შეშა, ფიჩხი, ხმელი ფოთლები, უფრო ხშირად - მანქანის გაცვეთილი საბურავები... ქალაქებსა თუ სოფლებში უშველებელ კოცონებს აგიზგიზებენ. დიდი თუ პატარა აღგზნებულია. ისმის ყიჟინა, სიცილ-ხარხარი, ვისაც გული ერჩის, ცეცხლზე გადატხომა-გადმოხტომაში ერთმანეთს ეჯიბრება და საკუთარ „ვაჟკაცობასა" და „გულადობას" აჩვენებს. ასეთია ჩვენში ერთობ გავრცელებული ხალხური დღესასწაული - ჭიაკოკონობა. როგორია სინამდვილშია ამ რიტუალის არსი, საით მივყავართ მის ფესვებს?ამ დღესასწაულს ქრისტიანობასთან საერთო არაფერი აქვს. ის წარმართული ტრადიციაა. საქართველოს ზოგიერთ კუთხეში გავრცელებულია რწმენა, თითქოს ჭიაკოკონობის ღამეს ის ადგილები, სადაც კოცონია დანთებული, კუდიანებისგან იწმინდება. ეს ჭიაკოკონობის მხოლოდ სახეცვლილი, ქრისტიანული ელემენტებით გამდიდრებული გვიანდელი ვარიანტია. ამ ტრადიციის ფესვები უფრო შორს მიდის და წარმართულ პერიოდს სწვდება.
ცეცხლთაყვანისმცემლობა, იგივე მაზდეანობა, ირანსა და მისი გავლენის ქვეშ მყოფ ქვეყნებში, მათ შორის საქართველოშიც იყო გავრცელებული. ცეცხლთაყვანისმცემლისათვის ცეცხლი ღვთაებაა, ადამიანი კი - ჩვეულებრივი ცოდვილი. ადამიანი რომ ღმერთისთვის მისაღები გამხდარიყო, ცეცხლით უნდა განწმენდილიყო. მათი აზრით, ეს ცეცხლში გავლით, ანუ კოცონზე გადაბიჯებით, გადახტომით ხდებოდა.
საქართველოს ზოგიერთ კუთხეში დღესაც შეხვდებით ადამიანებს, რომლებიც თავიანთ ახლობლებს ცეცხლში გაატარებენ ხოლმე - ბოროტი სულები ვერ მოგეკარებიანო.
არადა, სიმანდვილეში პირიქით ხდება.
დავით წინასწარმეტყველი ამბობს, რომ წარმართთა ღმერთები ეშმაკები არიან.
საოცარია - ადამიანები, რომლებიც ქრისტიანობაში თითქმის ან სრულებით ვერ ერკვევიან, სწორედ ქრისტიანობის ბრწყინვალე დღესასწაულის წინ, ვნების კვირის ოთხშაბათს აწყობენ ჭიაკოკონობას. ისინი ვერ გეტყვიან, რა არის ან როდის არის შობა, ბზობა, აღდგომა, სამაგიეროდ, კალენდარულად მოძრავი ვნების შვიდეულის ოთხშაბათი არაფრით გამორჩებათ...
ეშმაკის მთავარი მიზანი სწორედ ის არის, ადამიანი ამქვეყნიურ ამაოებაში ჩაეფლოს, იფიქროს ყველაფერზე, ოღონდ დაივიწყოს მთავარი - ჭეშმარიტი ღმერთი.
ქრისტიანული სამყარო ვნების კვირაში ყველაზე უფრო ახლოსაა უფალთან, მასთან ერთად განიცდის მის ტანჯვას და, რაც მთავარია, ელის უფლის ბრწყინვალე აღდგომას. ჭიაკოკონობა ბოროტ ძალთა უკანასკნელი უსუსური გალაშქრებაა დიდი საიდუმლოს წინააღმდეგ - დგება ბრწყინვალე დღესასწაული და აჰურამაზდა, ცეცხლთაყვანისმცემლობის მთავარი ღვთაება, რომელიც სინამდვილეში არის ეშმაკი, ფარ-ხმალს ყრის მკვდრეთით აღმდგარი უფლის წინაშე.
ჟურნალი „კარიბჭე", აპრილი, 2004 წ.
Комментариев нет:
Отправить комментарий