვათა გამო, რომლებიც იმდენადარ გამქრალა ებრაელებში, რომ მათი კვალი მათ მიერვე აღსრულებულ რიტუალურ მკვლელობებში არ ვიპოვოთ (4).

3. ამ საზიზღარმა კულტმა თავისი კვალი ჩვენს ენაშიც კი დატოვა. როდესაც რომაელებმა დაიპყრეს სარდინია, რომელიც საკმაოდ დიდი ხნის განმავლობაში ფინიკიელთა მფლობელობის ქვეშ იყო, მათ აქ დახვდათ მოლოხის უამრავი ქანდაკება და მომსწრენი გახდნენ ადამიანთა მსხვერპლშეწირვისა. მსხვერპლად შეწირულ და გავარვარებული მოლოხის მუცელში შთაგდებულ ადამიანთა კივილი და გოდება ერწყმოდა კერპთაყვანისმცემელთა შიშისმომგვრელ ხორხოცს, რომელსაც რომაელებმა “სარდინიული”, ანუ “სარდონული” სიცილი უწოდეს. ჩვენ დღემდე ისე ვიყენებთ ამ გამოთქმას არც კი ვფიქრობთ თუ რას უკავშირდება იგი.

ებრაელთა უძველესი განდგომილებანი
 ფლაბიან ბრენიე დე სენ-კრისტო.
******
მოლოქი.

 

 Молох.

Моло́х (ивр. מולך‎; лат. Moloch соб. «царь») — упоминаемое в Библии имя семитского божества, которому поклонялись евреи во время исхода (Амос.5:26) и во времена царя Соломона (3Цар.11:7). Поклонение Молоху отличалось принесением детей в жертву через сожжение. Бог, давая закон Моисею, уже тогда категорически запретил под страхом смерти подобную форму поклонения иным богам (Лев.18:21; Лев.20:2). Помимо евреев Молоху поклонялись аммонитяне (3Цар.11:7) и финикийцы (им он был известен под именем Мелькарта). Похожий культ практиковали и моавитяне.

Молох, по-видимому, обозначал верховное божество, также известное под именем Ваала.

Греки отождествляют его с Кроносом, римляне — с Сатурном.
http://ru.wikipedia.org/wiki/%CC%EE%EB%EE%F5